Amerikan Nöroloji Akademisi'nin tıp dergisi Neurology'de yayınlanan bir araştırmaya göre, orta yaşlarda uykusu sık bölünen kişilerin, seyrek bölünenlere göre ileride bilişsel sorunlarla karşılaşma olasılığı iki kat fazla. Araştırma, 500'den fazla katılımcının 10 yılı aşkın süre izlenmesiyle elde edilen verilere dayanıyor. Uyku süresi veya kalitesi ile bilişsel işlevler arasında doğrudan bir bağlantı bulunamazken, uyku kesintilerinin bilişsel işlevlerin kötüleşmesine yol açtığı gözlemlendi. Daha önce yapılan araştırmalar az uyumanın yaşlı yetişkinlerde demans riskiyle ilişkilendirildiğini ortaya koymuştu.
4 Ocak 2024

Son araştırmalar, uyku ile depresyon arasındaki ilişkinin karşılıklı olduğunu gösteriyor. Yeni bir araştırma, sürekli az uyumanın depresif belirtilerin öncüsü olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, beş saat ya da daha az uyuyan kişilerde depresif belirtilerin görülme olasılığının 2,5 kat daha fazla olduğu bulundu. Ancak, depresif belirtileri bulunan kişilerde kısa uykunun görülme olasılığı sadece üçte bir oranında daha fazla olduğu belirtildi.
22 Ekim 2023

Calm tarafından hazırlanan bir rapor, yetişkinlerin büyük çoğunluğunun uyku eksikliğinin akıl sağlıklarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre, uyku eksikliği çeken yetişkinlerin yüzde 78'i akıl sağlıklarının olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 42'si ilaç, marihuana veya alkol olmadan uyuyamadıklarını ifade etti. Rapor, Z ve Y kuşaklarının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, teknolojinin Z kuşağının uyumasını Y kuşağından yüzde 26 daha fazla etkilediğini belirtti. Ayrıca, finansal stresin uyku sorunlarının en yaygın nedeni olduğu ve eşlerin ve evcil hayvanların uyku sorunlarına neden olabileceği belirtildi.
4 Kasım 2023

ABD'deki araştırmacılar, 13 ila 24 yaşlarındaki 276 kişinin verilerini inceleyerek erken gençlikteki ağır stresin ilerleyen yaşlarda kalp hastalıkları riskini artırdığını ortaya koydu. Katılımcılar stres seviyelerine göre dört gruba ayrıldı ve yüksek stres seviyesine sahip kişilerin daha fazla kilo aldığı, obezite ve kalp hastalıkları riskinin arttığı tespit edildi. Araştırma sonuçları 'American Heart Association' dergisinde yayınlandı ve erken yaşlarda stres yönetiminin önemi vurgulandı.
18 Ocak 2024

Yeni bir araştırma, kedi ve köpek sahibi olmanın, yalnız yaşayan yaşlılarda bilişsel gerilemeyi yavaşlatabileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar, Britanya'da 50 yaş üstü bireylerin kelime hafızası ve sözel akıcılığını test etti. Çin'deki Sun Yat-sen Üniversitesi'nden Dr. Yanzhi Li, evcil hayvan sahiplerinin sosyal olarak daha az izole olduğunu ve bu durumun beyin sağlığı için faydalı olduğunu belirtti. Araştırma, evcil hayvan sahibi olmanın yalnız yaşayan kişilerde bilişsel gerilemeyi yavaşlattığını, ancak başkalarıyla yaşayanlarda bu etkiyi göstermediğini buldu.
1 Ocak 2024

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Yeni araştırmalar, Parkinson hastalarının yaklaşık yarısında minör halüsinasyonların görüldüğünü ve bu durumun genellikle gözden kaçtığını ya da yan etkilerle karıştırıldığını ortaya koyuyor. İsviçre ve İspanya'daki sinirbilimcilerin 75 hasta üzerinde yaptığı çalışma, erken dönemde minör halüsinasyon gözlemlenen Parkinson hastalarının, gözlemlenmeyenlere kıyasla beş yıl sonra daha hızlı ve şiddetli bilişsel gerileme yaşadığını gösteriyor. Araştırma, Parkinson hastalığının ortalama 60 yaşında başladığını ve %5-10 oranında 50 yaş altında da görülebildiğini belirtiyor.
4 Temmuz 2023

Japonya'daki Tohoku Üniversitesi'nden araştırmacılar, diş kaybı ve diş eti hastalıklarının beyinde düşünce ve hafızayı kontrol eden hipokampus bölgesi üzerindeki etkilerini inceledi. 55 yaş ve üzeri bireyler üzerinde yapılan araştırmada, ağızdaki diş sayısının azalması ve diş eti hastalıklarının artmasıyla hipokampusun sol lobunun küçüldüğü gözlendi. Araştırma sonuçları 'Neurology' dergisinde yayınlandı.
6 Temmuz 2023

Esrar, bağımlılık yapan yasadışı maddeler arasında en sık kullanılanıdır ve Türkiye'de halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Prof. Dr. Cüneyt Evren, esrarın içerdiği kimyasallar ve bağımlılık yapıcı etkileri hakkında bilgi verirken, esrarın psikotik durumlar ve şizofreni benzeri hastalıkları tetikleme ihtimalinin yüksek olduğunu vurgulamaktadır. Yeni üretilen hibrit ve melez esrar türlerinin daha yüksek THC oranlarına sahip olduğu ve bu durumun bağımlılık riskini artırdığı belirtilmektedir. Esrar kullanımının başlangıç yaşı ortalama 16'dır ve kullanımın yaygınlaşmasıyla kliniklere başvurular artmıştır. Esrarın fizyolojik ve psikolojik etkileri, diğer maddelere geçiş riski ve tedavi yöntemleri üzerine de bilgiler verilmektedir.
28 Ocak 2024

Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle birlikte kişilik özelliklerinin de uzun ve mutlu bir yaşam üzerinde etkili olduğu tartışılıyor. 'İkigai: Uzun ve mutlu bir yaşamın Japon sırrı' kitabı ve 2012 tarihli bir araştırma, 100 yaşına yakın insanların olumlu tutum ve yüksek duygusal farkındalık gibi benzer kişilik özelliklerine sahip olduğunu vurguluyor. Araştırmacılar bu özelliklerin uzun ömre katkıda bulunup bulunmadığını anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirtiyor.
4 Haziran 2023

Klick Labs'tan araştırmacılar, akıllı telefonlardaki ses teknolojisini yapay zekayla birleştiren yeni bir yöntemle, 10 saniyede diyabet tanısı konulabileceğini belirtti. Bu yöntemle, 6 ila 10 saniyelik ses kaydıyla diyabet tanısı konulabildiği tespit edildi. Araştırmada, 267 kişiden iki hafta boyunca günde altı kez 6 ila 10 saniyelik sesli mesaj kaydetmeleri istendi ve bu verilerle tip 2 diyabet olup olmadığını tespit edebilen bir yapay zeka modeli geliştirildi. Bu modelin doğru teşhis oranı kadınlarda yüzde 89, erkeklerde yüzde 86 olarak ölçüldü.
19 Ekim 2023

ABD merkezli bir araştırma, düşük kaliteli uykunun beyin yaşlanmasını hızlandırabileceğini ortaya koydu. 15 yıl süren çalışmada, sağlıksız uyku alışkanlıklarına sahip kişilerin beyin yaşlarının daha ileri olduğu belirlendi. Araştırma, uyku sorunlarının erken yaşlarda ele alınmasının beyin sağlığını korumada önemli olduğunu vurguluyor. Ancak, araştırmacılar bu bulguların doğrudan bir nedensellik göstermediğini, sadece bir ilişki olduğunu belirtiyor.
24 Ekim 2024

Dünya genelinde Covid-19 ile mücadele devam ederken, Vietnam'daki Phenikaa Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, hafif Covid-19 enfeksiyonu geçiren kişilerin büyük bir kısmının uykusuzluk çektiğini gösterdi. Araştırma, hafif enfeksiyon geçiren her dört kişiden üçünün uykusuzluk yaşadığını ve bu durumun özellikle anksiyete veya depresyon hastalarında daha sık görüldüğünü belirtti. Araştırmacılar, Covid-19'dan iyileşen hastaların stresli ve fiziksel sağlıklarındaki değişikliklere karşı daha hassas olabileceğini ifade etti.
6 Şubat 2024

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, düzenli olarak yeterli uyku alan kişilerin kendilerini olduklarından yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini gösterdi. Araştırma, 18-70 yaş arası 429 kişi üzerinde yapıldı ve uykusuzluğun hissedilen yaş üzerindeki etkileri incelendi. Ayrıca, 'sabah kuşları' ile 'gece kuşları' arasında uykusuzluğa verilen tepkilerin farklı olduğu gözlemlendi. Araştırmanın sonuçları, uykunun insanların kendilerini kaç yaşında hissettiklerine dair önemli bir etkiye sahip olduğunu ve daha genç hissetmenin sosyal ve fiziksel aktiviteye katılımı artırabileceğini ortaya koydu.
27 Mart 2024

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Massachusetts General Hospital tarafından yapılan bir araştırma, günde 10 saat veya daha fazla hareketsiz kalmanın, düzenli egzersiz yapan bireylerde bile kalp yetmezliği riskini artırdığını ortaya koydu. Araştırma, Britanya'daki 90 bin katılımcının sağlık verilerini değerlendirerek, hareketsizliğin kalp hastalıkları riskini artırdığını gösterdi. Araştırmacılar, halk sağlığı politikalarının hareketsizliği azaltmaya odaklanması gerektiğini vurguladı ve günde 10,6 saatten fazla hareketsiz kalmamanın kalp sağlığı için önemli bir hedef olduğunu belirtti.
19 Kasım 2024

Yeni bir araştırma, Covid-19 geçiren kişilerin kalp krizi, felç ve ölüm riskinin iki katına çıktığını ortaya koydu. Araştırma, 0 kan grubuna sahip kişilerin bu risklerden daha az etkilendiğini gösteriyor. Çalışma, Covid-19'un kardiyovasküler hastalıkları artırdığına dair kanıtlar sunarken, aşıların bu riski azaltıcı etkisine dikkat çekiyor. Uzmanlar, Covid-19'un bağışıklık sistemini aşırı uyararak kan pıhtılaşmasına ve damar tıkanıklıklarına yol açabileceğini belirtiyor.
13 Ekim 2024

Lancet Psikiyatri dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, her altı kişiden biri antidepresan almayı bıraktığında baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı ve uykusuzluk gibi semptomlar yaşıyor. Araştırma, 20 bini aşkın hastayı kapsayan 79 çalışmanın verilerini inceledi ve bazı kullanıcıların ciddi yoksunluk semptomlarıyla karşılaştığını ortaya koydu. Uzmanlar, antidepresan bırakmayı düşünenlerin tıbbi tavsiye almasını öneriyor ve yoksunluk belirtilerinin tehlikeli olmadığını belirtiyor.
6 Haziran 2024

The Guardian’ın aktardığı araştırmaya göre, salgının başında Covid nedeniyle hastaneye kaldırılanlarda beyin sisi ve sağlık sorunları yıllarca sürebiliyor. Bilim insanları, Covid’in uzun dönemli etkilerini inceleyerek beyin sisi, yorgunluk ve ruh sağlığı sorunlarının devam edip etmediğini araştırdı. Katılımcıların birçoğu Covid’den iki-üç yıl sonra şiddetli depresyon, yorgunluk ve kaygı hissettiğini, dahası semptomların zamanla kötüleştiğini söyledi. Araştırma, Covid’in diğer solunum yolu enfeksiyonlarına kıyasla depresyon ve anksiyeteyle sıkı ilişkisini ortaya koyuyor.
2 Ağustos 2024
İşaretlediklerim