Anayasa Mahkemesi, 500'den fazla içerikle ilgili sansür kararlarında ifade özgürlüğü ihlali olduğuna hükmetti

Anayasa Mahkemesi (AYM), 500'den fazla erişim engelleme ve içerik çıkartma başvurusunda 'ifade özgürlüğü ihlali' kararı verdi. Bu kararlar, 2017'de çıkarılan ve sık sık sansüre bahane edilen 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesiyle ilgiliydi. AYM, Diken'in 2018'de yaptığı ve 2021'de pilot karar olarak kabul edilen başvuruyu referans alarak bu kararı verdi. Prof. Dr. Yaman Akdeniz, AYM'nin bu kararları verirken pilot kararı referans aldığını ve bu kararların bir kısmının İfade Özgürlüğü Derneği tarafından yapılan başvurular olduğunu belirtti.

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) ve Diken'in işbirliğiyle yürütülen hukuki mücadele sonucunda, Anayasa Mahkemesi (AYM) 5651 sayılı yasanın 9. maddesini iptal etti. Bu madde, kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle binlerce haber ve sosyal medya içeriğinin erişime engellenmesi ve yayından kaldırılması için kullanılıyordu. AYM'nin kararı, sulh ceza hakimliklerinin bu maddeye dayanarak erişim engelleme veya içerik çıkartma kararları vermesini engelliyor. Ancak, internet sansürü tamamen sona ermiş değil; diğer yasal düzenlemeler ve kurumlar aracılığıyla erişim engellemeleri devam edebilir.

Taha Akyol, iktidarın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) bireysel başvurular üzerine insan hakları ihlallerini denetleme yetkisini daraltma hazırlığında olduğunu belirtiyor. Bu değişiklikle, adil yargılanma hakkı, etkin soruşturma eksikliği ve delillerin geçersizliği gibi gerekçelerle AYM'nin inceleme yapamayacağını ifade ediyor. Akyol, bu durumun Türkiye'nin hukuk devleti puanını düşüreceğini ve yalnızca yanlış kararı veren mahkemeyi değil, onaylayan Yargıtay'ı ve uygulayan Meclis'i de bağlayan AYM kararlarının önemini vurguluyor.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) raporu, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kendi kararlarını uygulamayarak sansüre kapı araladığını belirtiyor. Rapor, AYM'nin ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri karşısında etkisiz bir iç hukuk yolu mekanizmasına dönüştüğünü ve kontrolü tamamen sulh ceza hakimliklerine bıraktığını ifade ediyor. Rapor ayrıca, 2022 sonu itibariyle 712 bin 558 web sitesi, 150 bin URL adresi, 9 bin 800 Twitter hesabı, 55 bin 500 tweet, 16 bin 585 YouTube videosu, 12 bin 000 Facebook içeriği ve 11 bin 150 Instagram içeriğine erişim engeli getirildiğini belirtiyor.

Anayasa Mahkemesi (AYM), İletişim Başkanlığı'nın basın ve ifade özgürlüğüne müdahale eden yetkilerini iptal eden kararını açıkladıktan sonra web sitesine erişim sağlanamadı. AYM, bu durumu internet trafiğindeki yoğunluğa bağladı. Karar, Resmi Gazete'de de yayımlandı. İptal edilen yetkiler, İletişim Başkanlığı'na stratejik iletişim ve kriz yönetimi ile manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyetlerde bulunma görevlerini içeriyordu.