Bankaların ticari kredi arzı ve faiz oranlarındaki değişiklikler

Merkez Bankası'nın politika faiz artırımı, sadeleşme ve miktarsal sıkılaştırma adımları sonucunda ticari kredi faizleri yükseldi. 2 Haziran haftasında yüzde 14,23 olan ticari kredi faizi, sınırın kaldırılmasıyla birlikte yüzde 37,8'e çıktı. Kamu bankaları taksitli ticari kredi faizini TLREF artı 10 puana yükseltirken, özel bankalarda bu oran yüzde 32-38 arasında değişiyor. Ancak yükselen faizler, bankacılık sektörünün kredi arzı iştahını artırmadı.

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'de mevduat faizleri yükselirken, ticari kredi faizleri düşük seviyelerde sabit kalmaya devam ediyor. Bu durum, kredi ve mevduat faizleri arasındaki farkın tarihi seviyelere ulaşmasına neden oldu. Dinamik Yatırım başekonomisti Enver Erkan, ekonomi yönetiminin bankalara uyguladığı baskı ve yeni düzenlemelerle bu ayrışmanın daha da derinleşebileceğini belirtti. İkon Menkul Araştırma Müdürü Onur Altın ise banka hisselerinin olumsuz bilançolar nedeniyle değer kaybedebileceğini ifade etti.

Merkez Bankası'nın politika faizi artışının beklentilerin altında kalması sonucu bankacılık faizlerinde değişiklikler yaşandı. Tüketici kredi faizleri artarken, TL mevduat faizleri düşüş gösterdi. Kamu bankalarında faizler en az 70 baz puan, özel bankalarda ise 50 baz puan artış gösterdi. Kamu bankaları ihtiyaç kredi faizlerini yüzde 2,64 seviyesine çıkardı.

Merkez Bankası'nın 10 Mart'ta tüketici kredilerini menkul kıymet kapsamına almasının ardından ihtiyaç kredi faizleri artış gösterdi. 70 bin lira altındaki ihtiyaç kredileri için getirilen menkul kıymet zorunluluğunun kaldırılmasına rağmen, TL mevduat faizlerinin hızlı yükselmesi ve bankaların TL dönüşüm oranı hedeflerini tutturma çabası nedeniyle ihtiyaç kredi faizleri yükseltildi. 10 Mart öncesinde yıllık %33,12 olan ihtiyaç kredi faizleri, yaklaşık iki buçuk ayda 26,5 puan artarak %59,88'e ulaştı.

Türkiye'de ihtiyaç kredisi faiz oranları yüzde 40'a yaklaşarak Ekim 2018'den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. Merkez Bankası'nın politika faizinin yüzde 8,5 olmasına rağmen piyasadaki faizler bu oranın çok üzerinde. 10 Mart'tan itibaren tüketici kredileri faizleri artış gösterdi. Bankalar, TL mevduat faizlerini yükselterek ve TL dönüşüm oranı hedeflerini tutturmak için ihtiyaç kredisi faizlerini artırdı. Bazı bankalarda ihtiyaç kredisi faiz oranlarının yüzde 60'a kadar çıktığı iddia ediliyor.