Türkiye'de son yıllarda yaşanan ekonomik felaketin boyutları

Alaattin Aktaş, Türkiye'de son bir yılda benzin ve motorin fiyatlarının sırasıyla yüzde 105.3 ve yüzde 99.7 oranında arttığını belirtiyor. Bu artış, Cenova borsasındaki toptan fiyat artışlarıyla karşılaştırıldığında dikkat çekici bir fark ortaya koyuyor; zira Cenova'da benzinin toptan fiyatı yalnızca yüzde 5.4, motorinin ise yüzde 2.7 artmış. Aktaş, siyasetçilerin bu durumu genellikle normalleştirmeye çalıştığına ve halkın da bu açıklamalara alıcı olduğuna dikkat çekiyor.

Alaattin Aktaş, Ocak ayında bazı zamların Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) üzerinde sınırlı bir etki yarattığını belirtti. Akaryakıt zamları ve kur artışı gibi faktörlerin fiyat artışları ile olan bağının önemli ölçüde azaldığı veya azalmış gibi göründüğü ifade edildi. Şubat ayında da zamların devam etmesine rağmen, fiyat artışlarının TÜFE'yi çok fazla etkilemediği vurgulandı. Ocak ayı verileri, zamların yüksek olmasına rağmen TÜFE'deki artışın geçen yıl ile aynı düzeyde kaldığını gösterdi.

Alaattin Aktaş, Türkiye'deki enflasyon oranlarının ve tasarruf araçlarının reel getirilerinin analizini yapmaktadır. Yüzde 65 bileşik faiz varsayımıyla, bir yıl vadeli hesapların yüzde 49 faiz sunduğu, ancak vatandaşların bu oranlara rağmen tasarruflarını TL mevduatları yerine döviz ve altına yönlendirdiği belirtiliyor. TÜİK verilerine göre, son bir yılda euro yüzde 1.5, dolar ise reel olarak neredeyse hiç getiri sağlamamış, borsa yüzde 3.5, altın ise yüzde 19.54 reel getiri ile en yüksek kazancı sunmuştur.

Alaattin Aktaş, Türkiye'de döviz kurunun ekonomik gerçekler yerine siyasi tercihlerle belirlendiğini belirtiyor. Seçimler sonrası döviz kurunun geçen yılki gibi hızlı bir artış göstermesinin beklenmediğini, çünkü bu yılın koşullarının geçen yıldan farklı olduğunu ifade ediyor. Aktaş, döviz kurunun ekonomik temellere dayalı olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Alaattin Aktaş, Türk toplumunun döviz artışını isteyen bir tutum içinde olduğunu belirtiyor. Yazara göre, bu durum, döviz birikimi olanlar veya döviz kazancı elde eden iş sahipleri için anlaşılabilirken, tasarrufu olmayan veya az olan kişilerin de döviz artışını desteklemesi akıl tutulması olarak nitelendiriliyor. Türkiye'nin enerji, sanayi ve tarım sektörlerinde dışa bağımlı olması nedeniyle, döviz kuru artışlarının hemen fiyat artışlarına yol açtığı ve bu durumun toplumun genelinde bir beklenti yarattığı ifade ediliyor.