California Üniversitesi'nden sinirbilim uzmanları, yaşlılarda bilişsel kayıpların evde tedavi edilmesine yönelik bir dizi araştırma yaptı. Altı ay boyunca, hafıza bozukluğu bulunmayan 60-85 yaş arası bir grup, her gece difüzör ile iki saat boyunca yedi değişik kokuyu kokladı. Araştırma sonucunda, bu kokulara maruz kalan grup, beynin yaşlanmayla bozulduğu bilinen bölgesi daha sağlam bulundu ve bilişsel performansları yüzde 226 oranında arttı. Ayrıca, katılımcılar daha rahat uyuduklarını belirtti.
24 Eylül 2023

Amerikan Nöroloji Akademisi'nin tıp dergisi Neurology'de yayınlanan bir araştırmaya göre, orta yaşlarda uykusu sık bölünen kişilerin, seyrek bölünenlere göre ileride bilişsel sorunlarla karşılaşma olasılığı iki kat fazla. Araştırma, 500'den fazla katılımcının 10 yılı aşkın süre izlenmesiyle elde edilen verilere dayanıyor. Uyku süresi veya kalitesi ile bilişsel işlevler arasında doğrudan bir bağlantı bulunamazken, uyku kesintilerinin bilişsel işlevlerin kötüleşmesine yol açtığı gözlemlendi. Daha önce yapılan araştırmalar az uyumanın yaşlı yetişkinlerde demans riskiyle ilişkilendirildiğini ortaya koymuştu.
4 Ocak 2024

Journal of the National Cancer Institute dergisinde yayınlanan dört çalışmanın analizi, ağız ve diş sağlığının baş boyun kanseri hastalarının sağ kalım süreleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. İyi ağız ve diş sağlığına sahip hastaların, kötü ağız ve diş sağlığına sahip olanlara göre daha uzun yaşadığı belirlendi. Ayrıca, bu kanser türünün sosyo-ekonomik düzeyi düşük toplumlarda daha sık görüldüğü ve sağlık sistemlerinin çoğunlukla diş sağlığını kapsamadığı vurgulandı. Prof. Dr. Kıvanç Bektaş Kayhan, düzenli diş hekimi ziyaretlerinin ve ağız hijyeninin önemine dikkat çekti.
7 Kasım 2023

Egzersizin, sadece fiziksel sağlıkla değil, beyin sağlığıyla da bağlantılı olduğu belirtiliyor. Düzenli fiziksel aktivitenin beyinde meydana getirdiği fizyolojik değişiklikler, egzersizin biliş ve zihinsel sağlık üzerindeki etkisi üzerine yapılan araştırmaları gündeme getiriyor. Egzersiz, hafızayı ve bilişsel yetenekleri geliştirirken, zihinsel netliği artırıyor ve depresyona karşı koruyucu etkileri bulunuyor. Ayrıca, kilo verme ve yorgunluğu azaltma gibi dolaylı etkileri de beyin sağlığını olumlu yönde etkiliyor.
23 Temmuz 2023

Çin'de 60 yaş ve üzeri 29 bin kişi üzerinde yapılan 10 yıllık bir araştırma, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin Alzheimer risk geni taşıyan bireylerde dahi hafıza kaybını yavaşlattığını ortaya koydu. Araştırmada, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel egzersiz, aktif sosyal ilişkiler, aktif bilişsel aktivite, sigara içmeme ve alkol kullanmama gibi altı faktör incelendi. Araştırma sonuçları 'British Medical Journal' dergisinde yayınlandı.
28 Ocak 2023

Çin'in Pekin kentindeki Xuanwu Hastanesi'nde nörologlar, 19 yaşındaki bir erkek hastada Alzheimer hastalığına ait bulgular tespit etti. Hafıza kaybı ve beynin hipokampüs bölgesinde küçülme gibi belirtiler gösteren hasta, literatüre 'en genç Alzheimer vakası' olarak kaydedildi. Bu durum, Alzheimer hastalığının genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilmesine karşı yeni bir bakış açısı sunuyor ve genç Alzheimer vakaları hakkında daha fazla veri toplanması gerektiğini ortaya koyuyor.
19 Şubat 2023

Bristol Üniversitesi'nden araştırmacılar dahil bir grup bilim insanının yaptığı çalışma, koşu gibi kardiyo egzersizlerinin iştah kontrolüne olan etkisini inceledi. Araştırma sonuçlarına göre, tek bir koşu seansı, beyindeki dikkat ve ödül beklentisiyle bağlantılı bölümlerde geçici değişikliklere neden olarak iştahı azaltıyor. Bu bulgular Human Brain Mapping dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2023

Covid-19 pandemisi, Alzheimer hastalığının seyrini değiştirebilir ve hastalığın önümüzdeki yıllarda daha da artmasına neden olabilir. Pandemi nedeniyle ileri yaş grubundakilerin sağlık kontrollerinin aksaması ve Covid enfeksiyonunun zihinsel işlevleri etkileyebilmesi, Alzheimer'ın oluş mekanizmaları ile covidin etki mekanizmalarının örtüşmesi bu durumun nedenleri arasında. Alzheimer hastalığı için bilinen risk faktörleri arasında ileri yaş, genetik yatkınlık, düşük eğitim düzeyi, ağır beyin travmalarına maruz kalmak, hipertansiyon, diyabet gibi aterosklerotik risk faktörlerinin kontrol altında olmaması ve tedavi edilmemiş yerleşmiş depresyon bulunuyor.
21 Eylül 2023

Developmental Cognitive Neuroscience dergisinde yayımlanan bir araştırma, bağırsak mikrobiyotasının insan sağlığı üzerindeki önemini vurguluyor. Araştırma, bağırsaklardaki iltihaba neden olan kötü bakterilerin oranıyla yaşlanma etkileri ve spor performansı arasında güçlü bir bağ olduğunu gösteriyor. Bağırsakların durumu iyiyse, saç beyazlaması, saç dökülmesi, deride görülen kırışıklıklar ve kronik rahatsızlıklar en asgari seviyede görülürken, bedenin zindelik durumu da belirli oranda korunuyor. Araştırmayı yapan takımın sorumlusu Zsolt Radak, probiyotiklerin önemini vurgulayarak, bu dost bakterilerin beslenmesi ve güçlendirilmesi için fermente ürünlerin tüketilmesini önerdi.
5 Eylül 2023

Japonya'da Osaka Üniversitesi Hastanesi'nde yatan 1675 hastayla yapılan bir araştırma, diş fırçalama alışkanlıkları ile kalp hastalığı riski arasındaki ilişkiyi inceledi. Katılımcılar diş fırçalama sıklıklarına göre dört gruba ayrıldı. Araştırma sonuçlarına göre, günde iki kez ve sadece geceleri diş fırçalayanların kardiyovasküler hastalıklardan hayatta kalma oranları, hiç fırçalamayanlara göre daha yüksek bulundu. Sadece sabahları diş fırçalamanın ise yetersiz olduğu belirtildi. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlandı.
4 Temmuz 2023

İsveç ve Almanya'daki bilim insanları, kış uykusuna yatan ayıların vücutlarında azalan 'HSP47' adlı proteinin insan sağlığı için önemli olabileceğini keşfetti. Omurilik zedelenmesi yaşayan hastalarda da bu proteinin düşük seviyede olduğu gözlemlendi ve bu durumun kan pıhtılaşmasını azalttığı belirtildi. Araştırmacılar, bu proteinin etkisini taklit edebilecek bir ilaç geliştirmeyi hedefliyor. Çalışma, İsveç'te ayıları takip ederek yapıldı ve NASA ile Alman Havacılık ve Uzay Merkezi tarafından fonlandı.
25 Aralık 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Nevzat Erdil, Türkiye'de şah damarı tıkanıklığının yaygın olduğunu belirtti. Şah damarı tıkanıklığı, beyne oksijen taşıyan kan akışını azaltarak inme gibi ciddi durumlara yol açabilir. Gençlerde tıkanıklık belirtileri hafif olabiliyor ve risk faktörlerine sahip bireylerde düzenli sağlık kontrolleri önem taşıyor. 75 yaş altı erkeklerde bu tıkanıklık daha sık görülüyor ve geçici iskemik ataklar büyük inme riskini artırıyor.
27 Aralık 2023

Exeter Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yapılan bir araştırma, enstrüman çalmanın veya şarkı söylemenin hafızayı güçlendirerek beynin yaşlanmasını geciktirdiğini ortaya koydu. Araştırma, 40-68 yaş aralığındaki 1100'den fazla kişi üzerinde gerçekleştirildi ve müzik dinlemenin tek başına bilişsel sağlığa aynı etkiyi yapmadığı bulundu. Özellikle piyano ve klavye çalmanın beyin sağlığına faydalı olduğu vurgulandı. Araştırma sonuçları, demans riskinin azaltılmasında müziğin rol oynadığını gösteriyor.
29 Ocak 2024

Dr. Nil Çetin, unutkanlığın sık yaşanmasının bir hastalık belirtisi olabileceğini belirtmiş ve bu durumu tetikleyebilecek sekiz faktörü sıralamıştır. Alkol ve sigara tüketimi, bazı ilaçların kullanımı, psikolojik durumlar, vitamin ve demir eksiklikleri, hormonal düzensizlikler, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklar, uyku bozuklukları ve beyin yaşlanması bu faktörler arasında yer almaktadır. Ayrıca, bu durumlarla başa çıkabilmek için önerilerde bulunmuştur.
10 Aralık 2023

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nde yapılan bir araştırmada, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden ve aşı olmayan 44 kişinin otopsi sonuçları incelendi. Araştırmacılar, cesetlerin çoğunun kan plazmasında SARS-CoV-2 virüsünü buldu. Ayrıca, 11 cesedin sinir sistemine ait dokularından alınan örneklerde, birkaçında SARS-CoV-2 RNA'sı tespit edildi. Ancak, virüsün beyne verdiği zararın az olduğu sonucuna varıldı ve Covid-19'un öncelikle solunum yolları ile akciğer dokusuna zarar verdiği doğrulandı.
1 Ocak 2023

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Bilim insanları, bağışıklık hücrelerini hasarlı beyin hücrelerinin yerini alacak şekilde başarıyla yeniden programladı. Bu, inme hastaları için yeni bir tedavi olabilir. Japonya'daki Kyushu Üniversitesi'nden bir ekip, mikrogliya adı verilen bağışıklık hücrelerini nöronlara dönüştürmeyi başardı. Bu teknoloji, fareler üzerinde test edildi ve başarılı oldu. Ancak, insan beyni bir fareninkinden oldukça farklı olduğu için, bu yöntemin inme hastalarına uygulanabilirliğini doğrulamak için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
30 Ekim 2023

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

ABD, İsviçre, Çin ve Avustralya'dan bilim insanları tarafından yapılan ve dünya genelinde 54 bin yetişkin ve çocuğu kapsayan 14 araştırmanın incelenmesi sonucunda, uzun süre video oyunu oynayan kişilerin işitme kaybı ve kulak çınlaması yaşama riskinin daha yüksek olduğu tespit edildi. Odyolog ve epidemiyolog Dr. Lauren Dillard, yüksek sese uzun süre maruz kalmanın işitme kaybına veya kulak çınlamasına neden olabileceğini ve kalıcı hasarlara yol açabileceğini belirtti. Araştırma sonuçları 'BMJ Public Health' dergisinde yayımlandı.
17 Ocak 2024
İşaretlediklerim