Türkiye'de her dört kadından biri ve her beş erkekten birinde varis ve toplardamar yetmezliği görülüyor

Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Nevzat Erdil, Türkiye'de şah damarı tıkanıklığının yaygın olduğunu belirtti. Şah damarı tıkanıklığı, beyne oksijen taşıyan kan akışını azaltarak inme gibi ciddi durumlara yol açabilir. Gençlerde tıkanıklık belirtileri hafif olabiliyor ve risk faktörlerine sahip bireylerde düzenli sağlık kontrolleri önem taşıyor. 75 yaş altı erkeklerde bu tıkanıklık daha sık görülüyor ve geçici iskemik ataklar büyük inme riskini artırıyor.

Hormon içeren doğum kontrol yöntemleri ve tüp bebek tedavileri, derin ven trombozu (DVT) olarak bilinen derin toplardamarlarda kan pıhtısı oluşum riskini artırıyor. Gebelik de damarlarda pıhtı oluşumunu arttıran bir faktör olarak belirtiliyor. Uzun süre hareketsiz kalmak, travma, enfeksiyon, obezite, kanser ve genetik yatkınlıklar gibi faktörler de DVT riskini artırıyor. DVT tedavisi genellikle kan sulandırıcı ilaçlar ve bazı durumlarda pıhtı eritici ilaçlar kullanılarak yapılıyor.

Moda haline gelen sıkı tayt ve dar kot pantolonlar, bacaklardaki toplardamarlarda kan pıhtılaşması ve akciğerlere gitmesine yol açabiliyor. Risk faktörleri arasında hamilelik, aşırı kilo, uzun süreli seyahatler, doğum kontrol hapı kullanımı, kanser hastalığı ve uzun süre ayakta veya oturarak çalışmak bulunuyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, dar giysilerin kan dolaşımını engelleyerek pıhtı oluşumuna zemin hazırladığını ifade ediyor. Varis çorapları ve hareketli bir yaşam tarzı ise DVT riskini azaltmaya yardımcı oluyor.

Dünya genelinde intihar oranları azalırken, hekimler arasında bu oran artmaktadır. Türkiye'de son 10 yılda en az 39 hekim intihar etmiştir. Araştırmalar, cerrahi branşlarda çalışan hekimlerin intihar oranlarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Hekimlerin intihar sebepleri arasında zor eğitim dönemi, yüksek iş yükü, stres, idareci baskısı, fiziksel yorgunluk, şiddet, performans kaygısı ve tükenmişlik sendromu sayılmaktadır. Psikiyatri uzmanları ve Türk Tabipleri Birliği, sağlık politikalarının ve çalışma koşullarının hekimler üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmektedir. Hekim Birliği Sendikası, hekim intiharlarını araştırmak ve önlemek için bir komisyon kurmuş ve Türk Psikiyatri Derneği acil önlemler alınmasını talep etmiştir.

Türkiye'de yaklaşık 10 milyon insanın solunum yolu hastalıklarıyla mücadele ettiği ve bu hastalıkların toplumsal ve ekonomik yükünün büyük oranda önlenebileceği düşüncesiyle 17 uzmanlık ve altı hasta derneği Türkiye Solunum Koalisyonu'nu kurdu. Koalisyon, 2030 yılı sonuna kadar akciğer hastalıklarından ölümleri üçte bir oranında azaltmayı hedefliyor. Ayrıca, Türkiye'de tütün ve tütün ürünlerinin kontrolünün zayıfladığına ve sigara kullanım oranının arttığına dikkat çekiyor. Koalisyon, solunum sistemi hastalıklarının altında yatan temel risk faktörlerine karşı etkili bir kontrol programının uygulanamadığını belirtiyor.