Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç pazarında bulunurluk sorunu devam ediyor

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, temmuz ayında otomotiv pazarında satışlar 112 bin 459 adet oldu ve aylık rekor serisi devam etti. Seçim sonrası kurdaki artışlar otomobil fiyatlarında zam fırtınasına neden olmasına rağmen, birikimini enflasyondan korumak isteyenler düşük faiz getirisi ortamında otomobili yatırım aracına dönüştürdü. Bu durum, ocak-temmuz döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarının yüzde 63,1 büyümeyle 668 bin 828 adede ulaşmasını sağladı.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği Başkanı Ali Haydar Bozkurt, Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç satışlarının ocak-nisan döneminde yüzde 57,3 artışla 333 bin 650 adet olduğunu belirtti. Ancak arz, kredi ve kur sıkıntıları nedeniyle yıl sonu satış beklentisinin 1,2 milyon yerine 900 bin adet olabileceğini ifade etti. Gazeteci Emre Özpeynirci, bu durumu talebin 300 bin adet altında kalacağı şeklinde yorumladı.

Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç pazarında yaşanan bulunurluk sorunu, uluslararası tedarik zinciri aksaklıkları ve yüksek vergi yükü nedeniyle devam ediyor. Sıfır araç bulamayan tüketicilerin talebiyle ikinci el piyasası hareketlenirken, araç bulmak zorlaştı ve bu durum ikinci el araç fiyatlarının ortalama yüzde 6 artmasına neden oldu. Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu, sıfır araç arzındaki düşüklük ve takas ile filo kanallarından piyasaya araç girişinin azlığına dikkat çekti. Ayrıca, tüketiciler araçları enflasyondan korunacak bir yatırım aracı olarak görmeye başladı ve finansman zorlukları nedeniyle talep artışı yaşanıyor.

Türkiye'de yatırımcılar, enflasyondan korunma amacıyla borsaya yönelmişken, borsanın dalgalı seyri nedeniyle otomobil ve hafif ticari araçlara olan ilgi arttı. Otomotiv gazetecisi Emre Özpeynirci ve EBS Danışmanlık verilerine göre, Mart ayında otomotiv satışlarında rekor bekleniyordu. ODMD'nin verilerine göre, Şubat 2023'te satışlar yüzde 63,4 artarak 81 bin 148 adet olmuş ve en yüksek Şubat satışlarına ulaşılmıştı. Mart ayında ise satışlar 110 bin adedi aştı. Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, seçim öncesi tedarikin erkene çekildiğini ve otomobilin yatırım aracı olarak tercih edildiğini belirtti.

EBS Danışmanlık'ın verilerine göre, Türkiye'de 2022 yılında her bin kişiden sadece yedisi yeni bir otomobil satın alabildi. Otomobil fiyatlarındaki yükseliş, dünya genelindeki çip sıkıntısı, üretimdeki yavaşlama ve artan talebin yanı sıra Türkiye'de dövizdeki rekor artışlar ve ek vergilerle daha da arttı. Bu durum, Türkiye'yi 31 Avrupa ülkesi arasında otomobil alımında 29'uncu sıraya düşürdü.