Türkiye'nin maden ihracatında katma değer kaybı yaşanıyor

Esfender Korkmaz, kur artışının ithalat ve ihracat üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. Türkiye'nin ithalatında ara malı ve ham madde oranının yüzde 70,6 olduğunu belirtiyor ve bu durumun üretimin ithal girdiye bağımlı olduğunu gösterdiğini vurguluyor. Kur artışının ithal fiyatlarını artırdığını ve bu nedenle ihracat malı üretim maliyetlerinin yükseldiğini ifade ediyor. Ayrıca, TL'nin değer kaybına rağmen ihracatın beklenen düzeyde artmadığını ve dış ticaret fazlası verilemediğini belirtiyor.

2024'ün ilk çeyreğinde Türkiye'nin dış ticaret açığı, önceki yılın aynı dönemine göre 16,5 milyar dolar azalarak, bu düşüşün büyük bir kısmı ithalatın azalmasından kaynaklandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın işlenmemiş altın ithalatına getirdiği kotalar ve tahsisler, altın ithalatında spekülasyon, karaborsa ve kaçak ticaret iddialarını gündeme getirdi. Türkiye'nin uzun süredir devam eden dış ticaret ve cari açık sorunları, ekonomik istikrarsızlığa ve yoksullaşmaya yol açıyor. Yazar, dış açıkların çözümü için üretimde kullanılan ithal girdi oranını azaltma ve aramalı ile hammadde ithalatını düşürme önlemlerini öneriyor.

Ahmet Hakan, Türkiye'deki maden ocaklarının yabancı şirketler tarafından işletilmesine karşı çıkarak, madenlerin millileştirilmesi gerektiğini savundu. Madenlerin, toprakların ve madenlerde çalışan insanların Türkiye'ye ait olduğunu vurguladı. Ayrıca, madencilik faaliyetlerinin çevre, doğa ve insan sağlığını gözeterek yapılmasının önemine dikkat çekti. Hakan, madenlerin millileştirilmesinin, kendi felaketimizi yaratmak anlamına gelmediğini belirtti.

Memur maaşlarıyla ilgili yasa teklifine ek olarak, Türkiye'de kurumlar vergisi oranı yüzde 20'den yüzde 25'e çıkarılacak. Ayrıca, girişim sermayesi yatırım fonları ve taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlar için sağlanan bazı vergi istisnaları kaldırılacak. Finansal kurumlar için kurumlar vergisi oranı yüzde 30'a yükseltilecek. İhracat yapan kurumlar için vergi indirimi 5 puana çıkarılacak ve taşınmaz satış karlarından sağlanan istisna oranı yüzde 50'den yüzde 25'e indirilecek. Bu düzenlemeler 1 Ekim 2023'ten itibaren geçerli olacak.

Esfender Korkmaz, Türkiye'nin millî dış ticaret politikasının olmadığını, özellikle Çin'den yapılan ithalatlarda teknoloji ürünleri yerine daha düşük katma değerli ürünlerin tercih edildiğini belirtiyor. Üretimde yüksek oranda ithal girdi kullanıldığını ve hükümetin bu konuda bir iyileştirme programına sahip olmadığını ifade ediyor. Dış borçların çevrilmesi için yüksek faiz oranları ödendiğini, altın ithalatına getirilen kotaların hem olumlu hem olumsuz sonuçlar doğurduğunu, kaçak altın ticaretinin arttığını vurguluyor.