Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Ali Koçak, deprem bölgesindeki binaların dayanıksız olduğunu belirtti

Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, deprem bölgesindeki 11 şehirde yapılan hasar tespit çalışmalarına göre 130 bin binanın yıkık veya acil yıkılacak durumda olduğunu açıkladı. Bu binalar toplamda 430 bin bağımsız birimi kapsıyor. İnşaat Mühendisleri Odası, hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırıyor. Ağır hasarlı binaların hemen yıkılması gerektiği, orta hasarlı binaların güçlendirilmesi gerektiği ve az hasarlı binaların ise taşıyıcı sistemi hasar görmediği için geri dönülebileceği belirtiliyor.

Boğaziçi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı tarafından yayımlanan 'Bina Hasar Kestirimi Ön Raporu'na göre, 6 Şubat'ta meydana gelen deprem sonucunda Kahramanmaraş'taki binaların yaklaşık %40'ı yıkıldı veya orta/ağır derecede hasar aldı. Rapor, bölgedeki yaklaşık 45 bin 800 binanın hasar durumunu üç farklı metotla değerlendirdi ve sonuç olarak yaklaşık 18 bin binanın büyük veya orta derecede hasar gördüğünü ortaya koydu. Bu arada, deprem sonucu can kaybının 18 bin 991, yaralı sayısının ise 75 bin 523 olduğu belirtildi.

Türkiye'de yaşanan yıkıcı depremler sonrası, mimar Doğan Tekeli binaların hızlı ve alelade yapıldığını belirtti. 70 yıllık meslek hayatında pek çok projede yer alan Tekeli, inşaat sektöründeki düzeni ve müteahhitlerin mesleki sorumluluk eksikliğini eleştirdi. Ayrıca, Türkiye'deki mimarlık akımlarının kaotik bir durumda olduğunu ve Anadolu'da kimliksiz 'kalfa yapısı' diye adlandırılan yapıların yaygınlaştığını ifade etti. Hükümetin imar barışı uygulaması ve yıkılan binaların durumu da tartışma konusu oldu.

Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan yeni binalar, Türkiye'deki yapı güvenliği ve deprem yönetmeliklerinin etkinliğini sorgulatıyor. 2018'de güncellenen yönetmeliklere göre deprem bölgesindeki binaların yüksek kaliteli beton ve çelik çubuklarla güçlendirilmesi gerekiyor. Ancak, depremde yıkılan binaların yönetmeliğe uygun olmadığı düşünülüyor. 1999 depreminden sonra sıkılaştırılan inşaat yönetmelikleri, uygulamada yetersiz kalmış ve geçmişte hasar görmüş binaların güçlendirilmesi de yetersiz bulunmuş. Türkiye'de daha önce uygulanan imar affı nedeniyle güvenlik sertifikası olmayan binaların cezadan muaf tutulduğu ve bu durumun deprem riskini artırdığı belirtiliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasına göre, Türkiye'deki deprem bölgesindeki yıkık ve acil yıkılacak bina sayısı 230 bin, bağımsız birim sayısı ise 645 bin olarak belirlendi. Ayrıca, 40 bin binada 164 bin orta hasarlı bağımsız birim bulunuyor. Erdoğan, deprem bölgesinde 488 bin yeni hane inşa edileceğini ve Türkiye genelinde 6,5 milyon yapının acilen dönüşmesi gerektiğini ifade etti. İnşaat Mühendisleri Odası hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırıyor.