Türkiye ve dünyada kullan-at işçi sorunu ve modern kölelik

Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Göç Örgütü'nün 2024 Dünya Göç Raporu'na göre, Türkiye yaklaşık 3,6 milyon mülteci ile dünyada en fazla mülteci barındıran ülke oldu. Bu mültecilerin çoğunluğu Suriyelilerden oluşuyor. Raporda ayrıca, uluslararası göçün ekonomik büyüme ve insani gelişme için önemli bir itici güç olduğu ve uluslararası bağışların 2000'den 2022'ye kadar büyük oranda arttığı belirtiliyor. Dünya genelindeki uluslararası göçmen sayısı 281 milyon, yerinden edilenlerin sayısı ise 117 milyon olarak raporlandı.

Türkiye'de işgücüne dahil olmayan nüfusun 30.7 milyon olduğu belirtiliyor, bu durumun işgücü istatistiklerini inceleyenler ve sosyologlar için önemli bir konu olduğu vurgulanıyor. İşgücüne katılım oranı %53.2 olarak belirtilirken, bu oranın OECD ülkeleri arasında Meksika'dan sonra en düşük olduğu ifade ediliyor. 15 yaş ve üzeri nüfusun sadece 31.8 milyonunun çalıştığı, kadınların büyük bir kısmının işgücüne dahil olmadığı ve bu durumun Türkiye'nin sosyolojik yapısını da yansıttığı belirtiliyor.

Avustralya merkezli insan hakları derneği Walk Free'nin 2023 Küresel Kölelik Endeksi'ne göre Türkiye, her bin kişiden 15,6'sının 'modern köle' olarak tanımlandığı bir oranla Avrupa ve Orta Asya'da en yüksek modern köle oranına sahip ülke oldu. Türkiye bu oranla dünya genelinde 8'inci sırada yer alırken, Hindistan listenin ilk sırasında bulunuyor. Raporda Türkiye, modern kölelikle mücadele konusunda en az eylemde bulunan ülkelerden biri olarak gösterildi. Modern kölelik, insanların zorla çalıştırılması, borç esareti, soy temelli kölelik, zorla evlilik ve ev hizmetlerindeki kölelik gibi çeşitli sömürü yollarını içeriyor.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Türkiye'de 1 milyon 45 bin 722 ikamet izni sahibi yabancı, 3 milyon 89 bin 904 geçici koruma altında Suriyeli ve 213 bin 169 uluslararası koruma sahibi yabancının bulunduğunu açıkladı. Yerlikaya, Türkiye'nin düzenli göç politikaları ile göçmenlerin işlemlerini kolaylaştırdığını ve kamu düzeni ile güvenliğinden taviz vermediğini belirtti. Ayrıca, düzensiz göçle mücadele kapsamında 270 Mobil Göç Noktası aracıyla 1 milyon 678 bin kimlik kontrolü yapıldığını ve 142 bin düzensiz göçmenin geri gönderme merkezlerine sevk edildiğini ifade etti.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), dünya genelinde zorla çalıştırılan insan sayısının arttığını ve bu durumdan elde edilen yıllık kazancın 236 milyar dolara ulaştığını açıkladı. 2021 verilerine göre, dünya genelinde 27,6 milyon kişi zorla çalıştırılıyor ve bu durumun en çok fuhuş sektöründe yoğunlaştığı belirtiliyor. Zorla çalıştırma vakaları, 2016 ile 2021 yılları arasında 2,7 milyon kişi artış gösterdi. En çok yasa dışı kazanç Avrupa ve Orta Asya'da elde edilirken, Arap ülkeleri ile Amerika, Afrika ve Asya/Pasifik ülkeleri de bu durumdan etkileniyor.