Harvard'dan psikolog Debbie Sorensen ve sinirbilimci Dr. Heidi Hanna, stresin bağımlılık yapıcı etkileri üzerine uyarılarda bulundu. Stresin, kortizol ve dopamin salgılayarak ödül merkezini harekete geçirdiği ve tekrarlanan davranışları teşvik ettiği belirtildi. Kronik stresin, uyuşturucu kadar bağımlılık yapabileceği ve yüksek hırslı kişilerin tükenmişlik ve kronik strese daha yatkın olduğu ifade edildi. Sorensen, stres bağımlılığının belirtileri olarak dinlenmekten kaçınma, sürekli telefon kontrolü ve her şeye 'evet' demeyi sıraladı.
8 Mayıs 2023

Türkiye'de obezite ve diyabet sıklığının artmasıyla birlikte karaciğer yağlanması da yaygınlaşmaktadır. Her üç kişiden birinde karaciğer yağlanması görülüyor ve çocuklar ile ergenlerde de bu durum artış gösteriyor. Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkol dışı karaciğer yağlanması ve iltihabı (NASH) en sık rastlanan karaciğer hastalıkları haline gelmiştir. NAFLD ve NASH, siroz ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Obezite ve tip 2 diyabet, karaciğer yağlanmasının en sık ve önemli sebepleri arasında yer alıyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kahve tüketimi gibi önlemler, karaciğer hastalıklarının önlenmesinde etkili olabilir.
21 Haziran 2023

Yeni bir araştırmaya göre, bisiklet kullananların erken ölüm riski araba kullanan veya trene binenlere göre yarı yarıya azalıyor. Ancak, bisiklet kullananların kazaya karışıp hastanelik olma ihtimalleri iki kat fazla. Araştırma, 16-74 yaş aralığındaki 82 bini aşkın Britanyalıyı 18 yıl boyunca izleyerek bu sonuçlara ulaştı. Bisikletle işe gitmenin kanserden ölme riskini yüzde 51, kalp hastalığı nedeniyle hastaneye yatma riskini yüzde 24 ve ruhsal sağlık sorunları nedeniyle ilaç reçete edilme riskini yüzde 20 oranında azalttığı tespit edildi.
21 Temmuz 2024

Lancet Halk Sağlığı Komisyonu'nun raporuna göre, mobil telefonlar ve internetin yaygınlaşmasıyla kumar oynama oranları hızla artıyor ve bu durum tahmin edilenden daha fazla kişiyi olumsuz etkiliyor. Dünya genelinde yaklaşık 450 milyon kişi kumarla ilişkili sorunlar yaşıyor ve en az 80 milyon kişi kumar bağımlılığı ile mücadele ediyor. Uzmanlar, internet üzerinden yapılan kumar reklamlarının gençler ve çocuklar üzerinde büyük etkisi olduğunu ve kumar bağımlılığı riskini artırdığını belirtiyor. Kumarın sadece maddi kayıplara değil, aynı zamanda fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına, aile içi şiddete, intihara, suç oranlarının artışına ve iş kayıplarına da yol açtığı vurgulanıyor.
25 Ekim 2024

Osman Müftüoğlu, nanoplastiklerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Yazısında, bu mikroskobik plastik parçacıkların kalp krizi ve felç riskini arttırdığını belirtiyor. Ayrıca, insanların çevreyi kirletmesinin sonuçlarına değinerek, atık maddelerin doğal şartlar altında temizlenemeyecek kadar fazla olduğunu ve bu durumun insan sağlığını tehdit ettiğini vurguluyor.
16 Mart 2024

NP İstanbul Beyin Hastanesi'nde yapılan toplantıda uzmanlar, sınavlara hazırlanan çocukların performans artırıcı ilaçlar kullanmasının uzun vadede bağımlılığa yol açabileceği konusunda ebeveynleri uyardı. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kontrol edilebilen stresin başarıyı artırabileceğini, ancak kontrol edilemeyen stresin öğrenme hızını yavaşlattığını belirtti. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını başkalarıyla kıyaslamamaları ve onlara destek olmaları gerektiği vurgulandı. Uzmanlar, sınav kaygısının yönetilebilir olduğunu ve gerektiğinde medikal tedavilerin uygulanabileceğini ifade etti.
23 Mayıs 2024

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde önemli bir dengesizlik ve beyinlerinde kaygı ile ilişkili genlerin daha yüksek ekspresyonu gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

Yeni araştırmalar, Parkinson hastalarının yaklaşık yarısında minör halüsinasyonların görüldüğünü ve bu durumun genellikle gözden kaçtığını ya da yan etkilerle karıştırıldığını ortaya koyuyor. İsviçre ve İspanya'daki sinirbilimcilerin 75 hasta üzerinde yaptığı çalışma, erken dönemde minör halüsinasyon gözlemlenen Parkinson hastalarının, gözlemlenmeyenlere kıyasla beş yıl sonra daha hızlı ve şiddetli bilişsel gerileme yaşadığını gösteriyor. Araştırma, Parkinson hastalığının ortalama 60 yaşında başladığını ve %5-10 oranında 50 yaş altında da görülebildiğini belirtiyor.
4 Temmuz 2023

Kanada'da McGill Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, meyve aromalı elektronik sigaraların akciğer sağlığına en fazla zarar veren tür olduğunu belirledi. Araştırma, bu tür sigaraların akciğerlerin doğal savunma mekanizmasını zayıflattığını ve vücudun zararlı mikroplara karşı savunmasını zorlaştırdığını ortaya koydu. Özellikle böğürtlen aromalı buharların, akciğer bağışıklık hücrelerini felç ederek bakterilere karşı savunmasız bıraktığı tespit edildi. Araştırmacılar, bu zararlı etkinin hangi kimyasal bileşenlerden kaynaklandığını belirlemek için çalışmalarını sürdürüyor.
7 Kasım 2024

Türkiye'de 2012-2022 arasında kadınlar arasında sigara içme oranı yüzde 38.3 artarak erkeklerin oranını geçti. Sigara içen kadınlar, KOAH ve akciğer kanseri gibi hastalıklar açısından daha fazla risk altında. Türk Toraks Derneği, kadınların tütün endüstrisinin pazarlama taktiklerinden korunması için acil önlemler talep ediyor. Kadınlar arasında sigara kullanımının artması, gebelik ve cinsiyete özel kanser risklerini de beraberinde getiriyor. Tütün endüstrisi, dijital kanallar ve aromalı ürünlerle kadınları hedef alarak sigara içme oranlarını artırmaya çalışıyor.
16 Nisan 2024

AXA sigorta şirketi tarafından yapılan bir ankete göre, dünya genelinde ruh sağlığı bozuklukları artış gösteriyor. Türkiye, yüzde 38'lik oranla ruh sağlığı bozukluğu yaşayan ülkeler arasında ikinci sırada yer alıyor. Araştırma, özellikle gençler arasında ruh sağlığı sorunlarının daha yaygın olduğunu belirtiyor. 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 43'ü ruhsal bir hastalığı olduğunu ifade ederken, bu oran 65-75 yaş arası katılımcılarda yüzde 14'e düşüyor.
11 Mart 2024

Harvard Tıp Fakültesi'nden Profesör David Sinclair, biyolojik yaşından genç kalmak için günlük rutinlerini ve beslenme alışkanlıklarını açıklıyor. Sinclair, resveratrol zengini gıdalar tüketmeyi, kahvaltıyı atlayarak aralıklı oruç uygulamayı ve şeker ile etten kaçınarak bitki bazlı bir diyeti benimsemeyi öneriyor. Bu alışkanlıkların bağırsak sağlığını güçlendirmek, doku hasarı riskini azaltmak, ruh halini iyileştirmek ve kalp sağlığını artırmak gibi faydaları olduğunu belirtiyor.
8 Temmuz 2023

Finlandiya'da yapılan bir araştırma, 40 yaşından önce menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara yakalanma riskinin arttığını ortaya koydu. Araştırma, 20 bin kadının sağlık verilerini en az 12 yıl boyunca takip etti ve erken menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara 2,6 kat daha yatkın olduğunu belirledi. Araştırma sonuçları, Britanya'da Oxford Üniversitesi'nin Human Reproduction dergisinde yayınlandı. Uzmanlar, doktorların bu artan riskin farkında olması gerektiğini vurguladı.
26 Eylül 2024

KOAH, dünya genelinde yetişkin nüfusun onda birini etkileyen ve en yaygın üç ölüm nedeninden biri olan bir hastalıktır. Türkiye'de KOAH ölüm oranları Avrupa Birliği ortalamasından yüksek seyrediyor. Prof. Dr. Nurdan Köktürk ve Prof. Dr. Aylin Özgen Alpaydın, tütün dumanı, hava kirliliği ve iklim değişikliğinin KOAH için önemli risk faktörleri olduğunu vurguluyor. KOAH Hastaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye'de 5 milyon KOAH hastası olduğunu ve hastaların üçte birinin geç tanı aldığını belirtiyor. Ayrıca düşük sosyoekonomik koşulların KOAH gelişimine katkıda bulunduğu ve erken tanının önemine dikkat çekiliyor.
17 Kasım 2023

Nebraska Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, günde en az sekiz kez elektronik sigara kullanan 13-17 yaş arası gençlerin idrarında, ara sıra içenlere göre %30 daha fazla kurşun ve iki kat daha fazla uranyum bulunduğu belirlendi. Araştırma, özellikle tatlı aromalı elektronik sigaraları tercih eden gençlerde uranyum biyobelirteçlerinin yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, elektronik sigaraların potansiyel toksisitesi üzerine daha fazla çalışma yapılmasının önemini vurguladı.
30 Nisan 2024

Türkiye’de geçen yıl 41 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuldu ve bu hastaların büyük çoğunluğunu erkekler oluşturdu. Akciğer kanserinin en büyük nedenleri arasında sigara kullanımı ve hava kirliliği yer alıyor. Türk Toraks Derneği, sigara kullanımının akciğer kanseri vakalarının yüzde 85’inden fazlasından sorumlu olduğunu belirtti. Erken teşhisin tedavi başarısını artırdığı vurgulanırken, düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testlerinin önemi de vurgulandı.
1 Ağustos 2024

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde çeşitlilik kaybı ve kaygı ile ilişkili beyin bölgelerinde gen ekspresyonu artışı gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, fiziksel işlerde çalışan 'mavi yakalı' erkeklerin sperm sayısının masa başı çalışan 'beyaz yakalı' erkeklere göre %50 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2005-2019 yılları arasında doğurganlık tedavisi görmek isteyen 377 erkekten alınan 950 sperm örneği üzerinde yapıldı. Fiziksel işlerde çalışan erkeklerin testosteron seviyelerinin de yüksek olduğu belirlendi. Araştırmanın genel nüfusa uygulanabilirliği konusunda bazı sınırlılıklar olduğu, ancak fiziksel aktivitenin erkek üreme sağlığını olumlu etkilediği vurgulandı.
1 Mart 2023

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024

Britanya merkezli tıp dergisi The Lancet'in yayımladığı raporda, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanıyor ve Avrupa'da bu etkilerin eşitsiz dağılımına işaret ediliyor. Raporda, sıcaklıkla ilişkili ölümlerin ve sıcak hava dalgalarının arttığı, gıda güvencesizliği ve ekonomik kayıpların yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik yetersiz ilerleme kaydedildiği ifade ediliyor. Rapor, Avrupa'nın iklim krizindeki sorumluluğunu ve bu krizin sağlık üzerindeki eşitsiz etkilerini öne çıkarıyor.
13 Mayıs 2024
İşaretlediklerim