Türkiye'de ikinci el otomobil piyasasına aşırı talep ve sektördeki düzenlemeler

Türkiye'de yüksek ÖTV oranları ve döviz kurundaki yükseliş nedeniyle ikinci el araç piyasasında fiyatlar yükselmiş durumda. Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmelikle ikinci el araçların sıfır fiyatından yükseğe satılamayacağı ve düzenlemeye uymayanlara para cezası uygulanacağı bildirildi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, göreve başladığında ikinci el otomobil piyasasına yönelik denetimler gerçekleştirdiklerini ve stokçuluk yapanlara ceza kestiklerini ifade etti. Ayrıca, ikinci el araç satışlarının gevşediğini ve fiyatların sıfır araç satış fiyatlarına doğru düşüş eğiliminde olduğunu belirtti.

Temmuz 2023'te 400 bin civarında olan ikinci el araç ilanı sayısı, ekim sonu itibarıyla 1 milyona ulaştı. Bu durum, Ticaret Bakanlığı'nın sıkı tedbirler alması ve finansal yatırım araçlarının çeşitlenmesi sonucu ikinci el araçların yatırım aracı olmaktan çıkmasıyla ilişkilendiriliyor. Ayrıca, sıfır araçların piyasada artması ve bayilerin stok eritmek için kampanyalar düzenlemesi de ikinci el araç satışlarını olumsuz etkiledi.

Ticaret Bakanlığı, ikinci el otomobil fiyatlarının sıfır fiyatından yükseğe çıkarılmasının yüzde 75 oranında azaldığını duyurdu. Bu ayın başında getirilen düzenlemeyle artık ikinci el araçlar sıfır fiyatından yükseğe satılamayacak. Düzenlemeye aykırı ilanların 300 bin liraya varan cezası bulunuyor. Bakanlık aynı açıklamasında cezaların tebliğ edilmeye başlandığını dile getirdi.

Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç pazarında yaşanan bulunurluk sorunu ve uluslararası tedarik zincirindeki aksaklıklar nedeniyle sıfır araç bulamayan tüketicilerin ikinci el piyasasına yönelmesiyle ikinci el araç fiyatları 2023'ün ilk altı ayında yüzde 70 oranında artış gösterdi. Bu artış, sıfır kilometre araç fiyatlarındaki yüzde 28'lik zamma kıyasla oldukça yüksek. Uzmanlar, yüksek fiyatlar ve krediye erişim sorunları nedeniyle ikinci el araç satışlarının düşük kaldığını belirtiyor. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, ekonomik verilerde iyileşme olmadığı sürece fiyatların düşmesini beklemediklerini ifade ediyor.

Ticaret Bakanlığı'nın önlemleri sonrası ikinci el araç satışları bir ayda yüzde 18 azaldı. Uzmanlar, ertelenen talebin eylül ayından itibaren ortaya çıkmasıyla fiyatların artabileceği konusunda uyarıyor. Vavacars yöneticisi Serdıl Gözelekli, fiyatları aşağıya çekecek bir adımın öngörülmediğini, bu nedenle insanların ihtiyaçlarını ertelememesi gerektiğini belirtti.