İsrail'e ihracat yasağı sonrası Türk ihracatçılar mücbir sebep kapsamında sorumlu tutulmayacak

Türkiye, kamuoyu tepkisi üzerine 9 Nisan'da 54 ürün grubunda 1019 ürünün İsrail'e ihracatını kısıtlamış ve daha sonra ticareti tamamen durdurmuştu. Bu kararın ardından İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Türkiye ile serbest ticaret anlaşmasını feshedeceklerini ve kalan diğer ithalatlar için yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacaklarını açıkladı. Bu planın onay için kabineye sunulması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ticaretin durdurulmasının amacının İsrail'i ateşkese zorlamak olduğunu belirtti.

Türkiye, İsrail ile olan ticari ilişkilerini geçici olarak durdurdu ve bu karar, İsrail'e ihracat yapan Türk firmalarını zor durumda bıraktı. Firmalar, taahhütlerini yerine getirebilmek için Mısır ve Lübnan gibi üçüncü ülkeler üzerinden mal sevkiyatı yapmayı değerlendiriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi ve diğer sektör temsilcileri, bu durumun ihracat rakamlarına olumsuz yansıyacağını ve firmaların büyük kayıplar yaşayabileceğini belirtiyor. Ayrıca, Avrupalı firmaların Türk ihracatçılarına İsrail'e ürün gönderme konusunda aracılık teklifleri yaptığı bildiriliyor.

Ekim 2023'te İsrail'de başlayan katliam sonrası Türkiye'den İsrail'e ihracat üç ay içinde 1 milyar doları aşmış, bu durum kamuoyunda ve seçim meydanlarında büyük tepki çekmiştir. İktidar, kamuoyunun ve seçim yenilgisinin baskısı altında İsrail'e ihracatta 54 kalemde kısıtlama getirmiştir. İsrail Ticaret Bakanı, Türkiye'ye karşı kısıtlamalar ve ABD'nin Türkiye ile ticaretini kısıtlaması için çağrıda bulunmuştur. Türkiye, kısıtlama kararını İsrail'in Gazze'ye insani yardımları engellemesi nedeniyle aldığını ve kalıcı ateşkes sağlanıp insani yardımlar başladığında kısıtlamaların kalkacağını belirtmiştir.

Türkiye, İsrail'e ihraç edilen 54 ürüne kısıtlama getirdi. Bu karara İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'dan tepki geldi. Katz, Türkiye'nin bu adımını 'tek taraflı bir ihlal' olarak nitelendirerek, İsrail'in de benzer şekilde karşılık vereceğini belirtti. Ayrıca, Katz Türkiye'nin bu kararını Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Hamas'ı destekleme çabası olarak değerlendirdi.

Akif Beki'nin yazısında, Hollanda'nın İsrail'e silah ambargosu uygulaması ve Avrupa Birliği'nin İsrail'e yönelik tutumunun eleştirildiği bir girişin ardından, Türkiye'nin de İsrail'e ticari kısıtlamalar getirdiği belirtiliyor. Bu kısıtlamalar arasında Mescid-i Aksa'ya dikenli tel, jet yakıtı, savaş makinesine palet ve yağla demir, çelik satışlarının kısıtlanması yer alıyor. Yazıda, daha önce bu tür ticaretin yapılmadığı yönündeki iddiaların yanlış olduğu ve Türkiye'nin İsrail'e karşı somut adımlar attığı vurgulanıyor.