İsveç'te bilim insanları, laboratuvar ortamında yetiştirilen beyin hücrelerinden oluşan ilk 'yaşayan bilgisayar'ı üretti. Bu bilgisayar, 10 bin canlı nörondan oluşan mini beyinlerin dopamin dozlarıyla eğitilmesiyle çalışıyor ve geleneksel dijital işlemcilere göre milyonlarca kat daha az enerji kullanıyor. Buluş, enerji krizinin çözümüne katkı sunmayı amaçlarken, yapay zekanın geleceği ve insanlığın teknolojiyle ilişkisi hakkında derin etik soruları da gündeme getiriyor.
11 Haziran 2024

Earth Commission tarafından yapılan ve Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, insan faaliyetlerinin gezegenin güvenliğini ve adaletini tehlikeye attığı belirtildi. Sekiz ekolojik göstergeden yedisinde tehlikeli sınırların aşıldığı, küresel sıcaklık artışının güvenli sınır olan 1 dereceyi geçtiği ve yüzey suyu akışında güvensiz seviyelerin görüldüğü tespit edildi. Ayrıca, gezegenin yalnızca yüzde 45 ila 50'sinin bozulmamış ekosistemlere sahip olduğu ve nitrojen ile fosfor kullanımındaki eşitsizliklerin tehlikeli boyutlara ulaştığı bulgularına ulaşıldı.
31 Mayıs 2023

OpenAI'ın CEO'su Sam Altman, Dubai'de düzenlenen Dünya Hükümetler Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, hızla gelişen yapay zeka teknolojilerinin denetlenmesi için Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı benzeri bir kuruluşun oluşturulması gerektiğini vurguladı. Altman, denetlenmeyen yapay zeka sistemlerinin topluma sunulmasının büyük tehlikeler barındırdığını ve bu teknolojinin henüz çok başında olduklarını, gelecek yıllarda daha da ilerleyeceğini belirtti.
13 Şubat 2024

Japonya merkezli Obayashi Corporation, uzayın 96 bin kilometresine ulaşacak bir uzay asansörü projesi üzerinde çalıştığını açıkladı. 100 milyar dolarlık projenin 2025'te başlaması ve 2050'den önce tamamlanması planlanıyor. Uzay asansörü, roket ve yakıt ihtiyacını ortadan kaldırarak uzaya ulaşım maliyetlerini önemli ölçüde düşürecek. Projenin önündeki en büyük engellerden biri, asansörün ipinin veya borusunun yapımında kullanılacak malzemenin belirlenmesi.
6 Haziran 2024

Çip üreticisi Nvidia ve iPhone üreticisi Foxconn, yapay zeka fabrikaları kuracaklarını duyurdu. Bu fabrikalar, uygulamalar geliştirmek için Nvidia'nın çiplerini kullanacak bir tür veri merkezi olacak. Yeni merkezlerde otonom araçların eğitimi, robotik platformlar ve büyük dil modelleri çalışmaları yer alacak. Bu karar, ABD Ticaret Bakanlığı'nın Çin'e gelişmiş yapay zeka çiplerinin satışına yönelik kuralları sıkılaştıracağını açıklamasının ardından geldi.
19 Ekim 2023

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yapay zeka konusunda üst düzey bir danışma kurulu oluşturduğunu duyurdu. Guterres, yapay zekanın krizlerin tahmin edilmesi ve ele alınmasından kamu sağlığı hizmetleri ve eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılmasına kadar birçok alanda olağanüstü ilerlemeye yardımcı olacağını belirtti. Ayrıca, iklim krizinin etkileriyle mücadelede ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne ulaşma çabalarında yapay zeka teknolojisine acil ihtiyaç olduğunu vurguladı.
26 Ekim 2023

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Euclid Uzay Teleskobu tarafından çekilen ve milyonlarca ışık yılı uzaklıktaki galaksileri gösteren ilk fotoğrafları yayınladı. Fotoğraflar, evrenin derinliklerindeki geniş bir alanı yüksek netlikte gösteriyor ve daha önce Hubble Uzay Teleskopu ile de görüntülenen galaksileri içeriyor. Euclid Teleskobu'nun amacı, evrenin en büyük üç boyutlu haritasını çıkarmak ve evrenin büyük bir kısmını oluşturan karanlık madde ve karanlık enerji hakkında bilgi edinmektir. Teleskop, 1 Temmuz'da Florida'daki Cape Canaveral Uzay İstasyonu'ndan fırlatılmıştı.
8 Kasım 2023

Dünya genelinde bu yıl düzenlenecek seçimlerde, yapay zekanın aldatıcı kullanımına karşı mücadele etmek üzere 20 teknoloji şirketi bir araya geldi. Bu şirketler, zararlı yapay zeka içeriklerini tespit edip karşı koymak için birlikte çalışacaklarını taahhüt eden bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, seçmenleri yapay zeka tarafından oluşturulan zararlı içeriklerden korumayı amaçlıyor ve çevrim içi toplulukları bu tür içeriklere karşı koruma altına almayı hedefliyor. İmza atan şirketler arasında Adobe, Amazon, Google, IBM, Meta, Microsoft ve daha birçok önemli teknoloji firması yer alıyor.
16 Şubat 2024

Güney Almanya'da keşfedilen yeni bir pterozor fosili, bu kanatlı sürüngenlerin evrimine dair önemli bilgiler sağladı. 'Bavyeralı kılıç kuyruk' olarak adlandırılan fosil, pterozorların evrimsel ilişkilerini ve geçiş türlerini anlamada kilit bir rol oynuyor. Fosilin, pterodaktiloidlere benzeyen baş ve boyun yapısı ile uzun bilek kemiği, pterozorların aile ağacını yeniden şekillendirdi. Araştırma, pterozorların evrimsel geçiş süreçlerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
20 Kasım 2024

NASA'nın TESS uydusu, Dorado Takımyıldızı'nda dünya büyüklüğünde ve yaşama elverişli bölgede bir öte gezegen keşfetti. 'TOI 700 e' adı verilen gezegen, yıldızına suyun sıvı halde kalabileceği bir mesafede bulunuyor. Bu keşif, daha önce aynı sistemde bulunan 'TOI 700 b, c ve d' gezegenlerine ek olarak, sistemi daha yakından inceleme konusunda bilim insanlarını heyecanlandırıyor. TESS'in yeni bulguları Amerikan Astronomi Derneği'nin yıllık toplantısında paylaşıldı.
11 Ocak 2023

Mısır'ın başkenti Kahire'deki Giza piramitlerinde, Keops Piramidi olarak da bilinen Kral Khufu Piramidi'nin içinde yeni bir gizli geçit bulundu. Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Ahmed İsa tarafından duyurulan bu keşif, Piramitler Keşif Projesi kapsamında gerçekleştirilen kazılar sırasında ortaya çıktı. Mısırlı arkeolog Zahi Havvas, bu keşfin önemli bir uluslararası buluş olduğunu ve Kral Khufu'nun mezar odasına götürebileceğini düşündüklerini ifade etti. Keşif, yedi yıl süren kesintisiz bir çalışmanın sonucunda yapıldı ve Ocak 2023'te Nature ve NTD&E gibi uluslararası bilimsel dergilerde yayınlandı.
3 Mart 2023

1912 yılında batan Titanik gemisinin enkazı, dijital tarama teknolojisi kullanılarak ayrıntılı bir şekilde görüntülendi. Bu yeni görüntüler, geminin en ince detaylarının görülmesine olanak tanıyor ve Titanik hakkındaki araştırmalar için yeni bir adım olarak değerlendiriliyor. Görüntüler, Atlantic Productions tarafından hazırlanacak bir belgesel için Magellan şirketi tarafından çekildi ve enkazın 700 binden fazla fotoğrafı çekilerek üç boyutlu bir görüntü oluşturuldu. Görüntülerde geminin parçalarının 800 metre ayrı olduğu ve hatta pervanelerden birinin üzerindeki seri numarasının bile görülebildiği belirtiliyor.
17 Mayıs 2023

ABD merkezli e-ticaret ve teknoloji şirketi Amazon, yapay zeka girişim şirketi Anthropic'e 4 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planlıyor. San Francisco merkezli Anthropic, Amazon'un bulut hizmetlerini kullanacak ve gelecekteki yapay zeka modellerini Amazon'dan satın alacağı büyük miktardaki özel mikro çiplerde deneyecek. Amazon, Anthropic'te yönetim kurulu koltuğu elde etmeyeceğini, sadece azınlık hisselerine sahip olacağını duyurdu.
25 Eylül 2023

Çin'in Zhurong keşif aracı, Mars'ın yüzeyinde eski bir okyanusa ait izler buldu. Bu izler arasında delikli koniler, çokgen çukurlar ve oymalı akıntılar yer alıyor. Araştırmacılar, bu okyanusun yaklaşık 3.7 milyar yıl önce meydana gelen bir sel sonucu oluştuğunu tahmin ediyor. Ancak bazı bilim insanları, Mars'taki rüzgarın ve erozyonun bu izleri yok etmiş olabileceğini öne sürerek bulgulara şüpheyle yaklaşıyor.
8 Kasım 2024

NASA, James Webb Uzay Teleskobu'nun iki yıl önce keşfedilen GJ 486b adlı ötegezegende su buharı bulduğunu açıkladı. GJ 486b, Dünya'dan yüzde 30 daha büyük ve kütlesi üç kat fazla olup, kırmızı bir cüce yıldızın etrafında 1,5 Dünya gününde bir turunu tamamlıyor ve yaklaşık 426,5 derece sıcaklığa sahip. Bu keşfin, gezegenin yaşamı destekleyebilecek bir atmosfere sahip olabileceğine işaret ettiği düşünülüyor. Ancak su buharının gezegenden mi yoksa çevresindeki yıldızdan mı kaynaklandığı konusu henüz netlik kazanmamıştır.
4 Mayıs 2023

Gerhard Stäbler ve Kunsu Shim, Arter'in OyunBu sergisinden esinlenerek 'Elveda Cennet?' adlı bir performans sergileyecekler. Performans, 27 Ocak 2023'te Hezarfen Ensemble'ın eşliğinde gerçekleştirilecek ve Arter binasının farklı alanlarında izleyicilere sunulacak. Performans, oyun ve mizah kavramlarını kullanarak yeni bir mekan ve hikaye yaratmayı, aynı zamanda sanat yoluyla 'cenneti kurtarmayı' hedefliyor. Biletler Arter'in web sitesinden alınabilir.
23 Ocak 2023

Gazeteci Murat Ağırel, Erzincan İliç'te bulunan Çöpler madeninin kapatılması gerektiğini belirterek, bu konuda iki yıl önce de uyarılarda bulunduğunu ifade etti. Madenin büyük bir tehdit oluşturduğunu ve yaşananların bir felaket değil, cinayet olduğunu vurguladı. Çeşitli siyasetçiler, bilim insanları ve uzmanlar da madenin tehlikeleri konusunda uyarılarda bulunmuş, Yüksek Metalurji Mühendisi Cemalettin Küçük tehlikeleri on yıl önce öngörmüştü. Gazeteci İbrahim Gündüz ise bu konuyu 'Altın Ölüm' kitabında detaylandırdı.
17 Şubat 2024

Titanik gemisinin enkazına turistik sefer düzenleyen 'Titan' denizaltısının 18 Haziran'da parçalanması sonucu beş kişi hayatını kaybetti. Bu olayın ardından, 1997'de Titanik filmiyle büyük başarı yakalayan yönetmen James Cameron'a, Titan faciasını konu alacak bir dizi veya film için teklif götürüldüğü belirtiliyor. Projeyle ilgili olarak Hollywood yıldızlarının da başrolde yer alabileceği ve diğer yönetmenlerin de projeye dahil olabileceği konuşuluyor.
14 Temmuz 2023

Bilim insanları, Hawaii'de keşfedilen tek hücreli bir organizma olan Chromosphaera perkinsii'yi inceleyerek, yumurtaların hayvanlardan çok önce ortaya çıktığını belirlediler. Bu organizmanın, hayvan embriyolarıyla benzerlik gösteren çok hücreli yapılar oluşturduğu tespit edildi. Araştırma, çok hücreli yaşam formlarına geçişin arkasındaki mekanizmalar hakkında önemli bilgiler sunuyor. Çalışma, Nature dergisinde yayınlandı ve bilim insanları, bu bulguların evrimsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyor.
18 Kasım 2024

Austin, Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, MRI taramalarını analiz ederek insan düşüncelerini metne dönüştürebilen bir yapay zeka geliştirdiler. Nature dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu yapay zeka hayal edilen konuşmayı metne çevirebiliyor. Araştırma, beyin aktiviteleri MRI ile taranarak ve büyük bir dil modeli kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmanın lideri sinirbilimci Alexander Huth, bu çalışmanın düşüncenin kendisini yakaladığını ve bu olasılığın heyecan verici olduğunu belirtti.
2 Mayıs 2023
İşaretlediklerim