Avrupa Birliği, kadına yönelik şiddetle mücadele için birlik çapında ilk yasayı kabul etti

Avrupa Birliği, kadına yönelik şiddetle mücadele amacıyla ilk kez ortak bir yasa kabul etti. Yasa, fiziksel şiddet, zorla evlendirme, kadın sünneti ve internet ortamında gerçekleşen taciz gibi durumları kapsıyor ve bu suçlara karşı cezai yaptırımlar getiriyor. Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanan yasa, İstanbul Sözleşmesi'nin hedefleri doğrultusunda hazırlandı ve AB üye ülkeleri bu yasaya uyum sağlamak için üç yıl süre verildi. Yeni düzenleme, kadınlara daha fazla koruma ve destek sağlama amacını güçlendiriyor.

Avrupa Parlamentosu, 'Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi' olarak bilinen İstanbul Sözleşmesi'ne Avrupa Birliği'nin katılımını onayladı. Bu onayla birlikte, altı yıllık bir sürecin ardından AB'nin sözleşmeye katılımı tamamlanmış oldu. Sözleşme, AB Konseyi tarafından onaylandıktan sonra AB müktesebatına dahil edilecek ve sözleşmeyi onaylamayan üye ülkeler için de bağlayıcı olacak. Türkiye ise İstanbul Sözleşmesi'nden 20 Mart 2021'de çekilmiş ve bu karar Danıştay tarafından onaylanmıştı.

Avrupa Parlamentosu, Strazburg'da gerçekleştirilen Genel Kurul oturumunda, yapay zeka sistemlerine yönelik ilk kuralları içeren yasa taslağını görüştü ve 499 evet oyuyla kabul etti. Yasa taslağına göre, yapay zeka sistemlerinin insanlar tarafından denetlenmesi, ayrım yapmaması, güvenli, şeffaf ve çevre dostu olması gerekiyor. Ayrıca, insanların güvenliği için kabul edilemez risk içeren sistemler yasaklanacak ve halka açık alanlarda gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama sistemleri kullanımı da yasaklanacak. ChatGPT gibi sistemlerin şeffaflık kurallarına uyması ve içeriklerin yapay zeka tarafından oluşturulduğunu belirtmesi gerekecek. AB üyesi ülkelerle müzakerelerin başlaması ve yıl sonuna kadar tamamlanması bekleniyor.

TBMM'de, CHP tarafından verilen ve kadına yönelik şiddetin araştırılmasını talep eden önerge, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever, 2023 yılında şiddet nedeniyle hayatını kaybeden kadınların listesini ve şiddet istatistiklerini Genel Kurul'da paylaştı. Ersever, Türkiye'nin OECD ülkeleri arasında kadına şiddette ilk sırada olduğunu ve her 10 kadından 4'ünün erkek şiddetine maruz kaldığını belirtti. Ayrıca, İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılmasını eleştirdi.

Avrupa Birliği, yapay zeka teknolojilerini düzenleyecek yeni bir yasada uzlaşma sağladı. Yasa, yapay zeka sistemlerinin güvenli, temel haklara ve birlik değerlerine saygılı olmasını gerektirecek ve risk temelli bir yaklaşımla düzenlenecek. Yüksek riskli sistemlere katı kurallar getirilirken, bazı kullanımlar yasaklanacak. Kolluk kuvvetleri, belirli durumlarda yapay zeka sistemlerini kullanabilecek. AB Komisyonu bünyesinde bir 'yapay zeka ofisi' kurulacak ve yasa ihlalleri için ağır para cezaları öngörülecek. Yasa, AB ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu tarafından resmi onayın ardından yürürlüğe girecek ve uygulamaya resmi onaydan iki yıl sonra başlanacak.