Kamuoyu gözünde medya ve siyaset aktörleri nasıl algılanıyor? Hangi aktörlerin kitleleri hayata benzer açıdan bakıyor?
En popüler medya ve siyaset aktörlerini, toplam 150 milyonun üzerindeki Twitter takipçilerinin ortaklıkları üzerinden ilişkilendirerek haritaladık. Ortaya çıkan haritadaki yakınlıklar, bu aktörlerin kamuoyu algısındaki yakınlıklarını ifade ediyor.
Birçok farklı perspektiften değerlendirmenin mümkün olduğu bu haritayı okumaya çalışalım.
Genel dağılıma baktığımızda, medya hesaplarının haritanın yukarı kısmında muhalif, aşağılarında daha hükümet yanlısı öbeklerden meydana gelen bir aks oluşturduklarını görüyoruz. Spor, teknoloji, magazin gibi alanlarda özelleşmiş yayınlar, ortaklaştıkları daha az yayın olduğundan, bu ana aksın dışında, daha periferde konumlanıyorlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, partisi AKP'den de haritadaki diğer aktörlerden de uzakta, haritanın kenarında yer alıyor. Bunun nedeni ele alınan aktörler içinde en çok takipçiye sahip olan Erdoğan'ın oransal olarak takipçilerinin medya takibinin düşük olması.
Ak Parti tabanının en çok takip ettiği medya grubunu Show TV, Star, TV8, Kanal D, ATV ve FOX oluşturuyor. Partiye medya takip ilişkileri benzerliği bakımından en yakın siyasetçi Süleyman Soylu, daha sonra Devlet Bahçeli.
MHP tabanı ile takipçileri en çok örtüşen medya NTV Spor. Bunu Anadolu Ajansı, Hürriyet, Milliyet, CNN Türk, Habertürk ve NTV'den oluşan merkeze yakın öbek izliyor.
3 sene önce, yeni kurulduğu dönemde, henüz 90 bin takipçisi varken yaptığımız incelemede IYI Parti tabanının en çok NTV Spor'u takip ettiğini görmüştük. Tersten söyleyecek olursak, bugünkü MHP profili ile örtüşüyordu. Bugünkü 650 bin takipçisine baktığımızda ise en çok takip ettikleri medya kanallarının Yeniçağ Gazetesi, Yurt Gazetesi, Karar Haber ve Milli Gazete gibi milliyetçi medya olduğunu görüyoruz. Kurulduğundan beri geçen zamanda söylemi merkez sağa yaklaşsa da IYI Parti'nin daha çok milliyetçilerin teveccühünü kazandığı görülüyor. Buna karşılık Meral Akşener'in kitlesi, partisinin tabanından medya takip alışkanlıkları bakımından oldukça ayrı duruyor. Akşener'in takipçileri en çok CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu kitleleriyle benzeşiyor.
CHP'nin haritadaki konumunun, diğer siyasi partilere göre medya aktörlerine daha yakın oluşundan, medya takip oranı en yüksek parti tabanına sahip olduğunu görüyoruz. Yakın olduğu kaynaklar Diken, Birgün, Bloomberg, Cumhuriyet ve Halk TV. Lideri Kılıçdaroğlu'nun takipçileri ise partisine göre, Hürriyet, CNN Türk ve NTV gibi ana akım medyaya daha yakın.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın takipçilerinin, partisi CHP ile benzeştiğini, kendisinin parti lideri Kılıçdaroğlu'ndan da parti tabanına daha yakın olduğunu görüyoruz. En yakın olduğu liderler Meral Akşener ve Ekrem İmamoğlu.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun kitlesinin, Mansur Yavaş'ınkine benzer ancak muhalif basına daha yakın olduğunu görüyoruz.
Selahattin Demirtaş ile Ekrem İmamoğlu'nun ortak takipçileri çok olmasa da, takip ettikleri medyanın ortaklığı çok. Bir başka deyişle, takipçi kitleleri dünyaya benzer pencerelerden bakıyorlar. Bu nedenle haritada da birbirlerine en yakın iki lider olarak duruyorlar.
Demirtaş'ın kitlesi ile partisi HDP'nin tabanı medya takip tercihleri bakımından örtüşüyor. En çok takip ettikleri medya arasında İMC TV, Ötekilerin Postası ve Özgür Gündem var. Demirtaş, partisine göre daha merkezi konumlanıyor ve algılanıyor.
Ali Babacan'ın da kitlesinin, partisi DEVA ile örtüştüğünü, ancak Babacan'ın partisine göre daha merkezi bir konuma sahip olduğunu görüyoruz. Partisi ile birlikte en yakın oldukları medya Karar Haber, Yeniçağ, Gerçek Gündem, Amerika'nın Sesi, Ahval ve ANKA Haber Ajansı.
DEVA partisinin tabanı ile en çok benzeşen parti Gelecek. Gelecek Partisi aynı zamanda haritada lideri ile en uzak düşen parti. Kamuoyu gözünde DEVA ve Gelecek partileri birbirlerine en yakın ve iktidara en uzak algılanan partiler. İktidara olan bu uzaklığın ideolojik mesafeden ziyade yeni yaşanan kopuşa dair bir savrulma olduğunu düşünerek, zaman içerisinde bir ölçüde kapanacağını bekleyebiliriz.
Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu partisinin tabanına en uzak düşen lider; partisinin tabanının aksine haritanın iktidar kutbunda yer alıyor. Bunun bir nedeni Davutoğlu'nun başbakanlığı döneminde edindiği takipçileri olsa da, bu derece bir uzaklık açıklanmaya muhtaç. Bu durum Gelecek ve DEVA partilerinin kamuoyu algısında önemli ölçüde karıştırıldığı düşündürtüyor.
Takipçilerinin medya takip oranı en yüksek siyasetçi Temel Karamollaoğlu. Kendisininki gibi, partisi Saadet'in tabanının da en çok takip ettiği, bazı ayrışmalar olsa da, milliyetçi muhafazakar medya.
Takip edilen medya, hayata hangi pencereden bakıldığını gösterdiği için, siyasi aktörlerin kitlelerinin medya takip alışkanlıklarındaki benzerlik, bize bu aktörlerin kitlelerinin hayat görüşü bakımından yakınlıklarını da anlatıyor.
Siyasi aktörlerin kitlelerinin gündemi takip, dolayısıyla hayatı algılama açılarındaki benzerlik bakımından yakınlıklarını daha iyi anlayabilmek için yukarıdaki haritadan medya hesaplarını çıkarttığımızda harita aşağıdaki gibi görülüyor.
Yukarıda da yorumlamaya çalıştığımız gibi, haritadaki bazı mesafeler beklendiği gibi, bazıları ise üzerlerinde daha fazla düşünmeyi gerektiriyor.
Twitter'da 100 bin kişinin üzerinde takipçisi olan 100 adet gazete, televizyon ve diğer haber mecraları, en büyük 8 siyasi parti ve 11 adet siyasi liderin hesaplarını inceledik. Haritadaki noktaların büyüklükleri takipçi kitlesi, bağlantıların koyuluğu ise hesaplar arası ortak takipçilerin sayısı ile orantılı.
Söz konusu aktörlerin bütün takipçilerini baz alarak, Jaccard yöntemine göre her aktörün kitlelerinin benzerliklerini hesapladık. Bu kitlelerin yüzde olarak elde edilen benzerliklerini aktörler arasında yakınlık dereceleri olarak kabul ederek ağ haritalaması yaptık. Haritadaki aktörlerin konumları, aralarındaki ilişkilerin derecesi oranında yakın yerleştirilerek şekilde Force Atlas algoritmasına göre belirlendi.