ABD Anayasa Mahkemesi'nde Halkbank'ın temyiz duruşması yapıldı

ABD'de, İran'a yönelik yaptırımları delmekle suçlanan Halkbank'ın temyiz başvurusunun ilk duruşması Yüksek Mahkeme'de gerçekleşti. Banka, altı ayrı suçlamayla karşı karşıya olup, bu suçlamaları reddediyor. Halkbank, ABD'de yargılanamayacağını savunarak, Yabancı Devletler Dokunulmazlığı Yasası'na (FSIA) dayanıyor. Alt mahkeme Halkbank'ın savunmasını reddetmişti ve banka bu karara itiraz ederek Yüksek Mahkemeye taşıdı. Duruşmada, bankanın avukatı Lisa Blatt, itirazın reddedilmesinin uluslararası ilişkiler ve diplomasi açısından sonuçları olacağını belirtti. Yüksek Mahkeme'nin kararı ne zaman vereceği belirsiz, ancak bazı hukukçular birkaç ay içinde kararın açıklanabileceğini düşünüyor.

ABD Yüksek Mahkemesi, alt mahkemenin Türkiye'nin kamu bankası Halkbank'ı İran yaptırımlarını delmekle suçlayarak yargılanması gerektiğine dair kararını gözden geçirmeye karar verdi. Halkbank, 1976'da yürürlüğe giren Yabancı Devletler Dokunulmazlığı Yasası'na dayanarak ABD'de ceza mahkemesinde yargılanamayacağını savunmuş, ancak bu savunma alt mahkeme tarafından reddedilmişti. Yüksek Mahkeme, yargılama kararını alt mahkemenin insiyatifine bırakarak, 'Halkbank yargılanmalı' talebini net bir şekilde desteklemedi.

ABD'de İran'a yönelik yaptırımları delmekle suçlanan Halkbank, Yabancı Devletler Dokunulmazlığı Yasası'na dayanarak ABD mahkemelerinde yargılanamayacağını savunmuştu. Bölge mahkemesi bu savunmayı reddederek yargılamanın devam etmesine karar vermiş, Halkbank ise kararı ABD Yüksek Mahkemesi'ne taşımıştı. Yüksek Mahkeme, Halkbank'ın yargılanamayacağına dair argümanı reddetse de, İkinci İstinaf Mahkemesi'nin kararını iptal ederek dosyayı teamül hukuku açısından yeniden değerlendirilmesi için iade etti. Halkbank, alt mahkemenin olası aleyhte bir kararına karşı Yüksek Mahkemeye başvuru hakkını saklı tuttuğunu ve jürili duruşmanın durdurulmasının devam edeceğini belirtti.

ABD'de, İran yaptırımlarını ihlal ettiği iddiasıyla Halkbank'a karşı açılan tazminat davası, istinaf mahkemesi tarafından düşürüldü. Müştekiler, bankanın yaptırım ihlalleri nedeniyle İran'dan alacaklarını tahsil edemediklerini iddia ederek dava açmışlardı. Halkbank, davanın düşürüldüğünü Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) duyurdu. Halkbank'a yönelik ABD'deki 'İran yaptırımlarını delme' suçlamasıyla ilgili ceza davası ise devam etmektedir.

ABD'de hukuk yayın kuruluşu Law and Crime, Halkbank davasını 2023 yılında ABD'de izlenecek en önemli davaların başında sıraladı. Halkbank, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını delmek ve kara para aklamak gibi altı ayrı suçlamayla karşı karşıya. Banka, İran'a yasaklı fonlardan 20 milyar dolar transfer etmekle suçlanıyor ve bu paranın en az 1 milyar dolarının ABD mali sisteminde aklanmış olabileceği iddia ediliyor. Halkbank suçlamaları reddederken, Rıza Sarraf ve Hakan Atilla gibi isimlerin dava sürecinde önemli rolleri bulunuyor. Dava, 17 Ocak 2023'te görülecek.