AKP'nin Anayasa'yı çiğneme alışkanlığı ve yeniden adaylık tartışmaları

İlhan Cihaner, Türkiye'de Anayasa tartışmalarının yeniden gündeme geldiğini ve bu tartışmaların siyasi iktidar tarafından nasıl yönlendirildiğini ele alıyor. Yazısında, AKP'nin Anayasa ve yasalarla olan ilişkisini 'İstismarcı Anayasacılık' ve 'Askıda Anayasa' gibi kavramlarla tanımlıyor. Cihaner, anayasa değişikliklerinin AKP/MHP iktidarı tarafından nasıl manipüle edildiğini ve bu süreçte muhalefetin tutumunu eleştiriyor. Ayrıca, mevcut iktidarın Erdoğan sonrası döneme hazırlık sürecinde Anayasal kazanımlarını güvence altına alma çabalarına dikkat çekiyor.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, partisinin yeni anayasa yapma konusundaki istekliliğini ve geçen dönemde başaramadıkları anayasa değişikliğini bu dönem gerçekleştirme hedeflerini dile getirdi. Başörtüsü konusunda CHP'nin yasal düzenleme teklifine karşılık, Cumhurbaşkanı Erdoğan anayasa değişikliği yapılmasını önermiş ve bu konuda muhalefetin desteğini istemişti. Ancak, Erdoğan'ın başörtüsü için anayasal düzenleme teklifi 69 gün boyunca Meclis'e sunulmadı ve bu durum muhalefet içinde tartışmalara yol açtı.

AKP ve MHP'nin hazırladığı anayasa değişikliği teklifi Meclis'e sunuldu. Muhalefet, özellikle CHP ve İYİ Parti, AKP'nin 2010'daki gibi 'bilinçli fire' vererek referanduma gitme ihtimaline karşı tedirgin. İYİ Parti, başörtüsü teklifindeki bazı ifadelerin değiştirilmesini ve 'çocuğun korunmasının öneminin' anayasal güvenceye alınmasını öneriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçimleri referandum havasında götürme isteği ve anayasa değişikliği için gereken oyların sağlanması konusunda muhalefetin tutumu belirleyici olacak. Muhalefet, uzlaşı sağlanamazsa oylamaya katılmama seçeneğini de değerlendiriyor.

Yüksek Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın üçüncü kez adaylığına yapılan itirazları, 2017 anayasa değişikliği sonrası 'yeni sistemle kronometreyi sıfırladıklarını' belirterek reddetti. Erdoğan ve AKP'li yetkililer, 2014'teki seçimin eski, 2018'deki seçimin ise yeni sistemle yapıldığını ve bu nedenle üçüncü dönem adaylığının önünde bir engel olmadığını savunuyorlar. Ancak ilgili kanunda 'sıfırlanma'ya dair bir madde bulunmuyor.

Anayasa'nın 101. maddesi, bir kişinin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini belirtirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan 2014'ten itibaren üç defa seçilmiştir. Dördüncü dönem adaylığı için tek yol, Anayasa'nın 116. maddesinin uygulanmasıdır, bu madde Meclis'in seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde Cumhurbaşkanı'nın bir defa daha aday olabilmesine olanak tanır. AK Partili TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bu durumun Cumhurbaşkanı Erdoğan için bir Anayasal hak olduğunu ve gelecek süreçte neler olacağının belirsiz olduğunu ifade etmişlerdir.