Afetler kahve üretimini vurdu ve fiyatların daha da artması bekleniyor

El Nino, dünya genelinde iklim değişikliklerine yol açan önemli bir hava olayıdır ve bu durum kahve ve kakao gibi tarım ürünlerinin üretimini etkileyerek arz endişelerini artırmakta ve fiyatları yükseltmektedir. Özellikle kahve ve kakao üreticisi ülkelerde beklenen daha sıcak ve kuru hava koşulları, arz açığını şiddetlendiriyor. Kakao fiyatları son bir ayda yüzde 6,3, son bir yılda ise yüzde 36 oranında artış gösterdi. Arabica kahvesinin fiyatı da son altı ayın en yüksek seviyesine yaklaşarak yılın en düşük seviyesinden yüzde 32 daha yüksek bir fiyata ulaştı.

Uluslararası piyasada geçen yıl şubatta zirveye ulaşan kahve fiyatları, bir yılda yüzde 36,5 düşerek 154 dolara geriledi. Ancak Türkiye'de kahve zincirleri, yılbaşından sonra fiyatlarına yüzde 30 zam yaptı. Uzmanlar, bu artışın Türkiye'de enerji ve nakliye maliyetlerindeki yüksek artıştan kaynaklandığını ifade ediyorlar. Gastronomi yazarı ve akademisyen Cenk R. Girginol, kahve işletmelerinin giderlerinin neredeyse yüzde 100 arttığını ve kahve çekirdeğinden ambalaja kadar her şeyin döviz ile ithal edildiğini belirtiyor.

Batı Afrika'daki kötü hava koşulları ve hastalıklar, kakao üretimini olumsuz etkileyerek çikolata fiyatlarının artmasına neden olabilir. Geçen yıl Fildişi Sahili ve Gana'daki üretimde yaşanan sorunlar nedeniyle kakao fiyatları yüzde 47 artmıştı. Bu yıl da analistler, yeni başlayan sezon için kıtlık bekliyor. Bu durum, atıştırmalık segmentinde enflasyonun devam edebileceği anlamına geliyor.

2024 yılı yaş çay alım fiyatı kilogram başına 17 lira olarak açıklandı, ancak bu fiyat çay üreticilerinin beklentilerinin altında kaldı. Özel sektör, açıklanan fiyatın da altına inerek çay alımını brüt 16 liraya kadar düşürdü. İklim değişikliği ve mevsimlik işçi bulma zorlukları da çay üreticilerini olumsuz etkiliyor. Bu durum, çay üreticilerinin piyasa karşısındaki güvencesizliğini artırırken, kuru çay fiyatlarının zamlanması ve halkın çaya erişiminin zorlaşması bekleniyor.

Kakao fiyatları, Afrika'daki olumsuz hava koşulları ve arz açığı nedeniyle artış göstermeye devam ediyor. Ton başına fiyatı 10 bin doları aşarak, bakırın ton fiyatını geride bıraktı. Avrupa Birliği'nin orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi de fiyat artışını etkiliyor. Bu durumun çikolata fiyatlarına yansıması bekleniyor.