ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

Britanya'da, mitokondriyal hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilen Mitokondriyal Donasyon Tedavisi (MDT) kullanılarak üç kişinin DNA'sını taşıyan bir bebek dünyaya getirildi. Bu teknik, Newcastle'da geliştirildi ve 2015'te yasal düzenlemelerle uygulanmasının önü açıldı. İlk uygulama 2016'da ABD'de gerçekleşti ve Britanya'da 20 Nisan 2023 itibarıyla beşten az doğum bu teknikle yapıldı. Tekniğin başarılı olması durumunda Britanya'da her yıl yaklaşık 150 doğumda kullanılması mümkün olabilir.
11 Mayıs 2023

Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

Biontech'in kurucuları Uğur Şahin ve Özlem Türeci, şirketin kanser araştırmaları için Almanya'dan Britanya'ya taşınma kararı aldı. Bu kararın arkasında Alman bürokrasisinden duyulan rahatsızlık yatıyor. Britanya'da ilaç geliştirme çalışmalarının daha hızlı ilerlediği ve yasal düzenlemelerin şirketlerle işbirliği içinde daha etkin çalıştığı belirtiliyor. Biontech, özellikle ABD'li Pfizer ile ortak ürettiği Covid-19 aşısı sayesinde dünya çapında tanınmıştı.
24 Ocak 2023

Almanya'daki Jung Vakfı, immünoloji ve mRNA teknolojilerindeki öncü çalışmaları nedeniyle BioNTech şirketinin kurucularından Özlem Türeci'ye 300 bin euro değerindeki tıp ödülünü verdi. Türeci, dünyada kullanım ruhsatı alan ilk coronavirüs aşısının geliştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, kanser hastaları için kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine öncülük etti. Ayrıca, genç araştırmacı ödülüne 31 yaşındaki doktor Ahmed Mrestani layık görüldü ve ona epilepsi ve baş ağrısı üzerine araştırmaları için üç yıl boyunca toplam 210 bin avro destek sağlanacak.
4 Mayıs 2023

Guardian gazetesi yazarı Hilary Osborne, meme kanseri teşhisi konduktan sonra yaşadıklarını ve öğrendiklerini anlattı. Meme kanserinin çeşitli türleri olduğunu, herkese aynı tedavinin uygulanmadığını, kemoterapinin menopozu erkene çekebileceğini ve erken tanının hayat kurtardığını belirtti. Ayrıca, kemoterapinin saç dökülmesine neden olabileceğini, ancak tüm saçların dökülmeyebileceğini ve burun kıllarının da dökülebileceğini ifade etti. Osborne, mastektomi sonrası bile dikkatli olunması gerektiğini ve BRCA genlerinin meme kanseri riskini artırdığını vurguladı.
30 Eylül 2023

2023 Nobel Tıp Ödülü, Macar asıllı Katalin Kariko ve ABD'li Drew Weissman'a verildi. Bu ödül, Covid-19'a karşı etkili mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan nükleosid baz modifikasyonlarına ilişkin keşiflerinden dolayı verildi. Nobel her yıl, insanlığa hizmet eden çalışmaları ödüllendiriyor.
2 Ekim 2023

Britanya merkezli ilaç şirketi AstraZeneca, Covid-19 aşısının çok nadir durumlarda Trombositopeni Sendromlu Tromboz (TTS) gibi ciddi yan etkilere neden olabileceğini kabul etti. Bu durum, aşı olduktan sonra sağlık sorunları yaşayan kişilerin ve yakınlarını kaybettiğini düşünenlerin şirkete dava açmalarına yol açtı. İlk dava, aşı sonrası beyin hasarı yaşayan Jamie Scott tarafından açıldı. AstraZeneca, aşının güvenlik profilinin genel olarak kabul edilebilir olduğunu ve düzenleyicilerin aşının faydalarının yan etkilerden daha ağır bastığını belirtti.
2 Mayıs 2024

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.
11 Eylül 2023

Covid-19’a karşı aşı geliştiren BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin, kanser için geliştirdikleri ilacın üç sene sonra piyasaya sürülebileceğini ifade etti. Şahin ve eşi Prof. Dr. Özlem Türeci, özellikle bağırsak kanseri olmak üzere çeşitli kanser türlerini hedefleyen tedaviler üzerinde uzun yıllardır çalışıyorlar. İlaçların vücudun kansere karşı kendi savunma reaksiyonunun güçlendirilmesini hedeflediğini belirten Şahin, Covid-19 pandemisi sonrasında çalışmalarının yüzde 80’inini kanserle mücadeleye ayırdığını da ekledi.
23 Ağustos 2023

Macaristan'da yılda 35 bin kadının katıldığı meme kanseri tarama testlerinde yapay zeka kullanılarak kanserin belirtileri çok erken aşamada tespit edilebiliyor. Yapay zeka, büyük bir veri setiyle eğitilerek meme dokusundaki çok küçük değişiklikleri bile kanser gelişmeden neredeyse dört yıl önce saptayabiliyor. Bu yöntemle, mamografiler yapay zeka tarafından inceleniyor ve riskli dokular hakkında daha fazla veri üretiliyor.
28 Mart 2023

Türk Tabipleri Birliği ve birçok uzmanlık derneği, Covid-19 pandemisinin devam ettiğini hatırlatarak, yeni mRNA aşılarının (XBB.1.5 suşunu içeren) temin edilip yüksek riskli gruplara uygulanmasının hayati önemde olduğunu belirtti. Dünya Sağlık Örgütü'nün aşılama önerilerini güncellediği ve yüksek riskli grupların belirlendiği belirtildi. Ayrıca, birçok ülkenin eski aşıları bırakıp güncellenmiş Covid-19 aşılarına geçtiği, ancak Türkiye'nin bu konuda bir adım atıp atmadığına dair Sağlık Bakanlığı'nın herhangi bir açıklama yapmadığı ifade edildi.
26 Eylül 2023

Britanya Sağlık Güvenliği Ajansı, A(H1N2)v türü influenza virüsünün Britanya'da ilk kez bir insanda görüldüğünü açıkladı. Rutin ulusal grip taraması sırasında solunum semptomları gösteren bir kişide virüs tespit edildi ve hasta iyileşti. Enfeksiyonun kaynağını bulmak için çalışmalar sürerken, temaslı kişiler kontrol altında tutuluyor. Bu varyant, dünya genelinde son 20 yılda 50 vakada görülmüş ve Ağustos ayında ABD'de de bir vaka rapor edilmişti.
27 Kasım 2023

Britanya, hem epizodik hem de kronik migrenin önlenmesinde kullanılacak ağızdan alınan ilk ilacı uygulamaya hazırlanıyor. BBC Türkçe'nin haberine göre, bu yeni tedavi yöntemi yaklaşık 170 bin kişiye umut olacak. Migren, dünya genelinde her yedi kişiden birini etkileyen, şiddetli baş ağrılarıyla karakterize edilen bir hastalık. Yeni ilaç, diğer tedavilere yanıt alamayanlar veya iğne tedavisi uygulanamayan hastalar için önerilecek.
11 Nisan 2024

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.
22 Mart 2023

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink, bağımsız bir inceleme kurulundan onay alarak ilk insan deneyi için hasta alımına başladığını duyurdu. Felçli insanlar için beyin implantının klinik deneylerde test edilmesi planlanıyor. Yaklaşık altı yıl sürecek çalışmanın detayları henüz açıklanmadı. Daha önce maymunlar üzerinde test edilen çiplerin, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayarak cihazlara aktardığı belirtilmişti.
20 Eylül 2023

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, 2024-2029 Projeleri Tanıtım Töreni'nde, rahim ağzı kanserini önlemek amacıyla 30 yaş altı ve sosyal destek alan kadınlara HPV aşı uygulaması başlatacaklarını duyurdu. Yavaş, bu uygulamanın Türkiye'de bir ilk olacağını ve kadınların sağlığını önemsediklerini belirtti. Aşı uygulamasının, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin sağlık alanındaki yenilikçi projelerinden biri olduğu vurgulandı.
11 Mart 2024

Son yapılan araştırmalar, meme kanserinin özellikle 20 ile 49 yaş arasındaki kadınlarda artış gösterdiğini ve bu kanser türünün giderek daha genç yaşlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. ABD'de yapılan bir çalışma, 2000'den 2019'a kadar meme kanseri görülme sıklığının yılda yüzde 0,79 oranında arttığını ve özellikle 2016'dan sonra bu artışın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Risk faktörleri arasında genetik mutasyonlar, ailede meme kanseri öyküsü, ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmak, az sayıda çocuk doğurmak, emzirmemek, hareketsiz yaşam, alkol ve sigara kullanımı gibi etmenler bulunuyor. Erken teşhis için 40 yaşından itibaren mamografi ve riskli gruplarda meme ultrasonu öneriliyor.
20 Şubat 2024
İşaretlediklerim