Türkiye’nin brüt borç stoku 8,1 trilyon lira oldu

Türkiye'nin iç borç stoku, 2017 yılından bu yana önemli bir artış göstermiş ve 2024'ün ilk çeyreğinde 4,5 trilyon TL'ye ulaşmıştır. Bu artış, milli gelirin dörtte birine yakın bir orana ulaşmıştır. Hazine, iç borçlanma takvimine uygun olarak mayıs ayında yeni ihraçlar gerçekleştirmiştir ve bu ay içinde toplam 210,4 milyar TL borç bulması gerekmektedir. Ayrıca, sıkı para politikası ve politika faizindeki yükseliş, devlet iç borçlanma araçlarının faiz yükünü artırmıştır.

Hazine'nin her 10 bin liralık borcunun 6400 lirası döviz cinsinden olduğu belirtiliyor. İç piyasaya 1200 lira, dış piyasaya ise 5200 lira döviz borcu bulunuyor. Hazine uzmanlarının bu durumdan vicdan azabı çektiği, bazılarının ise verilen emirleri uyguladıklarını belirttiği ifade ediliyor. Yazıda, bu borçlanma stratejisinin sonuçlarına dair eleştiriler yer almakta ve hükümetin bu konudaki tutumuna dair eleştirilere yer veriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs 2024'te Türkiye'nin merkezi yönetim bütçesinin 219 milyar 409 milyon lira fazla verdiğini açıkladı. Bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 83,3 artarak 1 trilyon 7 milyar 136 milyon liraya, bütçe giderleri ise yüzde 83 artışla 787 milyar 728 milyon liraya ulaştı. Ocak-Mayıs döneminde ise bütçe gelirleri yüzde 101 artarak 3 trilyon 240 milyar 147 milyon liraya çıkarken, bütçe giderleri yüzde 97,9 artarak 3 trilyon 712 milyar 50 milyon lira oldu. Bu dönemde merkezi yönetim bütçesi 471 milyar 903 milyon lira açık verdi.

Türkiye’nin merkezi yönetim bütçe gelirleri temmuz ayında 730 milyar 930 milyon lira, giderleriyse 827 milyar 706 milyon lira oldu. Bu durum, bütçenin 96 milyar 776 milyon lira açık vermesine neden oldu. Ocak-temmuz döneminde ise bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 91,3 artarak 4 trilyon 562 milyar 295 milyon liraya, bütçe giderleri ise yüzde 91,8 artarak 5 trilyon 406 milyar 254 milyon liraya ulaştı. Bu dönemde bütçe 843 milyar 960 milyon lira açık verdi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre, merkezi yönetim bütçesi Eylül ayında 129,2 milyar lira açık verdi. Bu, iki ay aradan sonra bütçede yeniden açık kaydedilmesi anlamına geliyor. Eylül ayında bütçe giderleri 570,5 milyar lira, gelirleri ise 441,3 milyar lira olarak kaydedildi. Aynı dönemde faiz giderleri yıllık yüzde 113,7 artışla 70,8 milyar liraya yükseldi. Vergi gelirlerinde ise yüzde 122,6 artış yaşandı ve 386,2 milyar lira olarak gerçekleşti.