Erken gençlik dönemindeki ağır stresin ilerleyen dönemde kalp hastalıkları riskini artırdığı belirlendi

Erken gençlik dönemindeki ağır stresin ilerleyen dönemde kalp hastalıkları riskini artırdığı belirlendi ile benzer, 26 olumlu, 58 olumsuz, ve 42 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

MESUDE ERŞAN ABD Dünya Sağlık Örgütü Sağlık Bakanlığı Avrupa Diken Britanya Alzheimer İstanbul Covid-19 Bilim İnsanları Euronews Türkçe Japonya depresyon BBC Avustralya Türk Tabipleri Birliği İstanbul Barosu Antalya Çin Bursa Neurology AKP Araştırma TÜİK The Guardian Kuzey Amerika University College London
MESUDE ERŞAN ABD Dünya Sağlık Örgütü Sağlık Bakanlığı Avrupa Diken Britanya Alzheimer İstanbul Covid-19 Bilim İnsanları Euronews Türkçe Japonya depresyon BBC Avustralya Türk Tabipleri Birliği İstanbul Barosu Antalya Çin Bursa Neurology

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Kardiyolog Prof. Dr. Nevrez Koylan, depremlerin akut stres yaratarak damar sertliği plaklarını yırtıp kalp krizlerine yol açabileceğini belirtiyor. Deprem sonrası kalp krizi sıklığında %35'e varan artışlar ve ritim bozukluklarında 6-9 kat artış gözlemleniyor. Kronik stresin de kalp krizi ve inme riskini artırabileceği, hipertansiyona neden olabileceği ifade ediliyor. Hayatta Kal Derneği, kalp krizi belirtileri ve yapılması gerekenler hakkında bilgilendirici bir kamu spotu hazırladı.
15 Mart 2023

Bilim insanları, ortalama 47 yaşındaki 6 bin 500'den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak, vücudun yaşlanma sürecini altı yıl yavaşlatabilecek sekiz sağlık önlemi saptadı. Bu önlemler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı, sigarayı bırakma, yeterli uyku, sağlıklı kilo, kolesterol kontrolü, kan şekeri ve kan basıncı yönetimi bulunuyor. Araştırmacılar, bu önlemleri 'Hayatın Sekiz Esası' olarak adlandırıyor ve kardiyovasküler sağlığı iyi olan kişilerin biyolojik olarak gerçek yaşlarından daha genç olduklarını belirtiyor.
6 Kasım 2023

Britanya Kardiyovasküler Derneği konferansında sunulan araştırma, pazartesi günlerinin ciddi kalp krizleri için diğer günlerden %13 daha riskli olduğunu gösterdi. 2013-2018 yılları arasında İrlanda hastanelerine yatırılan 10 bin 528 hasta üzerinde yapılan analizde, ST-segment yükselmeli miyokard enfarktüsü (STEMI) vakalarının pazartesi ve beklenmedik şekilde pazar günleri daha yüksek olduğu belirlendi. Araştırmacılar, bu durumun çalışma hayatının stresiyle ilişkili olabileceğini ve kalp krizleriyle pazartesi arasındaki bağlantının daha önceki çalışmalarda da gösterildiğini ifade etti. Ayrıca, kalp krizlerinin kış aylarında ve sabah erken saatlerde daha sık meydana geldiği ve yaz saati uygulamasından sonraki günlerde oranın arttığı gözlemlendi.
12 Haziran 2023

ABD'nin Los Angeles kentindeki Smidt Kalp Enstitüsü'nde yapılan bir araştırma, kalp krizinin bir gün önce uyarı verebileceğini belirtti. Araştırmada, 18 ve 85 yaşları arasındaki hastaların verileri incelendi ve kalp krizinden önce belirgin semptomlar tespit edildi. Bulgulara göre, kadınlarda nefes darlığı, erkeklerde ise göğüs ağrısı kalp krizinin belirgin işaretleri olarak görülüyor. Araştırmacılar, bu işaretlerin anlaşılmasının, yüzde 90 oranında ölümcül olan ani kalp krizlerini önlemede doktor ve hastalara yardımcı olabileceğini belirtiyor.
2 Eylül 2023

Bilim insanları, uykusuzluk çeken kişilerin yaklaşık 10 yıl sonra felç geçirme riskinin arttığını tespit etti. Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nün yaptığı araştırma, 2002'den 2020'ye kadar felç geçirmemiş kişileri inceledi. Araştırma, şiddetli uykusuzluk şikayeti olanlarda felç riskinin daha yüksek olduğunu ve bu riskin diyabet, hipertansiyon gibi diğer sağlık sorunlarıyla birleştiğinde daha da arttığını gösterdi. Ayrıca, 50 yaş altı uykusuzluk sorunu yaşayan kişilerde felç riskinin 50 yaş üstüne göre daha fazla olduğu belirlendi.
8 Haziran 2023

Amerikan Nöroloji Akademisi'nin tıp dergisi Neurology'de yayınlanan bir araştırmaya göre, orta yaşlarda uykusu sık bölünen kişilerin, seyrek bölünenlere göre ileride bilişsel sorunlarla karşılaşma olasılığı iki kat fazla. Araştırma, 500'den fazla katılımcının 10 yılı aşkın süre izlenmesiyle elde edilen verilere dayanıyor. Uyku süresi veya kalitesi ile bilişsel işlevler arasında doğrudan bir bağlantı bulunamazken, uyku kesintilerinin bilişsel işlevlerin kötüleşmesine yol açtığı gözlemlendi. Daha önce yapılan araştırmalar az uyumanın yaşlı yetişkinlerde demans riskiyle ilişkilendirildiğini ortaya koymuştu.
4 Ocak 2024

Harvard'dan psikolog Debbie Sorensen ve sinirbilimci Dr. Heidi Hanna, stresin bağımlılık yapıcı etkileri üzerine uyarılarda bulundu. Stresin, kortizol ve dopamin salgılayarak ödül merkezini harekete geçirdiği ve tekrarlanan davranışları teşvik ettiği belirtildi. Kronik stresin, uyuşturucu kadar bağımlılık yapabileceği ve yüksek hırslı kişilerin tükenmişlik ve kronik strese daha yatkın olduğu ifade edildi. Sorensen, stres bağımlılığının belirtileri olarak dinlenmekten kaçınma, sürekli telefon kontrolü ve her şeye 'evet' demeyi sıraladı.
8 Mayıs 2023

Birleşik Krallık'ta yapılan bir araştırma, gece saat 10 ile 11 arasında uyumanın kalp ve damar sağlığına iyi geldiğini ortaya koydu. Araştırma, UK Biobank tarafından 88 bin kişi üzerinde gerçekleştirildi ve sonuçları Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin akademik yayını European Heart Journal'da yayınlandı. Araştırma süresince gönüllülerin uyuma ve uyanma saatleri kaydedildi ve bu süreç yaklaşık altı yıl sürdü. Araştırmada, 3 bin gönüllüde kalp ve damar hastalıkları tespit edildi.
29 Eylül 2023

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), hipertansiyon ve etkisine ilişkin ilk raporunu yayımladı. Rapora göre, hipertansiyon dünya genelinde her üç yetişkinden birinde görülüyor ve bu hastalığa sahip her beş kişiden dördü yeterince tedavi edilmiyor. Hipertansiyonla yaşayan kişi sayısı, 1990-2019 yılları arasında ikiye katlanarak 650 milyondan 1,3 milyara çıktı. Ülkeler hipertansiyonla mücadelenin kapsamını genişlettiği takdirde 2023-2050 arasında 76 milyon ölümün önlenebileceği belirtiliyor.
19 Eylül 2023

Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Hakan Karpuz, grip virüsünün kanın yapışkanlığını artırarak pıhtılaşmayı ve dolayısıyla kalp krizini tetikleyebileceğini belirtiyor. Özellikle 65 yaş üstü bireylerde kalp krizi riskini 10 kat artırabildiği ifade ediliyor. Grip aşısının kalp krizlerine karşı koruma sağladığı ve kardiyovasküler olayları azalttığı kanıtlarla destekleniyor. Aşılanmanın her yıl yapılması gerektiği, çünkü virüsün yapısının sürekli değiştiği ve bağışıklığın kalıcı olmadığı vurgulanıyor. Ayrıca, SGK'nın belirli durumlarda grip aşısını karşıladığı bilgisi paylaşılıyor.
20 Ocak 2024

Britanya'da gerçekleştirilen bir araştırma, sosyal izolasyon yaşayan kişilerin erken ölme olasılığının daha yüksek olduğunu belirledi. Araştırmada, yalnız yaşayan ve sevdikleri tarafından ziyaret edilmeyen kişilerin ölüm riskinin %77 daha fazla olduğu tespit edildi. UK Biobank çalışmasından elde edilen verilerle yapılan araştırmada, ortalama 57 yaşındaki 458,146 kişi üzerinde yapılan 13 yıllık takip sonucunda, sosyal bağlantı eksikliğinin ölüm riskini artırdığı sonucuna varıldı. Araştırmacılar, ayda en az bir kez sevdiklerini ziyaret etmenin bile riski azaltabileceğini ifade etti.
10 Kasım 2023

Türkiye'de obezite ve diyabet sıklığının artmasıyla birlikte karaciğer yağlanması da yaygınlaşmaktadır. Her üç kişiden birinde karaciğer yağlanması görülüyor ve çocuklar ile ergenlerde de bu durum artış gösteriyor. Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkol dışı karaciğer yağlanması ve iltihabı (NASH) en sık rastlanan karaciğer hastalıkları haline gelmiştir. NAFLD ve NASH, siroz ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Obezite ve tip 2 diyabet, karaciğer yağlanmasının en sık ve önemli sebepleri arasında yer alıyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kahve tüketimi gibi önlemler, karaciğer hastalıklarının önlenmesinde etkili olabilir.
21 Haziran 2023

Polonya'daki Lodz Üniversitesi ve ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, günde 10 bin adım atılması gerektiği önerisini sorguluyor. Araştırma, erken ölüm riskini azaltmak için günde 4 bin adımın, kalp ve damar sağlığı için ise 2 bin 500 adımın yeterli olduğunu belirtiyor. Ancak, adım sayısı arttıkça sağlık yararlarının da arttığına dikkat çekiliyor. Araştırma, yaşam tarzı değişikliklerinin ve yürüyüşün kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltmada ve yaşamı uzatmada etkili olduğunu vurguluyor.
9 Ağustos 2023

ABD Michigan Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, Z kuşağının psikolojisinin çevre kirliliği ve iklim krizi gibi faktörler nedeniyle bozulduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre, sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte gençler arasında depresyon ve umutsuzluk duyguları artmış. Psikolog Dr. Jean Twenge, sosyal medya ve ekran süresinin gençlerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Ayrıca, akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla gençlerin sosyal etkileşimleri ve geleneksel gençlik aktivitelerine katılım oranları düşmüş.
22 Haziran 2023

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.
23 Haziran 2023

Bristol Üniversitesi'nden araştırmacılar dahil bir grup bilim insanının yaptığı çalışma, koşu gibi kardiyo egzersizlerinin iştah kontrolüne olan etkisini inceledi. Araştırma sonuçlarına göre, tek bir koşu seansı, beyindeki dikkat ve ödül beklentisiyle bağlantılı bölümlerde geçici değişikliklere neden olarak iştahı azaltıyor. Bu bulgular Human Brain Mapping dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2023

ABD ve Çin'de yapılan bir araştırmada, toplam 18 bin 500 ortaokul öğrencisi üzerinde yapılan incelemeler sonucunda, kardeş sayısı arttıkça çocukların psikolojisinin daha kötüye gittiği tespit edildi. Araştırmacılar, bu durumu 'kaynak seyrelmesi' olarak açıkladılar; yani ebeveynlerin ilgi ve kaynaklarının daha fazla kardeş arasında bölünmesi çocukların psikolojisini olumsuz etkiliyor. Ayrıca, sosyoekonomik durumu yüksek ailelerden gelen çocukların psikolojisinin daha iyi olduğu ve bu ailelerin genellikle daha az çocuk sahibi olduğu gözlemlendi.
16 Ocak 2024

Çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı Prof. Dr. Yankı Yazgan, deprem gibi afetler sonrasında çocukların en çok etkilendiği kesimlerden biri olduğunu ve depremzede çocukların yüzde 60'ında travma sonrası stres bozukluğu görülebileceğini belirtti. Türk Tabipleri Birliği ve sağlık emek-meslek örgütleri, deprem kriz masasında deprem ve çocuk sağlığını ele aldı. Yazgan, nörogelişimsel sorun tanılı çocukların 'en kırılgan' olduğunu ve kayıpları varsa daha fazla zarar görebileceklerini ifade etti. Ayrıca, deprem bölgesindeki çocukların eğitim ve sosyal aktivitelere erişiminde zorluklar yaşadığı, bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşabileceği ve sağlık çalışanlarının barınma sorunları gibi konulara da değinildi.
4 Nisan 2023
İşaretlediklerim