Mehmet Ocaktan, Müslüman dünyanın, bilim, teknoloji ve kültürel alanlarda gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığını ve bu açığın kapatılması için iç muhasebe yapılması gerektiğini vurguluyor. Türkiye ve diğer Müslüman ülkelerin siyasetçileri ve düşünce insanlarının, geri kalmışlığın sebeplerini dış güçlerde aramak yerine, kendi iç sorunlarını çözme eğiliminde olmadıklarını eleştiriyor. Ocaktan, başarısızlıkların ülkelerin kendi iç dinamiklerinden kaynaklandığını ve dış güçlerin tek başına bir ülkeyi başarısızlığa sürükleyemeyeceğini ifade ediyor.