ABD'de mamografi yaş sınırı 50'den 40'a indirildi

Son yapılan araştırmalar, meme kanserinin özellikle 20 ile 49 yaş arasındaki kadınlarda artış gösterdiğini ve bu kanser türünün giderek daha genç yaşlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. ABD'de yapılan bir çalışma, 2000'den 2019'a kadar meme kanseri görülme sıklığının yılda yüzde 0,79 oranında arttığını ve özellikle 2016'dan sonra bu artışın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Risk faktörleri arasında genetik mutasyonlar, ailede meme kanseri öyküsü, ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmak, az sayıda çocuk doğurmak, emzirmemek, hareketsiz yaşam, alkol ve sigara kullanımı gibi etmenler bulunuyor. Erken teşhis için 40 yaşından itibaren mamografi ve riskli gruplarda meme ultrasonu öneriliyor.

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.

Türk Tabipleri Birliği, rahim ağzı ve kolon kanseri taramalarında kullanılan kitlerin tanı değerleri ve kullanım zorlukları hakkında endişelerini ifade etti. Ocak-Mart döneminde negatif sonuç alan kişilerin yeniden çağrılması ve sonuçlarda uyumsuzluklar olduğu belirtildi. Mamografi okumalarının süresinin uzadığı ve tek merkezde okunma uygulamasının değişebileceği, sağlık kayıt sistemlerinin birbirini görmemesi gibi sorunlar sıralandı. Ayrıca, 6 Şubat ve 20 Şubat depremlerinden sonra kanser tarama hizmetlerinin etkilenen bölgelerde neredeyse durduğu ifade edildi.