Türkiye'deki depremlerde kamu binalarının yıkılması ihmali işaret ediyor

Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, deprem bölgesindeki 11 şehirde yapılan hasar tespit çalışmalarına göre 130 bin binanın yıkık veya acil yıkılacak durumda olduğunu açıkladı. Bu binalar toplamda 430 bin bağımsız birimi kapsıyor. İnşaat Mühendisleri Odası, hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırıyor. Ağır hasarlı binaların hemen yıkılması gerektiği, orta hasarlı binaların güçlendirilmesi gerektiği ve az hasarlı binaların ise taşıyıcı sistemi hasar görmediği için geri dönülebileceği belirtiliyor.

Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan yeni binalar, Türkiye'deki yapı güvenliği ve deprem yönetmeliklerinin etkinliğini sorgulatıyor. 2018'de güncellenen yönetmeliklere göre deprem bölgesindeki binaların yüksek kaliteli beton ve çelik çubuklarla güçlendirilmesi gerekiyor. Ancak, depremde yıkılan binaların yönetmeliğe uygun olmadığı düşünülüyor. 1999 depreminden sonra sıkılaştırılan inşaat yönetmelikleri, uygulamada yetersiz kalmış ve geçmişte hasar görmüş binaların güçlendirilmesi de yetersiz bulunmuş. Türkiye'de daha önce uygulanan imar affı nedeniyle güvenlik sertifikası olmayan binaların cezadan muaf tutulduğu ve bu durumun deprem riskini artırdığı belirtiliyor.

Türkiye'de yaşanan depremler sonrası hükümetin imar barışı düzenlemeleri tartışma konusu oldu. 2017'de getirilen ve 2019'a kadar uzatılan düzenleme, ihtilaflı binalar için cüzi bir bedel karşılığında af sağlıyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, deprem bölgelerindeki mitinglerde imar affını savunmuştu. Ancak iktidar, depremde yıkılan binaların kaçının imar affından yararlandığı veya kaçak yapıldığı konusunda bilgi vermekten kaçınıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yıkılan binaların çoğunun yapı denetim hizmeti almamış olduğunu belirtti.

Türkiye'de meydana gelen deprem sonrasında yapılan hasar tespit çalışmalarında, 10 şehirde incelenen 481 bin 865 bina içerisinde 61 bin 722'sinin ağır hasarlı veya yıkık olduğu ve yıkılması gerektiği belirlendi. Ayrıca, 13 bin 917 binanın orta hasarlı, 121 bin 515 binanın az hasarlı olduğu ve 229 bin 23 binanın hasarsız olduğu tespit edildi. İnşaat Mühendisleri Odası hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırırken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı şehir bazında hasar durumunu detaylandırdı.

Kahramanmaraş merkezli yaşanan büyük depremler sonucunda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un açıklamasına göre 10 ilde toplam 41 bin 791 bina yıkık veya ağır hasarlı olarak tespit edildi. İnşaat Mühendisleri Odası hasar seviyelerini ağır, orta ve az hasarlı olarak sınıflandırıyor. Deprem bölgesinde yaşayanlar, bakanlığın internet sitesi üzerinden binalarının hasar raporlarına ulaşabiliyor. Hasar tespit işlemleri gözle yapılan incelemelerle gerçekleştiriliyor ve 6 binden fazla uzman sahada çalışmalarını sürdürüyor.