Aşırı sıcaklar alelade aktiviteleri bile ölümcül hale getiriyor

Dünyanın birçok yerinde ortalamanın üzerinde sıcaklıklar yaşanıyor ve meteorologlar bunun büyük ölçüde küresel ısınmanın bir sonucu olduğunu belirtiyor. Kuzey Amerika, güney ve doğu Asya, güneydoğu Avrupa gibi bölgelerde aşırı sıcaklıklar görülüyor. Bu sıcaklıklar, orman yangını riskini artırırken, Hindistan ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde ölümlere yol açıyor. Yunanistan'da ise erken sıcak hava dalgası nedeniyle okullar kapatıldı ve turistik yerler geçici olarak kapatıldı.

Dünya genelinde sıcaklık rekorları kırılırken, Türk Tabipleri Birliği ve ilgili sağlık dernekleri Türkiye'de 'sıcak sağlık eylem planı' oluşturulması çağrısında bulundu. Aşırı sıcakların ölümlere ve kronik hastalıkların kontrolünün zorlaşmasına yol açtığı belirtilerek, özellikle risk altındaki gruplar için önlemlerin alınmasının önemi vurgulandı. Ayrıca, enerji üretimi ve diğer insan aktivitelerinin sera gazı salınımına neden olarak küresel ısınmayı tetiklediği ve kentlerde ısınmanın daha yoğun yaşandığı ifade edildi.

Türk Tabipleri Birliği Pandemi Çalışma Grubundan Güçlü Yaman, belediyelerin vefat verilerini analiz ederek aşırı sıcakların ölümlere yol açtığını ortaya koydu. İstanbul, İzmir, Gaziantep ve Kahramanmaraş'ta haziran ve temmuz aylarında salgın öncesine göre fazladan ölümler kaydedildi. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar aşırı sıcaklardan daha fazla etkileniyor. Yaman, sıcak dalgalarına karşı hükümet ve yerel yönetimlerin yeterli önlem almadığını belirtti.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, kuzey yarım kürede etkili olan aşırı sıcakların sağlık sistemleri üzerindeki baskıyı artırdığını vurguladı. Aşırı sıcakların, yaşlı insanlar, bebekler, çocuklar, yoksullar ve evsizlere en büyük zararı verirken, sağlık sistemleri üzerindeki baskıyı da artırdığını belirtti. Ayrıca, DSÖ'nün, aşırı sıcaklığın sağlık üzerindeki etkilerini azaltmak için ülkelerin sıcaklık sağlık eylem planlarını desteklediğini ifade etti.

The Lancet Public Health dergisinde yayımlanan bir rapora göre, Avrupa'da 2100 yılında aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümlerin günümüze oranla beş kat artması bekleniyor. Avrupa Birliği Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi'nin (JRC) raporu, 27 AB ülkesi ile Britanya, İsviçre ve Norveç'teki hava sıcaklıklarının etkilerini analiz etti. Raporda, özellikle Avrupa'nın güney bölgelerinde, İspanya, İtalya, Yunanistan ve Malta'da sıcaklık kaynaklı ölümlerin beş kata kadar artabileceği belirtildi. Uzmanlar, aşırı sıcak havanın aşırı soğuk havaya oranla daha az öldürücü olduğu görüşüne katılmadıklarını vurguladı.