Merkez Bankası'nın faiz kararının döviz piyasasına etkisi sınırlı kalacak

Merkez Bankası, seçim öncesi döviz kuru artışını baskılamak amacıyla rezervlerini kullanıyor ancak döviz ve altına olan talep azalmıyor. Net döviz pozisyonu eksi 68.5 milyar dolara düşerken, döviz mevduatları 207.1 milyar dolara yükseldi. Döviz mevduatlarının toplam mevduat içindeki payı %50'nin üzerine çıktı. Merkez Bankası, piyasadaki likiditeyi azaltarak döviz ve altına olan talebi engellemeye çalışsa da bu çabalar şu ana kadar başarılı olamadı.

2023 genel seçimlerinden önce düşük faiz politikası izleyen ve 'arka kapıdan satış' yöntemiyle rezervlerini eriten Merkez Bankası, seçimden sonra döviz alımına başladı. Bu süreçte Merkez Bankası'nın rezervleri 51 milyar dolar arttı. Swap hariç net rezervler geçen hafta 9,5 milyar dolar iyileşerek eksi 14,1 milyar dolara yükseldi. Seçim öncesinde bu rezervler eksi 65,5 milyar dolarla rekor düşük seviyedeydi.

Merkez Bankası'nın Ocak ayında faiz artırımına son verdiğini açıklamasının ardından, Şubat ayında enflasyonun geçici olduğu görüşüyle faiz oranlarında bir değişiklik yapılmadı. Ancak, yabancı bankaların raporları ve yurt içinden gelen destekleyici açıklamalar sonucunda Mart ayında faiz artırımına gidildi. Bu süreçte, Merkez Bankası'nın bir ay içinde politika değişikliğine gitmesi ve faiz artırımı yapması, milyarlarca dolar döviz satışı yaparak maliyeti ödemek zorunda kalmasına neden oldu.

Merkez Bankası'nın eski başekonomisti Hakan Kara, bankanın seçimlerden önce faizleri düşük tutarak ve 'arka kapıdan satış' yöntemiyle rezervleri erittiğini, ancak şimdi kur düşmesini önlemek amacıyla döviz aldığını bildirdi. 2023 genel seçimlerinden önce uygulanan bu politika, seçimlerden sonra yeni ekonomi yönetimi tarafından rafa kaldırılmıştı. Ancak, yılbaşından itibaren 30 milyar dolarlık bir satış gerçekleştirildiği kaydedildi. Son iki günde ise Merkez Bankası'nın tam tersi bir yönde hareket ederek döviz alımı yaptığı belirtildi.

Türkiye'de döviz talebinin artması ve TL'nin değer kaybetmesiyle kurlar yükseliyor ve bu durum Merkez Bankası'nın rezervlerindeki erimeyi hızlandırıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, faiz indirimlerinin devam edeceğini belirtiyor ve iktidar, piyasada kontrol sağlamak için çeşitli düzenlemeler yapıyor. Merkez Bankası, seçim sonrası ilk haftada üç yeni düzenleme gerçekleştirdi. Ekonomistler ve piyasa oyuncuları, bankada döviz hesabı olan vatandaşların olumsuz gelişmelere hazırlıklı olmaları gerektiğini ifade ediyorlar. Prof. Öner Günçavdı, bu durumun adı konmamış bir sermaye kontrolü olduğunu ve Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığını kazanması halinde Türkiye'nin kredi açığının büyüyeceğini, bu durumun vatandaşa vergi yoluyla kaynak yaratma yükümlülüğü getireceğini belirtiyor.