Hatay'da deprem sonrası yapı denetim ve yapı malzeme şube müdürlüğü binasının kısmen yıkılması ve belgelerin enkaz altında kalması

Hatay'da Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı il müdürlüğü yerleşkesindeki yapı denetim ve şube müdürlüğünün ek binalarından birinin yıkımı, avukatların müdahalesiyle durduruldu. Deprem sonucu hasar gören ve yıkımına başlanan binalarda önemli belgelerin bulunduğu iddia ediliyor. Avukatlar, belgelerin dijital ortama aktarıldığı yönündeki bakanlık açıklamalarına rağmen, ıslak imzalı evrakların önemini ve yargılamada dikkate alındığını belirtiyorlar. Bölgedeki avukatlar, belgelerin bir kısmını toplamayı başardı ve bakanlığın iddialarına itiraz ediyorlar.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın verilerine göre, deprem etkilenen 11 şehirde 387 bin 410 binada hasar tespit çalışması yapılmış ve 50 bin 576 bina ağır hasarlı veya yıkık durumda tespit edilmiştir. İnşaat Mühendisleri Odası hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırmıştır. Sektör uzmanları, yıkım ve enkaz kaldırma maliyetinin 12,6 milyar TL'yi bulabileceğini ve enkazın geri dönüşümünden 5 milyar liralık bir değer yaratılabileceğini belirtmiştir. Yıkım Uzmanı Mehmet Ali Bulut, enkaz kaldırma işlemlerinde dikkat edilmesi gereken hususlara ve asbest uzmanlarının görevlendirilmesinin önemine dikkat çekmiştir.

2018 yılında çıkarılan imar barışı düzenlemesi, yapı kayıt belgesi alan binaların deprem dayanıklılığı konusunda maliklerini sorumlu tutuyor ve bu durum, 6 Şubat'taki büyük depremler sonrası tartışma konusu oldu. Uzmanlar, yıkılan binaların çoğunun bu belgeye sahip olduğunu ifade ediyor. Kanun, yapı kayıt belgesi verilen yapılar için yıkım kararlarını ve para cezalarını iptal ediyor, böylece belediye ve bakanlığın sorumluluğunu kaldırıyor. Depremler sonrasında müteahhitlere yönelik tutuklamalar yapılırken, yetkililer hakkında herhangi bir işlem yapılmadı.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, deprem bölgesindeki 11 şehirde yapılan hasar tespit çalışmalarına göre 130 bin binanın yıkık veya acil yıkılacak durumda olduğunu açıkladı. Bu binalar toplamda 430 bin bağımsız birimi kapsıyor. İnşaat Mühendisleri Odası, hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırıyor. Ağır hasarlı binaların hemen yıkılması gerektiği, orta hasarlı binaların güçlendirilmesi gerektiği ve az hasarlı binaların ise taşıyıcı sistemi hasar görmediği için geri dönülebileceği belirtiliyor.

6 Şubat'ta meydana gelen depremin ardından Hatay'da yıkılan binalarda arama-kurtarma çalışmaları devam ederken, 296 saat sonra hala sağ kurtulanlar bulunuyor. Sosyal medyada bazı vatandaşlar, enkaz kaldırma çalışmalarının başlamasına tepki göstererek, göçük altında kimse kalmayana kadar durdurulmasını talep etti. Buna rağmen Hatay Valiliği, 19 Şubat'tan itibaren enkaz kaldırma çalışmalarına başlanacağını ve bina sahiplerinin çalışmalara refakat edebileceğini açıkladı.