Türkiye'de döviz mevduatlarından çıkışın 'yastık altına' yönelmesi ve borsadaki dalgalanmalar ekonomistler tarafından değerlendirildi

Türkiye'de döviz talebinin artması ve TL'nin değer kaybetmesiyle kurlar yükseliyor ve bu durum Merkez Bankası'nın rezervlerindeki erimeyi hızlandırıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, faiz indirimlerinin devam edeceğini belirtiyor ve iktidar, piyasada kontrol sağlamak için çeşitli düzenlemeler yapıyor. Merkez Bankası, seçim sonrası ilk haftada üç yeni düzenleme gerçekleştirdi. Ekonomistler ve piyasa oyuncuları, bankada döviz hesabı olan vatandaşların olumsuz gelişmelere hazırlıklı olmaları gerektiğini ifade ediyorlar. Prof. Öner Günçavdı, bu durumun adı konmamış bir sermaye kontrolü olduğunu ve Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığını kazanması halinde Türkiye'nin kredi açığının büyüyeceğini, bu durumun vatandaşa vergi yoluyla kaynak yaratma yükümlülüğü getireceğini belirtiyor.

Türkiye'deki bankacılık sektöründe dolarizasyon oranı, yani kur korumalı mevduat ile yabancı para mevduatın toplam mevduata oranı yüzde 67,7'ye çıktı. Bu oran, yılbaşında yüzde 62 seviyesindeydi. Ekonomistler, getirisi dövize endeksli değiştiği için kur korumalı mevduatı da dolarizasyon oranı hesabına dahil ediyorlar. Bu yıl dolar, TL karşısında yüzde 44,13, avro ise yüzde 48,21 yükseliş yaşadı.

Türkiye'de iktidarın liralaşma politikaları piyasalarda sıkışıklık yaratırken, faiz, döviz ve altın yeni rekor seviyelere ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, kur korumalı mevduat hesaplarındaki artış rekor bir seviyeye ulaştı. Bankalar, Merkez Bankası'nın belirlediği liralaşma hedeflerine ulaşmak için ödüllü efektif döviz kampanyaları başlattı ve yastık altı ile kasalardaki dövizi çekmeye çalışıyor. Ayrıca, daha önce yasaklanan ancak sonrasında gevşetilen KKM faizi artı prim uygulamasına geri dönüldü.

Merkez Bankası'nın açıkladığı verilere göre, 26 Mayıs-2 Haziran tarihleri arasında hem Türk Lirası hem de döviz mevduatlarında azalma yaşandı. Bu durum, seçim öncesi dönemde TL'nin değer kaybını önlemek için yapılan döviz satışları ve piyasa dışı düzenlemeler sonucu rezerv kayıplarının arttığı bir döneme denk geliyor. Net rezervlerin ekside seyretmesi, sermaye kontrolüne varabilecek önlemlerin gelebileceği yorumlarını beraberinde getiriyor. Ekonomist Tunç Şatıroğlu'nun da dikkat çektiği bu mevduat azalışı, piyasalarda endişe yaratıyor.

Türkiye'de yeni ekonomi yönetimi ile döviz kurları serbest bırakıldı ve Merkez Bankası faizi yüzde 15'e çıkardı. Ancak bu artış doların yükselmesine engel olamadı ve dolar/TL kuru 25,46 seviyesine ulaşarak rekor kırdı. Hürriyet yazarı Hande Fırat, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekonomi yönetiminin çeşitli ülkelerle anlaşmalar yaparak Türkiye'ye döviz girişi sağlamaya çalışacağını yazdı. Bu çerçevede, Birleşik Arap Emirlikleri'ne yapılan ziyaret ve İngiltere ile artan yatırım potansiyeli öne çıkan detaylar arasında.