Türkiye'de hanehalkı gelirinin büyük bir kısmı gıda, konut ve ulaşıma harcanıyor

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2023 Gelir Dağılımı İstatistikleri bültenine göre, Türkiye'de en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik kesim toplam gelirin yüzde 49,8'ini alıyor. Gini katsayısı, gelir dağılımı eşitsizliğinin arttığını gösteriyor ve 0,433 olarak tahmin ediliyor. Yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri yüzde 70,7 artışla 167 bin 983 liraya yükselmiş durumda. En düşük gelir ise Van, Muş, Bitlis ve Hakkari bölgelerinde kaydedilmiş.

TÜİK'in 2022 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarına göre, Türkiye'de en zengin yüzde 20'lik kesimin toplam gelirden aldığı pay yüzde 48'e yükselerek 16 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. En düşük gelire sahip yüzde 20'lik kesimin payı ise yüzde 6'ya düştü. Yıllık ortalama hane halkı geliri yüzde 28,3 artışla 98 bin 416 liraya çıkarken, gelir dağılımı eşitsizliğini gösteren Gini katsayısı 2009'dan bu yana en yüksek değer olan 0,415'e ulaştı. Ücretli çalışanların gelirlerindeki artış oranı diğer gruplara göre daha düşük kaldı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Aralık 2023 raporuna göre, Türkiye'de gıda fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 100,2 artış gösterdi. Konfederasyon, 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepet üzerinden bu verileri hazırlıyor. Raporda, yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarındaki artışı tetiklediği ve bu durumun ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini artırdığı belirtiliyor. Eylül 2021'den bu yana gıda fiyatlarında yüzde 670'lik bir artış yaşandığı ve dünya genelinde gıda fiyatlarının düşmesine rağmen Türkiye'de artışın sürdüğü vurgulanıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) mayıs ayı verilerine göre, yıllık enflasyon oranı %39,59 olarak belirlendi ve aylık enflasyon artışı %0,04 oldu. Bu dönemde fiyatı düşen tek ana harcama grubu %13 ile konut sektörüydü. Ayrıca, Türkiye genelinde nisan ayında konut satışları, bir önceki yılın aynı ayına göre %35,6 azalarak 85 bin 652'ye düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2022 yılında yüzde 5,6 oranında büyüme kaydetti. İşgücü ödemeleri yüzde 82,7 artış gösterirken, net işletme geliri yüzde 115,2 arttı. Buna rağmen, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı yüzde 26,5'e düşerek, 1998'den beri en düşük seviye olan yüzde 25,2'ye geriledi. Kişi başına düşen milli gelir ise 2022'de 10 bin 655 dolara yükseldi.