AİHM, vicdani ret nedeniyle Türkiye'yi mahkum etti

Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 'FETÖ/PDY üyesi olmak' suçundan tutuklu eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya'nın hak ihlaline uğradığı gerekçesiyle verdiği kararı kabul etmediğini belirtti. Arslan, AİHM'nin kararının kamuoyunda tartışıldığını, ancak nihai kararı Türkiye'deki mahkemelerin vereceğini ifade etti. AİHM, Yalçınkaya'nın başvurusu üzerine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6, 7 ve 11'inci maddelerine ilişkin hak ihlali kararı almıştı.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirmeyen bir ülke gibi algılandığını ifade etti. Ayrıca, Yargıtay'ın Gezi davası kararını yorumlayan Tunç, Gezi'nin bir suç olduğunu ve seçilmiş hükümete yönelik bir kalkışma hareketi olduğunu belirtti. Tunç, AİHM'in Kavala ve Yalçınkaya kararlarına ilişkin olarak ise Türkiye'nin AİHM kararlarını uygulamayan bir ülke gibi gösterilmek istendiğini, ancak bunun gerçeği yansıtmadığını savundu.

Avrupa Konseyi, Türkiye'yi iş insanı Osman Kavala ve HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) hükümlerini yerine getirmeye çağırdı. Konsey, yaptırım tehdidi yerine diyalog yoluyla bu hükümlerin yerine getirilmesini istiyor. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Kavala'nın serbest bırakılmaması halinde diğer önlemleri incelemeye devam etme kararı aldı. Ayrıca, Demirtaş'ın serbest bırakılması çağrısını da yineledi.

HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, avukatlarıyla görüşmelerinin izlenmesi ve belgelere el konulması gibi gerekçelerle, tutukluluklarına itiraz etmek için etkili bir yardım alamadıklarını belirterek AİHM'ye başvurdu. AİHM, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 'tutukluluğun hukuka uygunluğunun hızlı bir şekilde incelenmesi hakkı'nı içeren 5'inci maddesinin 4'üncü fıkrasını ihlal ettiğine karar verdi. Bu tedbirlerin 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası çıkarılan bir kararname kapsamında uygulandığı belirtildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2016'da 'barış bildirisi' imzaladıktan sonra görevlerinden alınan ve pasaportlarına el konulan üç akademisyenin başvurusu üzerine Türkiye aleyhine karar verdi. AİHM, akademisyenlerin özel hayata saygı ve eğitim haklarının ihlal edildiğine hükmetti ve Türkiye'yi maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti. İnsan hakları hukukçusu avukat Benan Molu, bu kararın OHAL KHK'larının kanun niteliği taşımadığına dair ilk AİHM kararı olduğunu belirtti.