İş insanları krediye ve kendi dövizlerine erişimde zorluklar yaşıyor

Türkiye'de Merkez Bankası'nın 'arka kapı' satışlarıyla döviz kurlarını belirli bir seviyede tutma çabası, piyasada ve bankalar arasında döviz alım satım fiyatları arasında farklılıklar yaratmıştır. Bu durum, sanayicilerin zarar etmesine ve maliyet hesaplamalarında doların 21 lira olarak kabul edilmesine neden olmuştur. Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, döviz borcu olanların maliyetlerinin etkilendiğini belirtmiştir. Ostim Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Süleyman Ekinci ise bu durumun seçimden sonra otomotivden mobilyaya kadar birçok sektörde fiyat artışlarına yol açacağını öngörmektedir.

Türkiye'de bankacılık sektöründe yaşanan seçim belirsizliği ve iktidarın politikaları sonucu yapılan düzenlemeler, ticari kredi arzının neredeyse durmasına ve faiz oranlarının yükselmesine neden oldu. Özellikle uzun vadeli ticari kredilerde fiyatlama yapılamazken, özel bankaların kısa vadeli spot kredilere yönelim gösterdiği ve bazı uç örneklerde faiz oranlarının yüzde 60-70 seviyelerine çıktığı belirtiliyor.

Türkiye'de iktidarın liralaşma politikaları piyasalarda sıkışıklık yaratırken, faiz, döviz ve altın yeni rekor seviyelere ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, kur korumalı mevduat hesaplarındaki artış rekor bir seviyeye ulaştı. Bankalar, Merkez Bankası'nın belirlediği liralaşma hedeflerine ulaşmak için ödüllü efektif döviz kampanyaları başlattı ve yastık altı ile kasalardaki dövizi çekmeye çalışıyor. Ayrıca, daha önce yasaklanan ancak sonrasında gevşetilen KKM faizi artı prim uygulamasına geri dönüldü.

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'de mevduat faizleri yükselirken, ticari kredi faizleri düşük seviyelerde sabit kalmaya devam ediyor. Bu durum, kredi ve mevduat faizleri arasındaki farkın tarihi seviyelere ulaşmasına neden oldu. Dinamik Yatırım başekonomisti Enver Erkan, ekonomi yönetiminin bankalara uyguladığı baskı ve yeni düzenlemelerle bu ayrışmanın daha da derinleşebileceğini belirtti. İkon Menkul Araştırma Müdürü Onur Altın ise banka hisselerinin olumsuz bilançolar nedeniyle değer kaybedebileceğini ifade etti.

Türkiye'de son iki ayda döviz mevduatlarından 27,7 milyar dolar çıkış yaşandı. Ekonomistler ve bankacılar, bu paranın bir kısmının 'yastık altına' veya yurt dışına aktığına, kiralık kasa talebinin arttığına dikkat çekiyor. Merkez Bankası'nın bankalara uyguladığı baskı ve düşük faiz oranları, döviz hesaplarından çıkışı tetikleyen faktörler arasında gösteriliyor. Borsanın da volatil bir seyir izleyeceği ve yatırımcıların bu durumdan etkileneceği belirtiliyor. Ayrıca, seçim sonrası ekonomi politikalarının nasıl şekilleneceği konusunda farklı senaryolar tartışılıyor.