İspanyol araştırmacılar, BigScience, Meta ve OpenAI'nin yapay zeka dil modellerini matematik, fen ve coğrafya soruları ile test etti. Araştırma, yeni sürümlerin zorlu sorulara daha doğru yanıtlar verdiğini ancak basit sorularda bile güvenilirlik sorunları yaşadığını ortaya koydu. Yeni modellerin, önceki sürümlere göre daha az 'doğrucu' olduğu ve yanıt bulamadığında tahminde bulunma eğiliminde olduğu belirtildi. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı.
1 Ekim 2024

Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan Eyfel Kulesi, meme kanseri farkındalık ayı kapsamında pembe ışıklarla aydınlatıldı. Dünya Sağlık Teşkilatı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre dünya genelinde her yıl 2,3 milyon kadına meme kanseri teşhisi konuluyor. Türkiye'de ise her yıl yaklaşık 27 bin kadına meme kanseri teşhisi konulmakta. Bu etkinlik, meme kanseri konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
1 Ekim 2024

Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de her yıl yaklaşık 27 bin kadına meme kanseri teşhisi konduğunu açıkladı. Bakanlık, meme kanserinde erken teşhisin tedavi başarısını ve sağ kalım süresini artırdığını vurguladı. Türkiye Kanser Kontrol Programı kapsamında, tarama stratejileri ve bilinçlendirme çalışmaları yürütülüyor. Meme kanseri farkındalık ayı olan Ekim ayında, kadınların risk faktörleri, belirtiler ve tanı yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi önem taşıyor.
30 Eylül 2024

Boeing'in Starliner mekiği, Haziran ayında iki NASA astronotunu Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) taşıdıktan sonra arızalanarak mürettebatını uzayda mahsur bıraktı. SpaceX'in Crew-9 misyonu kapsamında fırlatılan Dragon kapsülü, mahsur kalan astronotları kurtarmak için ISS'ye kenetlendi. NASA, astronotların Şubat 2025'e kadar uzayda kalacağını ve bu süre zarfında çeşitli bilimsel araştırmalar yapacaklarını açıkladı. Boeing'in Starliner mekiğinin arızası, uzay araştırmaları ve havacılık sektöründe önemli bir olay olarak dikkat çekiyor.
30 Eylül 2024

Antalya merkezli bir forex dolandırıcılığı soruşturmasında, 30 ilde gerçekleştirilen operasyonlarda 133 şüpheli gözaltına alındı ve bunlardan 79'u tutuklandı. Suç örgütü, Londra'da faaliyet gösteren bir şirketin Türkiye'de lisanslı ve yasal danışmanlığını yürütüyor gibi yaparak 66 kişiyi toplam 48 milyon 198 bin 208 lira dolandırdı. Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun (MASAK) incelemesine göre, örgütün yönettiği para trafiği 18 milyar 440 milyon 666 bin 481 lira olarak belirlendi. Şüphelilere ait yaklaşık 2,5 milyar lira mali değere el konuldu.
28 Eylül 2024

Bilim insanları, Mars ile Jüpiter arasındaki cüce gezegen Ceres'te yaşam barındırabilecek organik maddeler keşfetti. Ceres'in yüzeyinin altında tuzlu su okyanusları ve organik kimyasalların bulunduğu alanlar tespit edildi. Araştırma, bu organik bileşiklerin Ernutet Krateri çevresinde nispeten kısa süre önce yüzeye çıkmış olabileceğini gösterdi. İtalya Ulusal Astrofizik Enstitüsü'nden Prof. Dr. Maria Cristina De Sanctis başkanlığındaki ekip, bu bulguların Ceres'in yaşam barındırma potansiyelini artırdığını belirtti.
26 Eylül 2024

NASA, Jüpiter’in uydusu Europa’yı incelemek üzere şimdiye kadarki en büyük uzay aracını 10 Ekim’de fırlatacak. Europa Clipper adı verilen araç, dev güneş panelleriyle donatıldı ve 2030’da Jüpiter’e ulaşması bekleniyor. Araç, Europa’nın buzlu kabuğunun altında yaşam koşullarını araştıracak ve 49 uçuş gerçekleştirerek uydunun neredeyse tamamen haritalanmasını sağlayacak. Bu misyon, daha önce Galileo uzay aracının bulgularını devam ettirerek yeni keşifler yapmayı amaçlıyor.
26 Eylül 2024

Çin'de yapılan ve British Journal of Ophthalmology dergisinde yayınlanan bir araştırma, her üç çocuktan en az birinde miyopi olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 50 ülkeden 5 milyondan fazla çocuk ve gencin uzağı görme seviyesini inceledi ve 2050'ye kadar yaklaşık 740 milyon çocuk ve gençte miyopi öngörülüyor. Miyopi oranları 1990 ile 2023 arasında üç kat artarak yüzde 36'ya yükseldi. Genetik faktörlerin yanı sıra, ekranlara uzun süre maruz kalma ve erken yaşta eğitime başlama gibi dış etkenler de miyopi riskini artırıyor.
25 Eylül 2024

NASA'nın Perseverance keşif aracı, Mars yüzeyinde siyah-beyaz çizgili ilginç bir kaya keşfetti. 'Freya Castle' adı verilen bu kaya, 20 santimetre çapında olup belirgin siyah ve beyaz çizgileriyle dikkat çekiyor. Bilim insanları, kayanın magmatik veya metamorfik süreçlerin sonucunda oluşmuş olabileceğini ve bölgeye başka bir yerden gelmiş olabileceğini düşünüyor. NASA, kayanın kaynağını bulmak için daha detaylı incelemeler yapmayı planlıyor.
25 Eylül 2024

Bilim insanları, okyanusların deniz yaşamını sürdüremeyecek ve iklimi dengelemekte yetersiz kalacak kadar asidik hale gelmek üzere olduğu konusunda uyardı. Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü'nün (PIK) raporuna göre, gezegenimizin yaşamı sürdürebilme kapasitesini belirleyen dokuz kritik faktörden altısı, insan faaliyetleri nedeniyle güvenli sınırlarını aşmış durumda. Okyanus asidifikasyonu, fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan karbondioksit (CO2) emisyonlarının artması nedeniyle sürdürülebilir sınırını aşmak üzere. Bu durum, deniz yaşamını ve milyarlarca insanın gıda kaynaklarını tehdit ediyor.
24 Eylül 2024

NASA'nın Chandrayaan-1 uzay aracındaki Ay Mineraloji Haritalayıcı (M3) verilerini inceleyen bilim insanları, Ay'ın tüm enlemlerinde su ve hidroksil izlerine rastladı. Bu bulgular, Ay'ın yüzeyinde suyun yalnızca kutup bölgelerinde ve derin gölgeli kraterlerde bulunabileceği düşüncesini değiştirdi. Araştırma, Ay'ın yüzeyinde meydana gelen meteor çarpışmalarının su açısından zengin kayalar ortaya çıkardığını ve Güneş rüzgarlarının hidroksil oluşumuna katkıda bulunduğunu gösterdi. Bu keşif, Ay'ın karmaşık bir jeolojiye sahip olduğunu ve gelecekte astronotların Ay'ın ekvatoruna yakın bölgelerde bile su bulabileceğini ortaya koydu.
23 Eylül 2024

Almanya'da yapılan bir araştırma, Florida Marangoz karıncalarının kendi türünden bir başka karıncanın hayatını kurtarmak için bacak ampütasyonu yaptığını belgeledi. Bu, hayvanlar aleminde bir türün üyesinin bir başkasının hayatını kurtarmak için bir vücut parçasını kestiği ilk örnek olarak kaydedildi. Ayrıca, bazı karınca türlerinin diğer kolonilerin larvalarını kaçırıp köleleştirdiği ve bu köle karıncaları kendi kolonilerinde bakım görevleri için kullandığı gözlemlendi. Bu tür davranışlar, karıncaların topluluk odaklı ve karmaşık sosyal yapılarının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
17 Eylül 2024

Küresel bir araştırmaya göre, ilaçlara dirençli bakteriler 2050 yılına kadar 39 milyon insanın ölümüne neden olabilir. Araştırma, 1990 ile 2021 yılları arasındaki ilaç direncine bağlı ölüm verilerini analiz etti ve özellikle yaşlı nüfusun tehdit altında olduğunu belirtti. Çalışma, AMR'ye bağlı ölümlerin %80 oranında arttığını ve 2050'de bu oranın %146'ya yükseleceğini öngörüyor. En fazla ölümün Güney Asya, Doğu Asya ve Sahraaltı Afrika'da olacağı tahmin ediliyor.
17 Eylül 2024

Diyarbakır'da 8 yaşındaki Narin Güran'ın öldürülmesiyle ilgili soruşturmada tutuklanan anne Yüksel Güran'dan ağız ve diş yapısına ilişkin örnekler alındı. Bu örnekler, İstanbul Adli Tıp Kurumu'na gönderilecek ve Narin'in ağabeyi Enes Güran'ın kolundaki ısırık iziyle karşılaştırılacak. Soruşturma kapsamında birçok kişi gözaltına alınmış ve bazıları tutuklanmıştı. Narin'in cesedi, kaybolduktan 19 gün sonra Eğertutmaz Deresi'nde bulunmuştu.
14 Eylül 2024

SpaceX, Polaris Dawn misyonu kapsamında insanlık tarihindeki ilk özel uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi. ABD’li milyarder iş insanı Jared Isaacman, Dragon kapsülünden çıkarak uzay boşluğuna adım attı. Misyon ekibinden Sarah Gillis de uzay yürüyüşü yaptı. Polaris Dawn misyonu, en yüksek Dünya yörüngesine ulaşmayı ve bilimsel deneyler yapmayı hedefliyor.
12 Eylül 2024

İstanbul’un Şişli ilçesinde geri manevra yapan bir polis aracı, kaldırımda yürüyen iki kadına çarptı. 43 yaşındaki Ergül Kaya olay yerinde hayatını kaybederken, 24 yaşındaki Ayşegül Tufan yaralandı ve hastanede tedavi altına alındı. Kazaya karışan polis memuru işlemleri için emniyet müdürlüğüne götürüldü. Kaya'nın cenazesi Adli Tıp Kurumu'ndaki işlemlerinin ardından defnedilmek üzere Çankırı'ya gönderildi.
10 Eylül 2024

Bakterilerin mevsim değişikliklerini sezerek hazırlık yapabildiği keşfedildi. Science dergisinde yayınlanan araştırmada, siyanobakterilerin gün uzunluğunu ölçerek kışa hazırlık yaptıkları gözlemlendi. Araştırma, bakterilerin biyolojik saatlerini kullanarak gün uzunluğunu ölçtüğünü ve fizyolojilerini buna göre değiştirdiklerini ortaya koydu. Bu buluş, bakterilerin evrimsel süreçte fotoperiyodizm yeteneğini geliştirdiğini gösteriyor.
10 Eylül 2024

Çin, Ay'da bir araştırma üssü inşa etmeyi test etmek amacıyla simüle edilmiş Ay toprağından yapılmış tuğlaları uzaya gönderecek. Bu tuğlaların aşırı koşullara dayanıklılıkları incelenecek. Wuhan'daki Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden Ding Lieyun, tuğlaların önümüzdeki ay Tianzhou-8 kargo uzay aracıyla Tiangong istasyonundan uzaya gönderileceğini belirtti. Çin, 2035'e kadar Ay'ın güney kutbu yakınlarında Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu kurmayı hedefliyor.
9 Eylül 2024

Çin Bilim Akademisi'ndeki bilim insanları, Ay'dan toplanan örnekleri inceleyerek dinozorlar Dünya'da yaşarken Ay'ın volkanik aktiviteye sahip olduğunu ortaya çıkardı. Chang'e 5 uzay aracı tarafından yaklaşık dört yıl önce toplanan örneklerde, 120 milyon yıl önce oluşmuş volkanik cam parçaları bulundu. Bu bulgu, Ay'ın varoluş sürecinin çoğunda volkanik olarak aktif olduğunu gösteriyor. Araştırma, Science dergisinde yayınlandı.
6 Eylül 2024

Türkiye Otizm Meclisi, otizmli çocukları olan aileler için yeni eğitim öğretim yılında izlemeleri gereken adımları içeren bir yol haritası yayımladı. Açıklamada, ailelerin hak ihlalleri karşısında nasıl hareket etmeleri gerektiği ve resmi başvuruların yazılı olarak yapılmasının önemi vurgulandı. Ayrıca, ailelerin yaşadıkları şehirlerdeki otizm dernekleriyle iletişime geçmeleri ve başvurularına yanıt alamadıklarında meclis sekreteryasına başvurmaları gerektiği belirtildi. Meclis, otizmli çocukların ve ailelerinin hak mücadelesini desteklemeye devam edeceğini ifade etti.
5 Eylül 2024
İşaretlediklerim