Anayasa Mahkemesi'nin eşitliğe aykırı bulduğu ve iptal ettiği Türk Medeni Kanunu'nun soyadı hükmü yürürlüğe giriyor

Anayasa Mahkemesi, evlenen kadınların bekarlık soyadlarını kullanmalarını engelleyen Türk Medeni Kanunu'nun 187'nci maddesini eşitliğe aykırı bularak iptal etti. İptal edilen karar 28 Ocak 2024'te yürürlüğe girecekken, Habertürk'ten alınan bilgiye göre, yürürlüğe girmeden önce benzer bir düzenlemenin yeni yargı paketi içinde taslak olarak hazırlandığı bildirildi. Yeni düzenlemeyle kadınların, evlenmeden önceki soyadlarını yalnızca eşlerinin soyadlarının önüne alarak kullanmaları öngörülüyor.

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nda yer alan ve kadınların evlenmeyle kocasının soyadını almasını zorunlu kılan hükmü, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. İstanbul 8'inci Aile Mahkemesi'nin başvurusu üzerine yapılan değerlendirmede, erkeklerin evlenmeden önceki soyadlarını kullanmaya devam edebilirken, kadınların sadece kocasının soyadının önünde kendi soyadlarını kullanabilmesinin cinsiyet temelli ayrımcılık olduğu belirtildi. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu'nun 286'ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan ve sadece koca ile çocuğa soybağının reddi davası açma hakkını tanıyan, ancak anneye bu hakkı tanımayan hükmü Anayasa'ya aykırı buldu ve iptal etti. AYM, bu durumun hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığını, anne tarafından soybağının reddi talebiyle yargı mercilerine başvurulamamasının hak arama özgürlüğünün ihlali olduğunu belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.

Anayasa Mahkemesi, engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi için öngörülen süreyi 2026’ya kadar uzatan kanunu iptal etti. 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, umuma açık hizmet veren her türlü belediye, kamu kurum ve kuruluşlarıyla toplu taşıma araçlarının engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesini zorunlu kılmıştı. Ancak bu süre beş kez uzatılmıştı. Farklı illerden engelli haklarıyla ilgili çalışan avukatlar ve CHP'nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi, sürenin devamlı uzatılmasının engellilerin toplum içinde yer almaları, iş gücüne katılmaları ve bireysel olarak yaşayabilmeleri imkanını olumsuz etkileyeceğini belirterek kanunu iptal etti.