Türkiye, otomotiv sektöründe AB güvenlik mevzuatını uygulamaya başlıyor

Genel Güvenlik Regülasyonları 2 (GSR 2), 7 Temmuz 2024'te yürürlüğe girecek. Bu düzenleme, Avrupa Birliği tarafından 27 Kasım 2019'da açıklanmıştı ve Türkiye'de 6 Nisan'da kesinleşti. GSR 2, acil durum frenleme asistanı, sürücü yorgunluk algılama sistemi, alkol kilidi hazırlığı gibi birçok güvenlik özelliğini zorunlu kılacak. 7 Temmuz'dan sonra bu düzenlemelere uymayan araçların satışı yasaklanacak, bu nedenle markalar kampanyalar düzenleyerek fiyatları düşürdü.

Otomotiv sektöründe 7 Temmuz’da yürürlüğe girmesi beklenen genel güvenlik yönetmeliği, 31 Ağustos’a ertelendi. Avrupa Birliği güvenlik mevzuatını esas alan bu yönetmelik, araçlarda opsiyonel olan güvenlik donanımını zorunlu hale getiriyordu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de yayınlanan kararına göre, stokta olan ve güvenlik donanım şartlarını sağlamayan mevcut araçlar iki ay boyunca satılmaya devam edecek.

EBS Danışmanlık verilerine göre, Türkiye'de 2023'ün ilk altı ayında satılan sıfır otomobil sayısı 430 bin 372 adet oldu. Bu rakam, nüfusa oranlandığında her 1000 kişiden sadece beşinin yeni otomobil satın alabildiğini gösteriyor. Avrupa Birliği ortalamasının 1000 kişi başına 10,7 araç olduğu dikkate alındığında, Türkiye Avrupa'da 32 ülke arasında 30. sırada yer alıyor. Otomotiv sektörü, döviz kurlarındaki artış ve yüksek enflasyon nedeniyle zor bir dönemden geçiyor ve bu durum vatandaşların alım gücünü olumsuz etkiliyor.

Türkiye'de otomobil ve hafif ticari araç pazarında yaşanan bulunurluk sorunu ve uluslararası tedarik zincirindeki aksaklıklar nedeniyle fiyatlar artmış durumda. Sıfır araç fiyatları 2023'ün ilk altı ayında yüzde 28 artarken, ikinci el araç fiyatları yüzde 70 oranında yükseldi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, sektör temsilcileriyle bir araya gelerek, '6 ay ve 6 bin km' sınırlamasının uzatılması, şahıs ve diğer şirketlerin de fiyat artışını engelleyici uygulamalara dahil edilmesi, kiralama şirketlerine satış yasağı ve kayıt dışı ticareti kesme gibi konularda önlemler alınması konusunda görüşmeler yaptı.

Türkiye'de yüksek ÖTV oranları ve döviz kurundaki yükseliş nedeniyle otomobil fiyatları artarken, ikinci el piyasasına olan ilgi de arttı. Fırsatçıların al-sat yaparak fiyatları yükseltmesini engellemek amacıyla Temmuz 2022'de getirilen 'altı ay ve 6 bin kilometre' sınırı, Ticaret Bakanlığı tarafından 2024 yılına kadar uzatıldı. Bu kurala uymayan bireysel satıcılara da para cezası uygulanabilecek ve internet ilanlarına yönelik tedbirler alınacak.