Nükleer silahlara rekor harcama, şirketlere 31 milyar dolar kazandırdı

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yıllığında nükleer silah stoklarının arttığını ve jeopolitik ilişkilerin bozulmasıyla devletlerin nükleer cephanelere yatırım yaptığını belirtti. Dünya genelinde dokuz ülkenin elinde toplam 12 bin 512 nükleer savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor. Soğuk savaş sonrası dönemdeki kademeli düşüş trendinin sona erdiği ve özellikle Çin, Rusya, Pakistan, Kuzey Kore ve Hindistan'ın stoklarına yeni başlıklar eklediği gözlemleniyor. Rusya ve ABD'nin nükleer silah sayısı dünya toplamının neredeyse yüzde 90'ını oluşturuyor.

Ukrayna'daki savaş ve diğer bölgelerdeki gerilimler nedeniyle dünya genelinde askeri harcamalar yüzde 7 artarak 2,4 trilyon dolara yükseldi. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yapılan araştırmaya göre, bu artış son 15 yılda görülen en yüksek seviyedir. Rusya ve Ukrayna'daki artışlar dikkat çekici olup, ABD ise 916 milyar dolar ile en yüksek bütçeye sahip ülke konumunda. Küresel askeri harcamaların artışı, devletlerin artan güvenlik ihtiyaçlarına ve jeopolitik gerilimlere yanıt olarak değerlendiriliyor.

Politico'nun araştırmasına göre, Çinli firmalar paravan şirketler üzerinden Rusya'ya yüz binlerce kurşun geçirmez yelek, kask, insansız hava araçları ve termal nişangah satışı yaptı. Bu yıl Rusya'nın Çin'den 100 milyon doların üzerinde insansız hava aracı ithal ettiği belirtildi. Ayrıca, Çin'in Rusya'ya yönelik kurşun geçirmez yelek yapımında kullanılan seramik ihracatı bu yıl yüzde 69 artarak 225 milyon doların üstüne çıktı. Araştırmacılar, Rus ordusuna ait silahların kritik bileşenlerinin yüzde 60'ından fazlasının ABD merkezli şirketlerden geldiğini savundu.

Rusya'nın bütçesi sadece petrol ve doğalgaz gelirlerine dayanmazken, vergiler, devlete ait işletmelerin kârları ve enerji dışı ihracat gelirleri de önemli katkılar sağlıyor. 2023 yılında Rusya'nın petrol ve doğalgaz dışı gelirleri yüzde 16 artış gösterdi. İhracat yüzde 28 düşüşle 425 milyar dolar civarında gerçekleşirken, ithalattaki gerileme ile 140 milyar dolara yakın ticaret fazlası verildi. Batılı ülkelerin yaptırımlarının etkisi tartışılırken, Rusya'nın mevcut küresel konjonktürü lehine kullanarak ekonomik bedeli hafifletmeye çalıştığı belirtiliyor.

Bloomberg'e göre, Türkiye Aralık 2022'de Rusya'dan doğalgaz ödemelerinin bir kısmını 2024'e ertelemesini talep etti. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Rusya'ya yapılacak doğalgaz ödemelerinin ertelenmesi için müzakerelerin sürdüğünü doğruladı. Reuters'ın haberine göre, Türkiye'nin 600 milyon dolarlık doğalgaz borcu seçimlerden önce 2024'e ertelendi ve bu miktarın 4 milyar dolara kadar çıkabileceği belirtildi. Türkiye'nin dövizdeki hareketlenmeyi durdurmak için son bir ayda 50 milyar dolarlık 'arka kapı' satışı yaptığı ve net rezervlerin eksi 69 milyar dolara ulaştığı ifade edildi.