Popüler Bilim

1 Ocak 2023 - 31 Ocak 2025

Popüler Bilim hakkında, 36 olumlu, 6 olumsuz, ve 19 önemli olmak üzere, toplam 68 olay izlendi.

NASA Dünya Ay Mars Çin SpaceX Nature Bilim İnsanları Curiosity Canva Hubble Uzay Teleskobu Royal Society Open Science TRT Haber Afrika BBC Jüpiter Hawaii Uluslararası Uzay İstasyonu Kediler Güneş Avrupa İsveç beyin Amerika Birleşik Devletleri Elon Musk Güney Amerika sinirler Satürn
NASA Dünya Ay Mars Çin SpaceX Nature Bilim İnsanları Curiosity Canva Hubble Uzay Teleskobu Royal Society Open Science TRT Haber Afrika BBC Jüpiter Hawaii Uluslararası Uzay İstasyonu Kediler Güneş Avrupa İsveç

Bilim insanları, 2024 PT5 adlı göktaşının Ay'dan kopmuş olabileceğini öne sürdü. 10 metre çapındaki bu göktaşı, Güneş yörüngesinde ilerliyor ve Dünya'ya benzer bir yörüngeye sahip. Yapılan incelemelerde, göktaşının Ay yüzeyinden toplanan kayaçlara benzediği ve Ay'dan gelen silikat minerallerle uyum gösterdiği tespit edildi. Bu bulgu, Ay'dan kopan göktaşlarının nadir fakat büyüyen bir popülasyonuna işaret ediyor.
28 Ocak 2025

Bilim insanları, Dünya'dan 100 bin kilometre uzakta kuş cıvıltılarına benzeyen kozmik dalgalar tespit etti. Bu dalgalar, insan işitme duyusuyla aynı frekansta olup, ses sinyallerine dönüştürüldüğünde kuş seslerini taklit ediyor. Araştırma, bu dalgaların Dünya'nın manyetik alanının gerildiği bir bölgede tespit edildiğini ortaya koydu. Bu keşif, uzay fiziği alanında yeni sorular doğururken, pertürbasyonların nasıl gerçekleştiği henüz bilinmiyor.
27 Ocak 2025

NASA'nın Curiosity keşif aracı, Mars yüzeyinde 3,7 milyar yıl önce açık suda oluştuğu tahmin edilen antik dalga izleri keşfetti. Bu izler, Dünya'daki kumlu göl yataklarında görülen dalgalanmalara benziyor ve Mars'ta bir zamanlar sıvı su bulunan göller olduğunu gösteriyor. Keşif, Mars'ın geçmişte daha yoğun ve sıcak bir atmosfere sahip olabileceğini düşündürüyor. Araştırma, Mars'ta sıvı su kütlelerinin yaygın olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ortaya koyuyor.
22 Ocak 2025

Bilim insanları, 300 bin yıl önce Çin'de yaşamış dünyanın en küçük kedisini keşfetti. Prionailurus kurteni adı verilen bu tür, avuç içi büyüklüğünde olup, şimdiye kadar bulunan en küçük kedi olabilir. Araştırma, bu kedinin Güney Asya'da halen varlığını sürdüren yabani leopar kedi cinsinin bir alt türü olduğunu ortaya koydu. Fosilleşmiş çene kemiği, bu kedinin yaklaşık bir kilo ağırlığında olduğunu gösteriyor.
18 Ocak 2025

İngiltere'de bulunan 430 milyon yıllık iki fosil, yumuşakçaların kökenine dair yeni bilgiler sunuyor. 'Punk' ve 'Emo' isimleri verilen fosiller, deniz tabanında yaşamış olabileceklerini gösteren pürüzsüz alt kısımlara sahip. Bu fosiller, yumuşak kısımların fosilleştiği nadir örneklerden biri olarak, yumuşakçaların evrim ağacının erken tarihine ışık tutuyor. Keşif, yumuşakça evriminin daha zengin ve çeşitli olduğunu ortaya koyarak, Aculifera grubunun basit ve ilkel olduğu inancını sorgulatıyor.
10 Ocak 2025

Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacılar, İsrail'deki erken Levant yerleşimlerinden kalma tilki ve yaban kedisi kemiklerinde kasaplık ve pişirme izleri buldu. Bu bulgular, Neolitik dönemde avcı-toplayıcıların bu hayvanları besin olarak tükettiğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu hayvanların hem post hem de et için avlandığını ve avlarda köpeklerin insanlara yardım ettiğini belirtiyor.
4 Ocak 2025

Araştırmalar, bazı Güney sağ balinalarının 150 yaşına kadar yaşayabildiğini ortaya koydu. Kuzey Atlantik sağ balinalarının ise yaşam süresi avlar ve gemi kazaları nedeniyle daha kısa, ortalama 22 yıl olarak tespit edildi. Grönland balinalarının 200 yıl yaşayabildiği daha önceki araştırmalarla doğrulanmıştı. Bu bulgular, balinaların yaşam süreleri ve genetik benzerlikleri üzerine yeni bilgiler sunuyor.
23 Aralık 2024

Bilim insanları, Ay'ın Dünya'nın oluşumuna sanılandan daha yakın bir zamanda, yaklaşık 4,53 milyar yıl önce oluşmuş olabileceğini öne sürdü. Ay'dan alınan zirkon kristalleri üzerinde yapılan analizler, Ay'ın yaşını 4,43 ila 4,53 milyar yıl olarak belirledi. Bu bulgular, Ay'ın Dünya ile neredeyse tüm yaşamı boyunca birlikte olduğunu gösteriyor. Araştırma, Ay'ın dev darbe kraterlerinin neden beklenenden az olduğu ve neden Dünya'ya göre daha az metal içerdiği gibi bazı gizemlere açıklık getirebilir.
19 Aralık 2024

Bir kambur balina, çiftleşmek amacıyla üç okyanusu aşarak yaklaşık 13 bin kilometre yol kat etti ve bu, türün bilinen en uzun göç mesafesi olarak kaydedildi. Araştırmacılar, bu olağanüstü mesafenin iklimsel ve çevresel değişiklikler, değişen besin kaynakları ve çiftleşme stratejileri için bir adaptasyon olabileceğini belirtiyor. Bu durum, balinaların göç davranışlarını etkileyen küresel zorluklar hakkında endişeleri artırıyor.
11 Aralık 2024

Hacettepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy, genetik biliminin insanlarda biyolojik ırk kavramının olmadığını ortaya koyduğunu belirtti. Özsoy, ırk kavramının tarihsel olarak ideolojik ve siyasal temellere dayandığını ve biyologlar tarafından kullanılmadığını vurguladı. Irk kavramının sömürgecilik dönemiyle bağlantılı olduğunu ifade eden Özsoy, genetik çalışmaların insan türünün büyük ölçüde ortak genetik çeşitliliğe sahip olduğunu gösterdiğini söyledi. Ayrıca, kültürel farklılıkların biyolojik ırk kavramından bağımsız olarak var olduğunu belirtti.
11 Aralık 2024

Kenya'nın Turkana Havzası'nda bulunan 1,5 milyon yıllık fosilleşmiş ayak izleri, Homo erectus ve Paranthropus boisei adlı iki farklı insan türünün aynı dönemde yaşadığını ortaya koydu. Araştırma, bu iki türün aynı yaşam alanını paylaştığını ve çevrelerinde nasıl hareket ettiklerini gösteriyor. Çalışma, insan anatomisi ve hareketinin evrimine dair yeni bilgiler sunuyor ve fosil akrabalarımızın yaşam tarzlarına dair canlı bir bakış açısı sağlıyor.
1 Aralık 2024

ABD ve Meksika'dan bilim insanları, katil balinaların balina köpek balıklarını avlamak için geliştirdiği özel bir avlanma tekniğini belgeledi. Araştırma, katil balinaların avlarının alt karın bölgesi ve cinsel organını hedef alarak onları etkisiz hale getirdiğini ortaya koydu. Bu strateji, balinaların yağ açısından zengin karaciğerine kolay erişim sağlıyor. Çalışma, katil balinaların avlanma tekniklerini coğrafi konumlarına göre nasıl adapte ettiklerini anlamaya yardımcı olmayı amaçlıyor.
29 Kasım 2024

NASA, değerli metallere ev sahipliği yapan ve 10 kentrilyon dolar değerinde olduğu tahmin edilen 16 Psyche adlı asteroidi incelemek için SpaceX Falcon Heavy uzay aracını gönderdi. Araç, Mars ile Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alan bu dev kaya parçasına ulaşmak için 3,5 milyar kilometrelik bir yol kat edecek. 16 Psyche, platin ve paladyum gibi değerli metaller içeriyor ve bu metaller otomotiv ve elektronik endüstrileri için kritik öneme sahip. NASA, bu asteroidi evrenin oluşumuna dair sırları çözmek amacıyla inceliyor.
25 Kasım 2024

Avrupa Güney Gözlemevi'nden bilim insanları, Samanyolu dışındaki bir yıldızın ilk kez yakın plan fotoğrafını çekti. 'WOH G64' adlı kırmızı süper dev yıldız, Büyük Macellan Bulutu galaksisinde yer alıyor ve yaşamının son aşamasında olduğu düşünülüyor. Görüntü, yıldızın çevresini saran tozlu bir koza ve parlaklığının son 10 yılda azaldığını gösteriyor. Araştırmacılar, bu durumun henüz keşfedilmemiş bir eş yıldızın etkisiyle oluşabileceğini öne sürüyor.
22 Kasım 2024

Solar Orbiter uzay aracı, Güneş’in şimdiye kadarki en yüksek çözünürlüklü görüntülerini çekti. Bu görüntüler, Güneş lekeleri ve iyonize gazların hareketlerini net bir şekilde gösteriyor ve heliofizikçilere Güneş’i daha iyi anlama fırsatı sunuyor. ESA ve NASA'nın ortak misyonu olan Solar Orbiter, Güneş’in manyetik alanlarının kaynağını ve Güneş rüzgarlarını tetikleyen unsurları anlamaya yardımcı olacak. Yeni görüntüler, Güneş’in farklı katmanlarının karmaşıklığını ve manyetik alanların yoğunlaştığı bölgeleri de gözler önüne seriyor.
21 Kasım 2024

Güney Almanya'da keşfedilen yeni bir pterozor fosili, bu kanatlı sürüngenlerin evrimine dair önemli bilgiler sağladı. 'Bavyeralı kılıç kuyruk' olarak adlandırılan fosil, pterozorların evrimsel ilişkilerini ve geçiş türlerini anlamada kilit bir rol oynuyor. Fosilin, pterodaktiloidlere benzeyen baş ve boyun yapısı ile uzun bilek kemiği, pterozorların aile ağacını yeniden şekillendirdi. Araştırma, pterozorların evrimsel geçiş süreçlerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
20 Kasım 2024

Baltık Denizi'nde yalnız yaşayan bir Afalina türü yunus, yalnızlıktan dolayı kendi kendine konuşmaya başladı. Danimarka'daki Svendborgsund kanalında yaşayan ve 'Delle' adı verilen bu yunus, sosyal bir tür olmasına rağmen yalnız kalmış durumda. Araştırmacılar, Delle'nin çıkardığı seslerin diğer deniz canlıları üzerindeki etkilerini incelemek için sualtı kayıt cihazları kullandı. Delle'nin seslerinin belirli bir hedefi olmadığı, ancak oldukça konuşkan olduğu belirlendi. Uzmanlar, bu seslerin duygusal sinyaller olabileceğini ve sosyal etkileşim ihtiyacından kaynaklanabileceğini düşünüyor.
20 Kasım 2024

Bilim insanları, Hawaii'de keşfedilen tek hücreli bir organizma olan Chromosphaera perkinsii'yi inceleyerek, yumurtaların hayvanlardan çok önce ortaya çıktığını belirlediler. Bu organizmanın, hayvan embriyolarıyla benzerlik gösteren çok hücreli yapılar oluşturduğu tespit edildi. Araştırma, çok hücreli yaşam formlarına geçişin arkasındaki mekanizmalar hakkında önemli bilgiler sunuyor. Çalışma, Nature dergisinde yayınlandı ve bilim insanları, bu bulguların evrimsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyor.
18 Kasım 2024

1979'da nesli tükendiği düşünülen kara ayaklı dağ gelinciği, ABD'li bilim insanları tarafından klonlandı ve klonlardan biri sağlıklı iki yavru doğurdu. Bu klonlama çalışmaları, 1981'de Wyoming'de bulunan küçük bir popülasyonun ardından başlatılan bir üreme programının parçası olarak gerçekleştirildi. Klonlama, türün genetik çeşitliliğini artırmada önemli bir rol oynayabilirken, bazı bilim insanları doğal habitatların korunmasına daha fazla kaynak ayrılması gerektiğini savunuyor. Günümüzde yaklaşık 350 kara ayaklı dağ gelinciğinin vahşi doğada yaşadığı tahmin edilse de, tür hala çeşitli tehditlerle karşı karşıya.
12 Kasım 2024

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024
İşaretlediklerim