Ömer Faruk Çolak, Türkiye'nin OECD ülkeleri içinde yoksul ailelere en düşük kamu harcaması yapan ülke olduğunu belirtti

Hayri Kozanoğlu, TÜİK'in 2023 yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarını değerlendirerek, zengin ve yoksul arasındaki uçurumun derinleştiğini vurguladı. Araştırmaya göre, ortalama bir ailenin harcamalarının büyük bir kısmı gıda, konut ve ulaştırmaya gidiyor, bu da eğitim, sağlık ve eğlence gibi diğer önemli kalemlere ayrılan payı daraltıyor. Yüksek enflasyon ve kira artışları, özellikle dar gelirli ve emeklilerin geçim sıkıntısını artırıyor.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun verilerine göre, Türkiye'de dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için gerekli asgari harcama tutarı olan açlık sınırı 14 bin 542 TL'ye yükseldi. Yoksulluk sınırı, bir ailenin eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderlerle birlikte yapması gereken harcama tutarı olarak tanımlanıyor ve bu da 41 bin 651 lira oldu. Bu durum, asgari ücretle (11 bin 402 lira) geçinmeye çalışan milyonlarca kişiyi daha da zor duruma sokuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranının 2023 yılında 0,9 puan azalarak yüzde 13,5'e düştüğünü açıkladı. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 21,3 oldu. TÜİK, gelir dağılımı ve yoksulluk oranlarıyla ilişkili bazı göstergelerde sapmalar meydana geldiğini ve bu nedenle düzeltilmiş bülten ve tabloların yeniden yayınlandığını belirtti. Çeşitli hane halkı türlerinde de yoksulluk oranlarında azalmalar gözlemlendi.

Türkiye'de göreceli yoksulluk oranı, medyan gelirin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplandığında bir önceki yıla göre düşüş göstermiş, ancak medyan gelirin yüzde 60 ve yüzde 70'i esas alındığında yoksulluk oranlarında artış görülmüştür. Pandemi döneminde uygulanan kısa çalışma ödeneği gibi sosyal yardımlar, en düşük gelir grubunun durumunu iyileştirmiş olabilir. Ancak, asgari ücretin norm ücret haline gelmesiyle, en yoksulların biraz üzerindeki gelir grubunun durumu göreceli olarak kötüleşmiştir. Ayrıca, gelir dağılımındaki eşitsizlikler ve medyan gelirin ortalama gelirin oldukça altında kalması, yoksulluk ölçüm yöntemlerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun mart dönemi verilerine göre, Türkiye'de dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 20 bin 98 lira, yoksulluk sınırı ise 57 bin 280 lira olarak belirlendi. Bu rakamlar, 17 bin 2 lira olan asgari ücretin oldukça üzerinde yer alıyor. Açlık sınırı ve yoksulluk sınırındaki artış, Türkiye'de yaşayan milyonlarca insanın geçim sıkıntısını daha da artırıyor. Son bir yılda açlık sınırı 9 bin 207 lira, yoksulluk sınırı ise 27 bin 731 lira artış gösterdi.