Orta Asya

1 Ocak 2023 - 20 Eylül 2024

Orta Asya hakkında, 7 olumlu, 8 olumsuz, ve 7 önemli olmak üzere, toplam 23 olay izlendi.

ABD Rusya Avrupa Çin Avrupa Birliği Orta Doğu DW Türkçe Kafkaslar Afrika Ortadoğu Pakistan Finlandiya Anadolu Azerbaycan Hindistan Doğru Parti AB Balkanlar Ukrayna Suriye NATO Erdoğan Uluslararası Nakliyeciler Derneği Bloomberg Washington Nijerya Afganistan
ABD Rusya Avrupa Çin Avrupa Birliği Orta Doğu DW Türkçe Kafkaslar Afrika Ortadoğu Pakistan Finlandiya Anadolu Azerbaycan Hindistan Doğru Parti AB Balkanlar Ukrayna Suriye NATO Erdoğan

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, AA’nın Editör Masası programında Türkiye’nin Türk devletleriyle ve Orta Asya politikasıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Fidan, ekonomik ilişkilerin herkesle yapılabileceğini ancak savunma ve güvenlik gibi kritik alanlarda sadece Türk devletlerine güvenilebileceğini belirtti. Ayrıca, Türkiye'nin Orta Asya ile kurumsal ilişkilerini ilerletmesi gerektiğini vurguladı ve Türkiye'nin kapasitesini diğer Türk devletleriyle paylaşma arayışında olduklarını ifade etti.
19 Eylül 2024

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Türk tır sürücülerine uygulanan Schengen vize engellerine dikkat çekmek ve bu sorunun çözümü için bir imza kampanyası başlattı. Türk tır şoförleri, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine girişte vize engeliyle karşı karşıya kalırken, bu durum Türkiye ile Avrupa arasındaki kara yolu ticaretini de olumsuz etkiliyor. UND, kampanyayla vize süreçlerinde kolaylık sağlanmasını ve engellerin kaldırılmasını hedefliyor. Dernek, vize engelinin Avrupa'nın kendi çıkarlarına da aykırı olduğunu belirtiyor.
27 Ağustos 2024

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Türk TIR sürücülerine uygulanan Schengen vize engellerine dikkat çekmek ve bu sorunun çözümü için bir imza kampanyası başlattı. Türk TIR şoförlerinin Avrupa Birliği (AB) ülkelerine girişte karşılaştığı vize engelleri, Türkiye ile Avrupa arasındaki kara yolu ticaretini olumsuz etkiliyor. Kampanyanın amacı, bu engellerin kaldırılması ve vize süreçlerinde kolaylık sağlanması. UND, vize engelinin Avrupa'nın kendi çıkarlarına da aykırı olduğunu belirtiyor.
27 Ağustos 2024

Türkiye, Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltma çabası içinde ABD ile enerji işbirliği anlaşmaları yapmaktadır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alpaslan Bayraktar, ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm ile görüşmelerde bulunmuş ve iki ülke arasında yeni bir enerji ve iklim diyaloğu başlatılması konusunda önemli adımlar atılmıştır. Ayrıca, Türkiye BOTAŞ ve ExxonMobil arasında 10 yıl süreyle her yıl 2,5 milyon ton LNG alımı yapılmasını öngören bir anlaşma imzalamıştır. Bu işbirlikleri, Türkiye'nin enerji güvenliğini artırma ve enerji geçişini hızlandırma hedeflerine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
10 Mayıs 2024

Microsoft, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli yapay zekâ firması G42'ye 1,5 milyar dolarlık bir yatırım yapmayı planlıyor. G42, ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI ile ortaklık kurmuş bir şirket olup, bulut bilişim ve sürücüsüz arabalar gibi alanlarda yapay zekâ hizmetleri sunmaktadır. Bu ortaklıkla Microsoft, Orta Asya ve Afrika'da gelişmiş yapay zekâ ve dijital altyapı sunmayı hedeflemekte ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde 1 milyar dolarlık bir fon ile geliştiricilerin yapay zekâ becerilerini artırmayı amaçlamaktadır. G42, Microsoft'un bulut bilişim platformu Azure üzerinde çalışacak ve müşterilere gelişmiş yapay zekâ çözümleri sunacak.
16 Nisan 2024

Dünya Bankası, Türkiye ekonomisinin 2024'te yüzde 3 ve 2025'te yüzde 3,6 büyüyeceğini açıkladı. Bu, önceki tahminlerden düşük; zira Banka daha önce 2024 için yüzde 3,1 ve 2025 için yüzde 3,9 büyüme öngörmüştü. Avrupa ve Orta Asya ekonomileri üzerine yayımlanan raporda, bölgedeki yavaşlamanın nedenleri arasında zayıflayan küresel ekonomi, sıkı para politikası, Çin'deki yavaşlama ve düşük emtia fiyatları gösterildi. Türkiye ekonomisine dair değerlendirmelerde, enflasyonun mayısta zirve yapmasının ardından düşüşe geçeceği ve net ihracatın artışıyla 2024'ten itibaren cari dengenin iyileşeceği öngörüldü.
11 Nisan 2024

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), dünya genelinde zorla çalıştırılan insan sayısının arttığını ve bu durumdan elde edilen yıllık kazancın 236 milyar dolara ulaştığını açıkladı. 2021 verilerine göre, dünya genelinde 27,6 milyon kişi zorla çalıştırılıyor ve bu durumun en çok fuhuş sektöründe yoğunlaştığı belirtiliyor. Zorla çalıştırma vakaları, 2016 ile 2021 yılları arasında 2,7 milyon kişi artış gösterdi. En çok yasa dışı kazanç Avrupa ve Orta Asya'da elde edilirken, Arap ülkeleri ile Amerika, Afrika ve Asya/Pasifik ülkeleri de bu durumdan etkileniyor.
19 Mart 2024

ABD'li özel sermaye şirketi Apollo Global Management Inc., Starbucks'ın Kuveytli AlShaya Group'a ait Türkiye, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya'daki hisselerinin yüzde 30'unu satın almayı planlıyor. Kuveytli şirket, azınlık hisselerinin yüzde 30'unu satışa çıkardı ve aralarında Suudi Arabistan'ın egemen varlık fonu Kamu Yatırım Fonu'nun da bulunduğu birkaç alıcı adayı kısa listeye alındı. Starbucks, İsrail-Hamas savaşının bölgedeki işlerine zarar verdiğini ve satışlarının önemli ölçüde etkilendiğini açıklamıştı. AlShaya Group, 13 ülkede yaklaşık 2 bin Starbucks mağazası işletiyor.
8 Şubat 2024

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 2023 Yolsuzluk Algı Endeksi'ne göre Türkiye, 100 üzerinden 34 puan alarak 180 ülke arasında 115. sırada yer aldı. Türkiye'nin puanı, 2014'e göre %11, 2018'e göre ise %7 oranında gerilemiş durumda. Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ortalama skor 35'e düşerken, raporda bu bölgede hukukun üstünlüğünde işlevsizlik ve artan otoriterleşme gibi sorunlar vurgulandı. Danimarka 90 puanla en temiz ülke olarak ilk sırada yer alırken, son sırada 11 puanla Somali bulunuyor.
30 Ocak 2024

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ortadoğu ziyareti, bölgede ve enerji piyasalarında yarattığı etkiler nedeniyle tartışma konusu oldu. Putin, Ukrayna savaşı sonrası tecrit edilmişken, Birleşik Arap Emirlikleri'nde sıcak bir karşılama aldı. Bu durum, Batı ile Arap toplumları arasındaki ilişkilerdeki makasın Gazze'deki durum nedeniyle açılmasına bağlandı. Ancak Rusya'nın Ortadoğu'daki etkisi sınırlı ve önceliği Ukrayna ve Kafkaslar ile Orta Asya'da etkisini yeniden göstermek. Putin'in ziyaretinin asıl amacı, enerji piyasalarındaki konumları ve silah satışları nedeniyle Körfez ülkeleriyle koordinasyonu güçlendirmek olarak görülüyor. Petrol piyasasında OPEC+ üyesi olmamakla birlikte Rusya'nın koordinasyona dahil edilmesi gerektiği ve ABD'nin kayaç petrolü üretimiyle piyasayı sürüklediği belirtiliyor. Ayrıca, İklim Zirvesi'nde fosil yakıtların geleceği ve Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Dr. Fatih Birol'un çevre dostu enerjiye geçişteki çabaları ve aldığı ödül de ele alınıyor.
10 Aralık 2023

Adıyaman'ın Kürtek Dağı Çet yaylasında ot toplamaya giden köylüler, Orta Asya'da yolcuların ve çobanların yön bulmasını sağlayan, taşların üst üste konulmasıyla yapılan 'obo' kalıntıları buldu. Bu, kentte yapılan ilk 'obo' keşfi olarak belirtildi. Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, oboların kentte ilk defa görüldüğünü ve eski dönemden günümüze kadar geldiğini belirtti. Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Görevlisi Başaran Doğu Göktürk, obo geleneğinin eski Türk geleneğinde dağların, nehirlerin veya yol kesişme noktalarının ruhları olduğuna inanıldığını ve bu ruhların iyi olarak ifade edildiğini, ovalarda bu iyilerin bulunduğu noktalara yapılan taş yığmalar olduğunu söyledi.
3 Kasım 2023

Eczacıbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, yabancı yatırımcıların bir ülkede tutarlı politikalar, eğitilmiş insan gücü ve hukuk aradığını, genelde teşvik aramadığını belirtti. Eczacıbaşı, yatırım ikliminin kısa sürede değiştirilemeyeceğini, orta vadeyi hedef almak gerektiğini ve yatırımcıların sorunlarını çözmeyi hedeflemenin doğru yaklaşım olduğunu ifade etti. Ayrıca, yatırım ikliminin olmazsa olmaz koşulunun istikrar ve düşük enflasyon olduğunu belirtti. Eczacıbaşı, finansmana erişimin önemli olduğunu ve şirketler için finansmana ulaşmanın bir dönem neredeyse imkânsız hale geldiğini ifade etti.
23 Ekim 2023

Orta Asya’dan Horasan bölgesine, Türklerin mimari üslubunu bugüne taşıyan farklı illerdeki ahşap direkli ve kirişli camiler UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camii, Eskişehir Sivrihisar Ulu Cami, Kastamonu Kasaba Köy Mahmut Bey Camii, Ankara Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii ve Afyonkarahisar Ulu Cami, dünya mirası ilan edildi. Bu camiler, Türkiye'nin Dünya Mirası Listesi’ndeki ilk seri kültürel varlıkları oldu. Ayrıca, Gordion Antik Kenti de Türkiye’nin 20’inci kültürel varlığı olarak listeye alındı.
19 Eylül 2023

Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, nesli tükendiği düşünülen Anadolu Parsı'nı doğaya yerleştirdikleri fotokapanlarla görüntüledi. Bu, 1974 yılından sonra ilk kez 2019'da gerçekleşmişti. DKMP, Anadolu Parsı'nın korunması ve neslinin devamlılığını sağlamak amacıyla hummalı bir çalışma başlattı. Bu kapsamda, 'Göçmen Türler Sözleşmesi Orta Asya Memeliler Girişimi' ve 'Anadolu Parsının Eylem Planı' uygulanmaya başlandı.
7 Eylül 2023

Mustafa Kemal Atatürk'ün annesinin hayatına odaklanan 'Zübeyde, Analar ve Oğullar' filmi, 20 Ekim 2023'te vizyona girecek. Film, Türkiye ile birlikte Avrupa, ABD, Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerinde gösterime sunulacak. Filmin yönetmenliğini Cenk Yaz yaparken, senaryosunu İlber Tekinsoy yazdı. Filmin başrollerinde Aslıhan Güner ve Alican Yücesoy yer alıyor.
29 Ağustos 2023

Dünya Ekonomik Forumu'nun yayımladığı Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi'nde Türkiye, 146 ülke arasında 129. sırada yer alarak beş basamak geriledi. Türkiye'nin cinsiyet uçurumunun yüzde 63,8 kapanmış olduğu belirtilirken, ekonomik katılım, eğitim, sağlık ve siyasi imkanlar gibi dört ana alanda düşük sıralamalar elde etti. İzlanda endeksin en üst sırasında yer alırken, Afganistan son sırada bulunuyor.
21 Haziran 2023

Avustralya merkezli insan hakları derneği Walk Free'nin 2023 Küresel Kölelik Endeksi'ne göre Türkiye, her bin kişiden 15,6'sının 'modern köle' olarak tanımlandığı bir oranla Avrupa ve Orta Asya'da en yüksek modern köle oranına sahip ülke oldu. Türkiye bu oranla dünya genelinde 8'inci sırada yer alırken, Hindistan listenin ilk sırasında bulunuyor. Raporda Türkiye, modern kölelikle mücadele konusunda en az eylemde bulunan ülkelerden biri olarak gösterildi. Modern kölelik, insanların zorla çalıştırılması, borç esareti, soy temelli kölelik, zorla evlilik ve ev hizmetlerindeki kölelik gibi çeşitli sömürü yollarını içeriyor.
24 Mayıs 2023

Hıdırellez, doğanın canlanışını ve bereket beklentisini simgeleyen bir bahar bayramı olarak her yıl 6 Mayıs'ta kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas peygamberlerin buluşmasını temsil eden bu günde, dilekler ve dualar gül ağacı dibine gömülerek, suyun şifalı olduğuna inanılarak ritüeller yapılır. Kırmızı ve yeşil giysiler giyilir, evde kahve kavurulur, sirke kaynatılır ve enerji temizliği yapılır. Gül ağacı ritüeli en bilinen geleneklerden biridir ve dileklerin gerçekleşmesi için yapılan çeşitli adımlar içerir. Ayrıca, ateş üzerinden atlamak gibi eğlenceli etkinlikler de bu günün parçasıdır.
5 Mayıs 2023

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, DEVA Partisi tarafından hazırlandığı iddia edilen ve Türk milliyetçiliği ile ilgili olumsuz ifadeler içeren sahte bir afişin ekran görüntüsünü sosyal medyada paylaştı. Afişte, milliyetçilik yapanların Orta Asya'ya gönderileceği iddia ediliyordu. Özdağ'ın bu sahte afişi ciddiye alması üzerine DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Ekmen, Özdağ'a tepki göstererek onun bu durumu anlamamasını eleştirdi.
2 Nisan 2023

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi, Afganistan'ın Badahşan vilayetinin Curm ilçesinde 6,5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiğini duyurdu. Deprem, yerin 187,6 kilometre derinliğinde gerçekleşti ve başkent Kabil'de yaklaşık 30 saniye sürdü. Deprem, Afganistan dışında Pakistan, Hindistan, Tacikistan ve bazı Orta Asya ülkelerinde de hissedildi. Geçen yıl Afganistan'ın doğusunda meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremde bin kişi hayatını kaybetmişti.
21 Mart 2023
İşaretlediklerim