Türkiye'de son yıllarda yaşanan ekonomik felaketin boyutları

Alaattin Aktaş, Türkiye'de son bir yılda benzin ve motorin fiyatlarının sırasıyla yüzde 105.3 ve yüzde 99.7 oranında arttığını belirtiyor. Bu artış, Cenova borsasındaki toptan fiyat artışlarıyla karşılaştırıldığında dikkat çekici bir fark ortaya koyuyor; zira Cenova'da benzinin toptan fiyatı yalnızca yüzde 5.4, motorinin ise yüzde 2.7 artmış. Aktaş, siyasetçilerin bu durumu genellikle normalleştirmeye çalıştığına ve halkın da bu açıklamalara alıcı olduğuna dikkat çekiyor.

Alaattin Aktaş, Ocak ayında bazı zamların Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) üzerinde sınırlı bir etki yarattığını belirtti. Akaryakıt zamları ve kur artışı gibi faktörlerin fiyat artışları ile olan bağının önemli ölçüde azaldığı veya azalmış gibi göründüğü ifade edildi. Şubat ayında da zamların devam etmesine rağmen, fiyat artışlarının TÜFE'yi çok fazla etkilemediği vurgulandı. Ocak ayı verileri, zamların yüksek olmasına rağmen TÜFE'deki artışın geçen yıl ile aynı düzeyde kaldığını gösterdi.

Alaattin Aktaş, Türkiye'deki enflasyon oranlarının ve tasarruf araçlarının reel getirilerinin analizini yapmaktadır. Yüzde 65 bileşik faiz varsayımıyla, bir yıl vadeli hesapların yüzde 49 faiz sunduğu, ancak vatandaşların bu oranlara rağmen tasarruflarını TL mevduatları yerine döviz ve altına yönlendirdiği belirtiliyor. TÜİK verilerine göre, son bir yılda euro yüzde 1.5, dolar ise reel olarak neredeyse hiç getiri sağlamamış, borsa yüzde 3.5, altın ise yüzde 19.54 reel getiri ile en yüksek kazancı sunmuştur.

Brent petrol ve döviz kurundaki dalgalanmalarla vergi artışları akaryakıt fiyatlarına yansımaya devam ediyor. Dün benzine gelen 1 lira 45 kuruşluk indirimin ardından bugün LPG’ye zam, motorineyse indirim geldi. İstanbul, Ankara ve İzmir'deki güncel akaryakıt fiyatları listelendi. Türkiye’de benzin ve motorin fiyatları, gümrüksüz rafineri fiyatına ÖTV ve EPDK payının eklenmesiyle KDV hariç rafineri satış fiyatı üzerinden hesaplanıyor.

Alaattin Aktaş, Türkiye'de döviz kurunun ekonomik gerçekler yerine siyasi tercihlerle belirlendiğini belirtiyor. Seçimler sonrası döviz kurunun geçen yılki gibi hızlı bir artış göstermesinin beklenmediğini, çünkü bu yılın koşullarının geçen yıldan farklı olduğunu ifade ediyor. Aktaş, döviz kurunun ekonomik temellere dayalı olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.