Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

Psikoloji alanında yapılan yeni bir araştırma, ahlaki kaygılar nedeniyle insanların daha az affedici olabileceğini ve kendi değerlerine aykırı davranışlar sergileyen insanları hızla reddedebileceğini gösteriyor. Araştırmada, katılımcılara ahlaki ikilemlerle karşı karşıya kalan insanlar hakkında bir dizi senaryo sunuldu ve katılımcıların kendi manevi değerleri hakkında da bilgi sahibi olundu. Araştırma sonuçları, ahlaki durumların genellikle esneklik gerektirdiğini ve zaman zaman kendi ahlaki eğilimlerimize aykırı hareket eden insanlara karşı daha bağışlayıcı olmanın ahlakla daha uyumlu olabileceğini gösteriyor.
10 Ağustos 2023

İsveç ve Almanya'daki bilim insanları, kış uykusuna yatan ayıların vücutlarında azalan 'HSP47' adlı proteinin insan sağlığı için önemli olabileceğini keşfetti. Omurilik zedelenmesi yaşayan hastalarda da bu proteinin düşük seviyede olduğu gözlemlendi ve bu durumun kan pıhtılaşmasını azalttığı belirtildi. Araştırmacılar, bu proteinin etkisini taklit edebilecek bir ilaç geliştirmeyi hedefliyor. Çalışma, İsveç'te ayıları takip ederek yapıldı ve NASA ile Alman Havacılık ve Uzay Merkezi tarafından fonlandı.
25 Aralık 2023

Esrar, bağımlılık yapan yasadışı maddeler arasında en sık kullanılanıdır ve Türkiye'de halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Prof. Dr. Cüneyt Evren, esrarın içerdiği kimyasallar ve bağımlılık yapıcı etkileri hakkında bilgi verirken, esrarın psikotik durumlar ve şizofreni benzeri hastalıkları tetikleme ihtimalinin yüksek olduğunu vurgulamaktadır. Yeni üretilen hibrit ve melez esrar türlerinin daha yüksek THC oranlarına sahip olduğu ve bu durumun bağımlılık riskini artırdığı belirtilmektedir. Esrar kullanımının başlangıç yaşı ortalama 16'dır ve kullanımın yaygınlaşmasıyla kliniklere başvurular artmıştır. Esrarın fizyolojik ve psikolojik etkileri, diğer maddelere geçiş riski ve tedavi yöntemleri üzerine de bilgiler verilmektedir.
28 Ocak 2024

Columbia Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, 60 yaş ve üstü 3 bin beş yüzden fazla gönüllü üzerinde multivitaminlerin hafıza ve düşünme becerileri üzerindeki etkisini inceledi. Katılımcılar rastgele iki gruba ayrılarak birine multivitamin diğerine plasebo verildi. Üç yıl süren çalışmada, multivitamin alan grup anında hatırlama testinde plasebo grubuna göre daha iyi sonuçlar elde etti. Özellikle kardiyovasküler hastalık öyküsü olan katılımcılarda multivitamin kullanımının bilişsel puanları iyileştirdiği gözlendi.
17 Haziran 2023

Elon Musk'ın kurucusu olduğu Neuralink şirketi, beyin çipi deneyleri için gönüllü aramaktadır. İlk klinik deney için, kafatasının bir kısmının çıkarılmasını kabul edecek bir gönüllü gerekmektedir. Ameliyat sırasında beyne elektrot ve teller yerleştirilecek ve bu çip, beyin aktivitesini okuyup analiz ederek cihazlara aktaracak. Adayın 40 yaş altında, dört uzvu felçli bir yetişkin olması beklenmektedir.
9 Kasım 2023

Retrograd krikofaringeus disfonksiyonu (R-CPD) olarak bilinen geğirememe sendromu, fiziksel acıya neden olmanın yanı sıra hastalarda utanç, endişe ve depresyon gibi psikolojik sorunlara da yol açıyor. Araştırmalar, birçok doktorun bu durumdan habersiz olduğunu ve hastalara yeterli hizmet verilemediğini gösteriyor. R-CPD'nin tedavisi için Botoks enjeksiyonları kullanılıyor ve bu tedavi birçok hastada olumlu sonuçlar veriyor. Araştırmacılar, R-CPD'nin ruh sağlığı üzerindeki etkilerinin araştırılmasının önemine dikkat çekiyor.
23 Aralık 2023

Japonya'da Osaka Üniversitesi'nden Profesör Masahiko Haruno ve ekibinin yürüttüğü bir araştırma, sanal gerçeklik deneyimlerinin insanların korku ve fobileriyle başa çıkmasına yardımcı olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, yükseklik korkusu olan katılımcılar sanal uçuş deneyimine tabi tutuldu ve bu deneyimi kontrol edebilen katılımcıların, kontrol edemeyenlere göre daha düşük korku tepkisi gösterdiği gözlemlendi. Ayrıca, vücudun sanal deneyime dahil edilmesinin daha iyi sonuçlar verdiği belirtildi. Bu bulgular Society for Neuroscience'ın yıllık toplantısında sunulacak.
14 Kasım 2023

King George Adası'ndaki çember sakallı penguenler üzerine yapılan bir araştırma, bu penguenlerin günde binlerce kez, her biri birkaç saniye süren kısa uykulara daldığını ortaya koydu. Araştırmacılar, penguenlerin aktivitelerini kaydeden elektrotlar ve sensörlerle 11 güne kadar izledi. Penguenlerin okyanusta neredeyse hiç uyumadığı, ancak yuvalarına döndüklerinde beyin dalgalarının uyku için tipik bir düzene göre yavaşladığı ve bir saat içinde 600 kez kısa uykulara daldıkları gözlemlendi. Araştırmacılar ve diğer sinirbilimciler, bu bulguların uyku hakkındaki anlayışımızı sorgulamamıza neden olabileceğini belirtiyor.
10 Aralık 2023

Türk Nöroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Kayıhan Uluç, son üç ayda botoks uygulamalarına bağlı dört botulizm vakası gördüğünü belirtti. Sağlık Bakanlığı, mide botoksu uygulamalarına bağlı zehirlenmeler üzerine iki sağlık kurumunun faaliyetini askıya aldı ve soruşturma başlattı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, mide botoksu işleminin endikasyon dışı olduğunu bildirdi. Prof. Dr. Uluç, botoksun yanlış kullanımının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ve botoks yaptıranların uygulanan doz ve firmanın bilgisini sormaları gerektiğini vurguladı.
14 Mart 2023

Exeter Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yapılan bir araştırma, enstrüman çalmanın veya şarkı söylemenin hafızayı güçlendirerek beynin yaşlanmasını geciktirdiğini ortaya koydu. Araştırma, 40-68 yaş aralığındaki 1100'den fazla kişi üzerinde gerçekleştirildi ve müzik dinlemenin tek başına bilişsel sağlığa aynı etkiyi yapmadığı bulundu. Özellikle piyano ve klavye çalmanın beyin sağlığına faydalı olduğu vurgulandı. Araştırma sonuçları, demans riskinin azaltılmasında müziğin rol oynadığını gösteriyor.
29 Ocak 2024

Calm tarafından hazırlanan bir rapor, yetişkinlerin büyük çoğunluğunun uyku eksikliğinin akıl sağlıklarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre, uyku eksikliği çeken yetişkinlerin yüzde 78'i akıl sağlıklarının olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 42'si ilaç, marihuana veya alkol olmadan uyuyamadıklarını ifade etti. Rapor, Z ve Y kuşaklarının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, teknolojinin Z kuşağının uyumasını Y kuşağından yüzde 26 daha fazla etkilediğini belirtti. Ayrıca, finansal stresin uyku sorunlarının en yaygın nedeni olduğu ve eşlerin ve evcil hayvanların uyku sorunlarına neden olabileceği belirtildi.
4 Kasım 2023

California Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, beyin aktivitesini müziğe dönüştürmeyi başardı. Bu bulgular, beyin-bilgisayar arayüzlerinin daha doğal sesler üretmesini sağlayabilir. Araştırmada, 29 beyin cerrahisi hastasına bir şarkı dinletildi ve beyin aktiviteleri kaydedildi. Bu bilgiler, şarkıyı beyin sinyallerinden yeniden yapılandırmak için kullanıldı. Araştırmacılar, bu bulguların engelli insanların iletişim kurmasını sağlamak için geliştirilen beyin-bilgisayar arayüzlerine müzikal unsurların dahil edilmesine yardımcı olabileceğini belirtiyor.
24 Eylül 2023

ABD'li girişimci Elon Musk'ın sahibi olduğu Neuralink firması, beyin çipleri üzerinde insan deneylerine başlamak için ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden (FDA) onay aldığını duyurdu. Bu onay, felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı amaçlayan projenin önemli bir adımı olarak görülüyor. Daha önce primatlar üzerinde test edilen çipler, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayıp cihazlara aktarabildi. Ancak uzmanlar, teknik ve güvenlik endişeleri nedeniyle ön çalışmaların dikkatli ve geniş kapsamlı yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.
26 Mayıs 2023

Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink, bağımsız bir inceleme kurulundan onay alarak ilk insan deneyi için hasta alımına başladığını duyurdu. Felçli insanlar için beyin implantının klinik deneylerde test edilmesi planlanıyor. Yaklaşık altı yıl sürecek çalışmanın detayları henüz açıklanmadı. Daha önce maymunlar üzerinde test edilen çiplerin, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayarak cihazlara aktardığı belirtilmişti.
20 Eylül 2023

Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Nevzat Erdil, Türkiye'de şah damarı tıkanıklığının yaygın olduğunu belirtti. Şah damarı tıkanıklığı, beyne oksijen taşıyan kan akışını azaltarak inme gibi ciddi durumlara yol açabilir. Gençlerde tıkanıklık belirtileri hafif olabiliyor ve risk faktörlerine sahip bireylerde düzenli sağlık kontrolleri önem taşıyor. 75 yaş altı erkeklerde bu tıkanıklık daha sık görülüyor ve geçici iskemik ataklar büyük inme riskini artırıyor.
27 Aralık 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

Bilim insanları, ortalama 47 yaşındaki 6 bin 500'den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak, vücudun yaşlanma sürecini altı yıl yavaşlatabilecek sekiz sağlık önlemi saptadı. Bu önlemler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı, sigarayı bırakma, yeterli uyku, sağlıklı kilo, kolesterol kontrolü, kan şekeri ve kan basıncı yönetimi bulunuyor. Araştırmacılar, bu önlemleri 'Hayatın Sekiz Esası' olarak adlandırıyor ve kardiyovasküler sağlığı iyi olan kişilerin biyolojik olarak gerçek yaşlarından daha genç olduklarını belirtiyor.
6 Kasım 2023

Rhode Island Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, mikroplastiklerin memelilerin beyinlerinde iltihaplanmaya neden olduğunu ve davranış değişikliklerine yol açabileceğini belirledi. Araştırmada, farklı yaşlardaki farelere üç hafta boyunca mikroplastikle kirlenmiş su içirildi ve farelerin beyinlerinde ve karaciğerlerinde iltihaplanma belirtileri, hayvanların davranışlarında da değişiklikler gözlendi. Bu değişiklikler, özellikle yaşlı hayvanlarda belirgindi ve insanlarda demans hastalarında görülen semptomlara benziyordu.
1 Eylül 2023

Senex: Yaşlanma Çalışmaları Derneği'nin raporuna göre, Aralık ayında Türkiye genelinde 165 yaşlı şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılığa maruz kaldı. Dernek başkanı Doç. Dr. Özgür Arun, yaş ayrımcılığının Türkiye'de arttığını belirtti. Rapor, medyaya yansıyan haberlerin analizine dayanıyor ve yaşlılara yönelik ihlallerin önlenmesi için farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. Araştırmalar, yaşlılara yönelik şiddet ve ihlallerin yaygın olduğunu ve çoğunlukla yoksul yaşlıları etkilediğini gösteriyor.
30 Ocak 2023
İşaretlediklerim