Deniz Zeyrek, üniversitelerin özgürlük ortamıyla yükseleceğini savundu

ABD'deki prestijli Sarmaşık Ligi üniversitelerinde başlayan eylemler, 'Filistin'e özgürlük' temalı sloganlarla dikkat çekiyor. Bu eylemler, üniversitelerin bağışçıları tarafından Yahudi karşıtı olarak algılanıyor ve bazı bağışçılar finansal desteklerini kesme tehdidinde bulunuyor. Üniversite yönetimleri, hem Beyaz Saray'ın hem de bağışçıların baskısı altında kalıyor. Bu durum, üniversitelerin akademik ve finansal istikrarını tehdit eden bir gerilime yol açıyor.

ABD'nin çeşitli üniversitelerinde İsrail'in Gazze politikalarına karşı düzenlenen gösteriler, öğrencilerin barışçıl protestolarıyla büyümeye devam ediyor. Polis müdahalesi sertleşirken, 500'den fazla kişi tutuklandı. Öğrenciler, üniversitelerin İsrail'i destekleyen şirketlerle finansal ilişkilerini kesmesini talep ediyor. Texas, New York, California gibi eyaletlerdeki üniversitelerde gösteriler devam ederken, bazı üniversitelerde eğitim faaliyetleri durduruldu.

Boğaziçi Üniversitesi'nin atanan rektörü Prof. Dr. Naci İnci, ABD'deki İsrail karşıtı protestolarda tutuklanan Emory Üniversitesi Felsefe Bölümü Başkanı Noelle McAfee'nin durumuna dikkat çekerek, akademik özgürlükler konusunda endişelerini ifade etti. İnci'nin bu açıklamaları, kendisinin Türkiye'deki akademik özgürlüklere yönelik tutumları ve Boğaziçi Üniversitesi'nde yaşanan olaylar nedeniyle eleştirildi. Sosyal medyada, İnci'nin çifte standart uyguladığı ve kendi üniversitesinde benzer özgürlüklerin kısıtlandığı yönünde tepkiler yoğunlaştı.

ABD'de Bireysel Haklar ve İfade Vakfı (FIRE) tarafından yayımlanan bir raporda, üniversiteler arasında ifade özgürlüğü açısından son sırada yer alan Harvard Üniversitesi, 'berbat' notu alan tek üniversite oldu. Rapor, üniversitelerdeki ifade özgürlüğünün 100 üzerinden değerlendirildiği bir çalışma olup, Harvard Üniversitesi sıfır puanla son sırada yer aldı. Öğrencilerin yüzde 56'sı, söylediklerinin veya yaptıklarının yanlış anlaşılması nedeniyle itibarlarının zedelenmesinden endişe duyduklarını dile getirdi.

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Biray Kolluoğlu ve Prof. Dr. Lale Akarun, Nature Dergisi'nde, üniversitenin akademik özgürlük ve özerklik mücadelesini anlatan bir makale yazdı. Makalede, 2021'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın atadığı rektörler ve üniversiteye yapılan siyasi müdahaleler ele alınıyor. Üniversitenin demokratik yapılarının devre dışı bırakıldığı, bağımsız araştırma ve kültür merkezlerinin kapatıldığı ve siyasi sadakat gösteren öğretim üyelerinin işe alındığı belirtiliyor. Öğretim üyeleri ve öğrencilerin direnişi, hukuki mücadeleler ve uluslararası destek arayışları anlatılıyor. Ayrıca, Türkiye'deki eğitim sistemi ve kültürel hegemonya mücadelesi üzerine geniş bir perspektif sunuluyor.