Türkiye'de iç borç stoku hızla artış gösteriyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, temmuz-eylül döneminde 270 milyar liralık iç borçlanma yapmayı planlıyor. Bu dönemde 354,8 milyar liralık iç borç servisine karşılık bu borçlanma gerçekleştirilecek. Temmuz, ağustos ve eylül aylarında sırasıyla 94 milyar, 96 milyar ve 80 milyar liralık iç borçlanma yapılması öngörülüyor. Bu borçlanmanın bir kısmı piyasadan, bir kısmı ise kamuya satışlardan oluşacak.

Türkiye'de tüketici kredilerindeki hızlı artışa paralel olarak banka ve kredi kartı harcamaları da yükselerek dört haftalık ortalamada 100 milyar liranın üzerine çıktı. Yıllık artış yüzde 150'yi bulurken, bireysel kredi kartı borcu stoku da yüzde 123,78 oranında arttı. Uzmanlar, Merkez Bankası'nın faiz indirimleri ve kredi kartlarına getirilen faiz sınırının borçlanmayı cazip hale getirdiğini, ancak faiz politikasında bir değişiklik olması durumunda hanehalkı borçluluğunun ve iç talebe etkisinin ağır olabileceğini belirtiyor.

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'nin vadesine bir yıl ya da daha az kalmış dış borç stoku 211 milyar dolarla rekor seviyeye yükseldi. Ağustos sonu itibarıyla kısa vadeli dış borç stoku, 2022 yıl sonuna göre yüzde 10,9 artışla 165,4 milyar dolar oldu. Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2022 yıl sonuna göre yüzde 10,2 artarak 11,8 milyar dolar oldu. Özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 0,5 azalarak 86,9 milyar dolar oldu.

Türkiye Merkez Bankası, Mart 2023 ödemeler dengesi verilerini yayımladı. Buna göre, Türkiye'nin Mart ayı cari işlemler hesabı 4 milyar 484 milyon dolar açık verdi. 2023 yılının ilk üç ayında toplam cari açık 23 milyar 591 milyon dolar olurken, son 12 aylık cari açık 54,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hükümetin 'yeni ekonomi modeli' çerçevesinde cari fazla hedeflenmesine rağmen, Türk Lirası'nın değer kaybı ve yüksek enflasyon oranları cari açık hedeflerinin tutturulamadığını gösteriyor.

Türkiye Merkez Bankası'nın Ocak 2023 ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye'nin dış ticaret açığı 12,43 milyar dolar olarak kaydedildi ve resmi rezervler 9,34 milyar dolar azaldı. Hükümetin 'yeni ekonomi modeli' ile cari işlemlerde fazla vermeyi hedeflemesine rağmen, Türk Lirası'nın değer kaybı ve yüksek enflasyon oranları bu hedefin gerçekleşmesini engelledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz indirimi politikası ve TL'nin dolar karşısında değer kaybı, ekonomik hedeflerin tutturulamamasına yol açtı.