İran'da 'ahlak polisi'nin gözaltı yetkisi kaldırıldı

İran'da, Mehsa Emini'nin başörtüsü kuralına uymadığı gerekçesiyle 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesinin ardından durdurulan 'ahlak polisi' devriyeleri, protestolar sonrası 10 ay sonra yeniden başlatılıyor. İran Polis Teşkilatı Sözcüsü, başörtüsü kurallarını ihlal edenlere karşı ülke genelinde devriyelerin kurulacağını ve uyarıların dikkate alınmaması durumunda kişilerin adli makamlara sevk edileceğini belirtti. Bu karar, başörtüsü takmayı bırakan kadınların sayısının artması ve rejim yanlısı muhafazakarların baskısı sonucu alındı.

İran'da, 22 yaşındaki Mehsa Emini'nin 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girip hayatını kaybetmesi sonucu başlayan protestolar devam ediyor. Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü'ne göre, en az 481 kişi öldürüldü ve en az 109 kişi idam cezasına çarptırıldı ya da suçlamayla karşı karşıya kaldı. Dört kişinin idamı infaz edildi. İran'da zorunlu başörtüsü kuralına uymayan kadınların sayısının artması üzerine, Genel Başsavcı Yardımcısı Abdussamed Hurremabadi polise, bu ihlallerle kararlı şekilde mücadele etme talimatı verdiğini açıkladı.

İran İnsan Hakları Derneği, 2023'ün ilk 26 gününde İran'da en az 55 kişinin idam edildiğini, bunlardan 37'sinin uyuşturucu suçları nedeniyle olduğunu bildirdi. Ayrıca, Mahsa Emini'nin ölümünden sonra başlayan protestolarda en az 488 kişinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü, 64'ü çocuk ve 39'u kadın olmak üzere, ve en az 107 protestocunun ölüm veya hapis cezası alma riskiyle karşı karşıya olduğu belirtildi. İdam edilenlerin yasal süreç ve adil yargılanma haklarından mahrum bırakıldığı ifade edildi.

İran'da Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı, zorunlu başörtüsü kuralına uymayan öğrencilerin eğitim kurumlarına alınmayacağını duyurdu. Bu karar, Mehsa Emini'nin 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alındıktan sonra ölümüyle başlayan ve zorunlu başörtüsü yasasının esnetilmesini talep eden protesto dalgasının ardından geldi. Sosyal medyada bazı kadınların başörtüsüz dolaştıkları görülürken, rejim yanlısı muhafazakarlar kuralların uygulanması için yetkililere çağrıda bulunuyor.

İran'da Mehsa Emini'nin ölümünün birinci yıl dönümünde güvenlik güçleri, olası gösterileri önleme gerekçesiyle 260'tan fazla kişiyi gözaltına aldı. En fazla gözaltı Batı Azerbaycan eyaletinde gerçekleşti. İsfahan ve Kürdistan eyaletlerinde de gözaltılar yaşandı. Tahran ve Sistan-Beluçistan eyaletlerinde kaç kişinin gözaltına alındığına dair ise bir açıklama yapılmadı.