Türkiye'nin ilk robotik jiroskopik radyocerrahi cihazı Hacettepe Üniversitesi'nde hizmete başladı

Türk bilim insanı Dr. Canan Dağdeviren, meme kanserini erken tespit etmek için giyilebilir bir ultrason cihazı tasarladı. Bu cihaz, sütyenin kuplarına yerleştirilebilen parçalarla dokudaki küçük değişiklikleri yakalayıp kanseri erkenden teşhis edebilir. Cihazın evde kullanımı kolaydır ve bir akıllı telefon boyutunda taşınabilir bir görüntüleme cihazı üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

Robotik cerrahi, yaklaşık 50 yıl önce astronotları uzaydan ameliyat etmek için geliştirilmeye başlandı ve bugün yılda yaklaşık 1.8 milyon ameliyat yapılıyor. Türkiye'de 50 binden fazla robotik cerrahi ameliyatı yapıldı. Da Vinci adlı robotik cerrahi sistemi, Türkiye'de 20 özel, dokuz üniversite ve 11 kamu hastanesinde bulunuyor. Dünyada 8 bin 42 adet kurulu robotik cerrahi sistemi bulunuyor. Türkiye'de en sık üroloji, genel cerrahi, kalp ve damar cerrahisinde kullanılıyor. İstanbul'da iki Da Vinci robotik cerrahi sistemi eğitim merkezi bulunuyor ve dünyanın farklı ülkelerinden cerrahlar burada eğitim alıyor.

Türkiye'de, özellikle Güney Kore ve Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yaygın olan laparoskopik karaciğer nakli yöntemi, Koç Üniversitesi Hastanesi Karaciğer Nakli Merkezi tarafından uygulanmaya başlandı. Bu yöntemle, vericilerden karaciğer parçası, minimal invaziv bir işlemle alınıyor, bu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırıyor ve vericinin normal yaşamına dönüşünü kolaylaştırıyor. Türkiye'de bu yöntemi uygulayan ekip, şimdiye kadar 50 laparoskopik donör ameliyatı gerçekleştirmiş ve bu alanda en geniş seriyi oluşturmuş durumda. Ayrıca, merkez şimdi de aynı ameliyatı robotik cerrahi ile yapma üzerine çalışmalar yürütüyor.

ABD'li cerrahlar, Nebraska-Lincoln Üniversitesi ve Virtual Incision şirketi işbirliğiyle, uzaktan kontrol edilebilen Minyatür Vivo Robotik Asistan (MIRA) robotu kullanarak Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) bir cerrahi operasyon simülasyonu düzenledi. SpaceMIRA adı verilen robot, hem önceden programlanmış hem de uzaktan kontrol edilebilen operasyonlar yapabilme kapasitesine sahip. SpaceX roketiyle ISS'ye gönderilen SpaceMIRA, istasyonda kullanılan ilk cerrahi robot oldu. Bu başarı, dünyadaki sağlık tesisleri için de yeni imkanlar sunabileceğinin sinyalini verdi.

Türkiye'de kalp yetersizliği hastalarının durumunun kötüye gitmesinin yapay zeka kullanılarak öngörülmesi amacıyla PROHEART-AI Projesi hayata geçiriliyor. Proje, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi öncülüğünde ve AstraZeneca Türkiye'nin desteğiyle yürütülecek. Proje kapsamında giyilebilir teknoloji ve yapay zeka algoritmaları kullanılarak hastaların durumları izlenecek ve erken müdahale imkanı sağlanacak. Projenin, Türkiye'deki kalp yetersizliği hastalarının tedavisine önemli katkılar sunması ve Türkiye'yi bu alanda bir merkez haline getirmesi hedefleniyor.