Türkiye'nin iklim değişikliği hedefleri var, ancak icraatları yetersiz kalıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı sera gazı emisyonu verilerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye’nin sera gazı emisyonu 2022’de önceki yıla göre yüzde 2,4 azalarak 558,3 milyon ton karbondioksit (CO2) eşdeğeri oldu. Enerji sektörü emisyonları yüzde 1,4 azalırken, endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı emisyonları yüzde 6,4 azaldı. Tarım sektörü emisyonları yüzde 5,1 azalırken, atık sektörü emisyonları yüzde 5,5 arttı.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), sera gazı emisyonlarının azaltılması konusunda mevcut planların yetersiz olduğunu ve bu durumun dünyayı tehlikeli bir geleceğe sürüklediğini açıkladı. Raporda, küresel ısınmanın 1.5 santigrat derece sınırını aşmaması için emisyon azaltım hedefleri güncellendi. 2030 yılına kadar %48, 2050 yılına kadar ise %99 karbondioksit azaltımı hedefleniyor. Yenilenebilir enerji yatırımlarının maliyetlerinin düşmesi ve kamu tarafından desteklenmesi olumlu gelişmeler arasında yer alıyor. Ancak rapor, iklim değişikliğinin etkilerine karşı uyum sağlama ve finansman konularında ciddi boşluklar olduğunu vurguluyor.

Ember tarafından yayınlanan Küresel Elektrik Görünümü Raporu'na göre, Türkiye elektrik üretiminin yüzde 42'sini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamaktadır. Bu oran, küresel ortalamanın üzerindedir ve Türkiye'nin 2030 yılına kadar bu oranı yüzde 47'ye çıkarma hedefi bulunmaktadır. Raporda, Türkiye'nin özellikle hidroelektrik enerjisi kullanımının kuraklık gibi doğal koşullardan etkilenebileceği ve bu nedenle çatı ve yüzer güneş enerjisi gibi diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyelinden faydalanılması gerektiği vurgulanmaktadır.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın (UNEP) yayınladığı rapora göre, G20 ülkeleri emisyon azaltma taahhütlerini yerine getirmiyor ve bu durum, yüzyıl sonunda küresel sıcaklık artışının 2,9 dereceye kadar yükselmesine yol açabilir. 2022'de sera gazı emisyonları yüzde 1,2 artarak rekor seviyeye ulaştı. Enerji sektörü en büyük paya sahipken, ABD ve Çin en çok emisyon üreten ülkeler arasında. UNEP, ülkelerin ulusal katkı beyanlarındaki emisyon azaltım hedeflerini güncellemeleri gerektiğini belirtiyor.

Türkiye, 2053 yılında net sıfır emisyon hedefine rağmen kömür kapasitesini artırmaya devam ediyor ve Avrupa'da termik santral kapasitesini artıran tek ülke oldu. 2022'de üretilen elektriğin %35'i termik santrallerden sağlandı. Almanya'nın aksine, Türkiye kömürden enerji üretiminde Avrupa'da ilk sıraya yükseldi ve 2030'a kadar tüm termik santrallerini kapatma planı olmadığı görülüyor. Ember Türkiye, Ukrayna ve Batı Balkanlar Bölge Lideri Ufuk Alparslan'a göre, Türkiye'deki bazı termik santrallerin lisans süreleri 2050 sonrasına kadar uzanıyor ve devlet bu santrallere tazminat ödemek istemiyor.