İskoçya, 2040'a kadar rahim ağzı kanserini kökünden kazıyacağını duyurdu

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın HPV aşısını ulusal aşı programına dahil etme sözü hala yerine getirilmiş değil. Türkiye'de rahim ağzı kanseri sıklığı 100 bin kadında 4,8 ve ölüm oranı 100 bin kadında 2,2. HPV aşıları 132 ülkede onaylı ve 87 ülkenin ulusal bağışıklama programında yer alıyor. Ancak Türkiye'de HPV aşısına hala ücretsiz ulaşılamıyor. Bakan Koca, 25 Kasım 2022'de yerli üretim HPV kitinin kullanıma alınacağını ve HPV aşısının uygulanmasında bir çekinceleri olmadığını belirtmişti. Ancak o günden bu yana somut bir ilerleme sağlanamadı.

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.

Kalp Damar Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay, HPV aşısının yapılmaması gerektiğini iddia etti. Ancak Dünya Sağlık Teşkilatı ve Sağlık Bakanlığı, HPV aşısının rahim ağzı kanserini önlemede etkili olduğunu ve yan etki riskinin düşük olduğunu belirtiyor. Türkiye'de HPV aşısı henüz ulusal aşı programına alınmamış olmasına rağmen, birçok sivil toplum kuruluşu aşının ücretsiz yapılması için mücadele ediyor. Karatay'ın iddiaları, sağlık profesyonelleri tarafından bilimsel olmayan yaklaşımlar olarak eleştiriliyor ve halk sağlığını tehlikeye attığı vurgulanıyor.

Nijerya'da rahim ağzı kanseri oranını düşürmek amacıyla 4,7 milyon kız çocuğuna HPV aşısı uygulandı. Bu aşı kampanyası, UNICEF ve DSÖ işbirliğiyle gerçekleştirildi ve hedef 7,7 milyon kız çocuğunu aşılamak. Kampanya başlangıçta bazı karşıtlıklarla karşılaşsa da doğru bilgilendirme ile kabul gördü. Türkiye'de ise HPV aşısı henüz ücretsiz olarak sunulmuyor ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın aşıyı ulusal aşı programına alma sözü yerine getirilmedi.

İstanbul Tabip Odası (İTO), Prof. Dr. Canan Karatay'ın HPV aşıları hakkında yaptığı bilim dışı açıklamalar sebebiyle hakkında inceleme başlattı. Karatay, HPV aşısının genç kızlarda felç ve bağırsak sistemlerinde bozulmaya yol açtığını, Afrikalıların üremesini durdurmak için geliştirildiğini iddia etmişti. İTO daha önce de Karatay'a hamilelere şeker yükleme testi hakkındaki açıklamaları nedeniyle 15 gün meslekten men cezası vermişti. İTO ve Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği yetkilileri, HPV aşısının güvenli olduğunu ve ulusal aşı takvimine alınması gerektiğini vurguladılar.