Hazine ve Maliye Bakanlığı, altın arzındaki sıkıntıya çözüm olarak ithalat kotası uygulamasını başlattı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, altın ithalatına 'kota' getirme kararı aldı. Bu uygulama ile işlenmemiş altın ithalatının cari açık üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve Türkiye'nin döviz rezervlerinin desteklenmesi hedefleniyor. 'Dahilde İşleme Rejimi' kapsamında yapılan ithalat, kota uygulamasının dışında tutulacak. Bu sayede altın üretimi ve ticareti konusunda ihracatın teşvik edilmesi ve uzun dönemde cari açıkta olumlu ilerlemeler sağlanması öngörülüyor.

Bloomberg'e göre, Türkiye Merkez Bankası, şubat ayında yapılan düzenlemeler sonrasında artan iç talebi karşılamak için altın rezervlerinden satış yapmaya başladı. 3 Mart-21 Nisan arasında 72 ton altın satıldı. Ayrıca, Darphane'nin altın üretimi geçen yılın aynı dönemine göre %408 arttı. Bu gelişmeler, 6 Şubat'taki depremler sonrası hükümetin altın ithalatını azaltma adımları ve Merkez Bankası'nın döviz talebini düşürme çabaları çerçevesinde gerçekleşti.

Türkiye'de yaşanan yüksek enflasyon ve Türk Lirası'ndaki değer kaybı, yatırımcıların altına olan talebini artırdı ve bu durum, özellikle seçim belirsizliği ile birleşince altın ithalatında rekorlara yol açtı. Ocak ayında 68 bin 330 kg ile tarihi bir seviyeye ulaşan altın ithalatı, şubat ayında da 57,5 ton olarak yüksek kaldı. Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım, şirketlerin seçim yılında döviz yerine altın tutmayı tercih ettiğini ve bu durumun altın ithalatındaki artışın bir nedeni olduğunu belirtti. Yıldırım, ayrıca faiz politikalarının ve ekonomi yönetiminin yarattığı dengesizliklerin davranış değişikliklerine yol açtığını ifade etti.

Merkez Bankası'nın döviz kuru piyasalarına Aralık 2021'den 20 Mart 2023'e kadar 128 milyar dolarlık müdahalede bulunduğu ve bu süreçte rezervlerin eridiği belirtiliyor. Bu durum karşısında Banka, 3 Mart-21 Nisan arasında 72 ton altın satarak rezervlerini desteklemeye çalıştı. Ekonomist Hakan Kara, Twitter üzerinden paylaştığı grafiklerle Merkez Bankası'nın altın ve fiziki döviz banknotlarını likit rezerve çevirme çabasında olduğunu ifade etti.

2024'ün ilk çeyreğinde Türkiye'nin dış ticaret açığı, önceki yılın aynı dönemine göre 16,5 milyar dolar azalarak, bu düşüşün büyük bir kısmı ithalatın azalmasından kaynaklandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın işlenmemiş altın ithalatına getirdiği kotalar ve tahsisler, altın ithalatında spekülasyon, karaborsa ve kaçak ticaret iddialarını gündeme getirdi. Türkiye'nin uzun süredir devam eden dış ticaret ve cari açık sorunları, ekonomik istikrarsızlığa ve yoksullaşmaya yol açıyor. Yazar, dış açıkların çözümü için üretimde kullanılan ithal girdi oranını azaltma ve aramalı ile hammadde ithalatını düşürme önlemlerini öneriyor.