Türkiye’nin yurt dışı varlıkları martta yüzde 3,7 azaldı

Türkiye'nin net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP), 2024 yılı Mart ayında eksi 325,3 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'nin yurt dışı varlıkları yüzde 2,9 azalarak 323,1 milyar dolar, yurt dışı yükümlülükleri ise yüzde 6,6 artarak 648,4 milyar dolar olarak hesaplandı. 2023 sonunda eksi 275,7 milyar dolar olan net UYP, yılbaşından bu yana eksi 49,6 milyar dolar arttı.

Yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımları 2023'ün ilk çeyreğinde 3,5 milyar dolar olarak kaydedildi ve bu miktar 2006'nın son çeyreğinden bu yana görülen en yüksek seviyeyi temsil ediyor. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 52,3 ve önceki çeyreğe göre yüzde 26 artış gösteren bu yatırımların artmasında, Merkez Bankası'nın döviz çıkışını zorlaştırıcı politikaları ve TL'de değer kaybı endişesiyle döviz geliri elde etmek isteyen yurt içi yerleşiklerin etkili olduğu belirtiliyor. Ayrıca, döviz mevduatlarında azalmanın teşvik edilmesi ve kur korumalı mevduat dışında alternatiflerin kısıtlanması da hisse senedi ve tahvil yatırımlarına olan ilgiyi artırmış.

Türkiye Merkez Bankası'nın (MB) yabancı merkez bankaları ve diğer yabancı bankalara olan dış borcu 45 milyar doları geçti. 2017 yılında MB'nin yabancı merkez bankalarına olan swap borcu 0,6 milyar dolar iken, yurt dışı bankalara depo borcu bulunmuyordu. 2023 yılı itibarıyla swap borcu 23,7 milyar dolara, depo borcu ise 22,6 milyar dolara yükseldi. Toplam borç miktarı altı yılda 77 kat artarak 46,3 milyar dolara ulaştı. MB'nin eski başekonomisti Hakan Kara, artan yurt dışı borcun ulusal güvenlik açısından yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), Türkiye'ye yabancı sermaye girişinin 2025 yılında artmasının beklendiğini belirtti. Raporda, Türkiye'nin ortodoks politikaları sürdürmesi durumunda yurt dışından net sermaye girişinin artacağı ifade edildi. Ayrıca, Türkiye'nin reel GSYH büyümesinin sanayileşmiş ülkelerin ortalama büyümesini geçeceği ve bu olumlu büyüme farkının yabancı sermaye çekmede etkili olacağı vurgulandı. S&P ve Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu yükseltmesinin ardından, yabancı yatırımların 2025'e kadar ılımlı bir şekilde artacağı tahmin ediliyor.

Merkez Bankası verilerine göre, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu 2023 sonuna göre 1,7 milyar dolar artarak mart sonunda 165,7 milyar dolara ulaştı. Uzun vadeli kredi borcu 452 milyon dolar artışla 155,3 milyar dolar olurken, ticari krediler hariç kısa vadeli kredi borcu 1,3 milyar dolar artışla 10,4 milyar dolara çıktı. Bir yıl içinde yapılacak anapara geri ödemeleri ise 51,1 milyar dolar olarak belirlendi.