Japonya'daki Tohoku Üniversitesi'nden araştırmacılar, diş kaybı ve diş eti hastalıklarının beyinde düşünce ve hafızayı kontrol eden hipokampus bölgesi üzerindeki etkilerini inceledi. 55 yaş ve üzeri bireyler üzerinde yapılan araştırmada, ağızdaki diş sayısının azalması ve diş eti hastalıklarının artmasıyla hipokampusun sol lobunun küçüldüğü gözlendi. Araştırma sonuçları 'Neurology' dergisinde yayınlandı.
6 Temmuz 2023

Mersin'in Akdeniz ilçesinde, halk arasında 'boz camgöz' olarak bilinen altı solungaçlı bir köpek balığı kıyıya vurdu. Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nden Prof. Dr. Deniz Ayas olay yerinde incelemelerde bulundu. 4,1 metre boyunda ve 400 kilogram ağırlığında olan dişi köpek balığının, balıkçılık faaliyetleri sonucu yanlışlıkla yakalanmış olabileceği düşünülüyor. Büyükşehir Belediyesi tarafından denizden çıkarılan köpek balığı gömülecek.
1 Ocak 2024

Science dergisi, 2023 yılının çığır açan buluşu olarak obezite tedavisinde kullanılan kilo verdiren ilaçları seçti. Bu ilaçlar GLP-1 hormonunu taklit ederek kilo kaybına ve kalp hastalıkları riskinin azalmasına yardımcı oluyor. Listede ayrıca küresel ısınmanın etkileri, doğal hidrojen kaynakları, yapay zekanın hava durumu tahminindeki başarısı, sıtma aşısının genel kullanım onayı, Alzheimer tedavisindeki ilerlemeler, Amerika kıtasının insanlar tarafından daha erken keşfedildiğine dair bulgular, süper kütleli kara deliklerin birleşmesi, ABD'deki akademik grevler ve eksa ölçekli bilişim gibi konular yer alıyor.
17 Aralık 2023

İskoçya'nın Dış Hebridler takımadalarında 56 pilot balina kıyıya vurdu ve bunlardan 55'i öldü. Bu olay, Britanya tarihinin en büyük toplu balina ölümü olarak kaydedildi. Kurtarma ekipleri, hayatta kalan iki balinadan birini kurtarırken diğeri tekrar kıyıya vurarak öldü. Kurtarma çalışmaları sırasında bazı balinalara ötenazi uygulandı. Olayın nedeni araştırılıyor ve kıyıya vuran balinalar otopsi edilecek.
18 Temmuz 2023

Britanya'da yapılan bir araştırma, arıların sosyal öğrenme yoluyla sorun çözme becerileri kazandığını ortaya koydu. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden uzmanlar, bir grup arıyı şeker ödüllü bir kutuyu açmayı öğretti ve bu arılar bilgilerini kolonilerindeki diğer arılara aktardı. İzleyici arılar, alternatif yöntemleri keşfetmelerine rağmen, eğitilen arıların kullandığı yöntemi yüzde 98 oranında tercih etti. Araştırma, arıların davranışlarının sosyal olarak öğrenildiğini ve bu davranışların gruplar arasında yayılabileceğini gösterdi.
9 Mart 2023

King George Adası'ndaki çember sakallı penguenler üzerine yapılan bir araştırma, bu penguenlerin günde binlerce kez, her biri birkaç saniye süren kısa uykulara daldığını ortaya koydu. Araştırmacılar, penguenlerin aktivitelerini kaydeden elektrotlar ve sensörlerle 11 güne kadar izledi. Penguenlerin okyanusta neredeyse hiç uyumadığı, ancak yuvalarına döndüklerinde beyin dalgalarının uyku için tipik bir düzene göre yavaşladığı ve bir saat içinde 600 kez kısa uykulara daldıkları gözlemlendi. Araştırmacılar ve diğer sinirbilimciler, bu bulguların uyku hakkındaki anlayışımızı sorgulamamıza neden olabileceğini belirtiyor.
10 Aralık 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), Antalya Kumluca'daki plajda yerleştirilen şezlong ve şemsiyelerin deniz kaplumbağası yuvalarını kapattığını ve bazı yavruların öldüğünü belirtti. Vakıf, belediye ve halkı dikkatli olmaları konusunda uyardı. Ayrıca, sahillerdeki ışık kirliliğinin de kaplumbağa yavrularının doğru yönü bulmasını zorlaştırdığına dikkat çekildi.
25 Ağustos 2023

ABD'nin Florida eyaletinde bir kişi, 'Naegleria fowleri' adlı beyin yiyen amip nedeniyle yaşamını yitirdi. Sağlık yetkilileri, kişinin muhtemelen burnunu musluk suyuyla temizlerken amibi kaptığını belirtti. Amip, burundan beyne geçerek 'amibik meningoensefalit' hastalığına yol açıyor ve bu durum genellikle ölümle sonuçlanıyor. ABD'de her yıl ortalama üç kişi bu amip nedeniyle hayatını kaybediyor ve yetkililer halka musluk suyu yerine arıtılmış veya kaynatılmış su kullanmalarını öneriyor.
3 Mart 2023

Antarktika'da Bellingshausen Denizi'nde bulunan 10 bine yakın penguen yavrusu, üzerinde bulundukları buzun erimesi sonucu hayatını kaybetti. Olay, uydu görüntülerinin analizi sonucu fark edildi. Araştırmacılar, penguenlerin ölümünü bilimsel bir dergide duyurdu ve bu durumun küresel ısınmanın bir sonucu olduğunu belirtti. Ayrıca, bu yıl da buz oluşumunun yavaş ilerlemesi nedeniyle kolonilerin tüm yavrularının öleceği tahmin ediliyor.
25 Ağustos 2023

Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA), Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere 'Lecanemab' adlı yeni bir ilaca hızlandırılmış onay verdi. Bu ilaç, beyinde biriken beta amiloidin protofibril formuna karşı etkili olan bir monoklonal antikordur. Faz 3 çalışmasında, ilacın kullanıldığı grupla kullanılmadığı grup arasında zihinsel gerileme oranında yüzde 27'lik bir yavaşlama gözlemlendi. Alzheimer hastalığının erken teşhis ve tedavisindeki önem artarken, ilacın yan etkileri ve kullanım koşulları da dikkate alınmaktadır. Avrupa İlaç Kurumu (EMA) henüz Aducanumab'a onay vermedi ve ilaç Türkiye'de ruhsatlandırılmadı.
7 Ocak 2023

Gaziantep'in Oğuzeli ilçesinde bulunan Kayacık Barajı'nda büyük miktarda balık ölümü meydana geldi. Yerel halkın ihbarı üzerine İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri olay yerine gelerek incelemelerde bulundu ve numune aldı. Mahalle sakinleri, balık ölümlerinin arttığını ve çevreye yayılan kötü kokudan rahatsız olduklarını belirtti. Olayın sebebi henüz belirlenemedi ve araştırmalar devam ediyor.
12 Aralık 2023

Avustralya'nın başkenti Canberra'da, 64 yaşındaki bir kadının beyninden 8 santimetre uzunluğunda canlı bir solucan çıkarıldı. Kadın, karın ağrısı, ishal, kuru öksürük, ateş ve aşırı terleme şikayetleriyle hastaneye başvurmuştu. MR taraması sonucu anormal beyin aktiviteleri tespit edilen kadın ameliyata alındı. Ameliyat sırasında çıkarılan solucanın, genellikle pitonlarda görülen bir parazit türü olduğu belirlendi.
28 Ağustos 2023

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Belçika'nın Flanders bölgesinde yapılan bir araştırma, yeşil alanlara yakın yaşayan 300'den fazla dört ila altı yaş arasındaki çocuğun kemiklerinin daha güçlü olduğunu gösterdi. Araştırma sonuçlarına göre, bu çocuklar düşük kemik yoğunluğuna sahip olma riskini yaklaşık yüzde 65 oranında azaltıyor. Ekran süresi, vitamin takviyeleri ve süt ürünleri tüketimi gibi diğer faktörlerin kemik sağlığı üzerinde önemli bir etkisi bulunamadı. Araştırmacılar, yeşil alanların çocuklar için erişilebilirliğinin artırılmasının yaşlılıkta kırık ve kemik erimesi riskini azaltabileceğini belirtiyor.
14 Ocak 2024

Harvard Üniversitesi ve Hoffmann-La Roche firmasının araştırmacıları, 45 bin antibiyotik molekülü üzerinde yaptıkları incelemeler sonucunda 'Zosurabalpin' adlı yeni bir antibiyotik türünün, ilaca dirençli 'acinetobacter baumannii' bakterisini etkisizleştirdiğini tespit etti. Bu bakteri türü, Dünya Sağlık Örgütü'nün acilen yeni antibiyotiklere ihtiyaç duyulan bakteriler listesinde başı çekmekte ve ABD'de her yıl 700 kişinin ölümüne neden olmaktadır. Araştırma sonuçları Nature dergisinde yayınlanmıştır.
4 Ocak 2024

Miami Seaquarium'da 50 yıldır esaret altında tutulan ve insanları eğlendiren 56 yaşındaki katil balina Lolita, hayvan hakları aktivistlerinin ve 'Friends of Lolita' grubunun çabaları sonucu doğal yaşam alanına bırakılacak. Indianapolis Colts'un sahibi Jim Irsay'nin mali desteğiyle Kuzeybatı Pasifik'teki evine dönmesi planlanıyor. Lolita'nın ait olduğu orka popülasyonu, 2005 yılında nesli tükenmekte olan bir tür olarak kabul edilmişti.
1 Nisan 2023

İsrail'deki İbrani Üniversitesi'nden bilim insanları, sivrisinek ısırıklarını önlemek için yüzde 99 etkili yeni bir tür kimyasal kamuflaj geliştirdi. Bu kimyasal, sivrisineklerin insan derisine konmasını ve ısırmasını büyük ölçüde azaltıyor. Geliştirilen formül, indol adı verilen bir çiçek kokusu özü ve selüloz polimerinin birleşiminden oluşuyor. Araştırma bulguları PNAS Nexus dergisinde yayınlandı ve ürünün önümüzdeki yıl piyasaya sürülmesi bekleniyor.
7 Haziran 2023

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatan Leqembi adlı ilaca tam onayını verdi. İlaç, beyindeki amiloid-beta plaklarını hedef alarak hastalığın ilerlemesini yüzde 27 oranında yavaşlattığı gözlemlenen ilk tedavi olarak öne çıkıyor. FDA Nörobilim Ofisi yetkilisi Teresa Buracchi, ilacın güvenli ve etkili olduğunu belirtti. Uzmanlar, ilacın hastalığı durduramayacağını ancak erken evredeki hastaların daha bağımsız hareket etmelerine yardımcı olabileceğini ifade ediyor.
7 Temmuz 2023

Lund Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yönetilen araştırmada, yapay zekanın meme kanseri tarama görüntülerini iki radyologla benzer oranda doğru okuyabildiği belirlendi. Araştırmada, 80 binden fazla kadının tarama görüntüleri hem radyologlar hem de yapay zeka tarafından değerlendirildi. Yapay zeka ve radyologların yanlış tespit oranı yüzde 1,5 çıktı. Ancak yapay zekanın tarama programlarında kullanılıp kullanılamayacağını tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
3 Ağustos 2023
İşaretlediklerim