2023 Nobel Tıp Ödülü, Macar asıllı Katalin Kariko ve ABD'li Drew Weissman'a verildi. Bu ödül, Covid-19'a karşı etkili mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan nükleosid baz modifikasyonlarına ilişkin keşiflerinden dolayı verildi. Nobel her yıl, insanlığa hizmet eden çalışmaları ödüllendiriyor.
2 Ekim 2023

Almanya'daki Jung Vakfı, immünoloji ve mRNA teknolojilerindeki öncü çalışmaları nedeniyle BioNTech şirketinin kurucularından Özlem Türeci'ye 300 bin euro değerindeki tıp ödülünü verdi. Türeci, dünyada kullanım ruhsatı alan ilk coronavirüs aşısının geliştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, kanser hastaları için kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine öncülük etti. Ayrıca, genç araştırmacı ödülüne 31 yaşındaki doktor Ahmed Mrestani layık görüldü ve ona epilepsi ve baş ağrısı üzerine araştırmaları için üç yıl boyunca toplam 210 bin avro destek sağlanacak.
4 Mayıs 2023

2023 Nobel Kimya Ödülü, 'kuantum noktalarının keşfi ve sentezi' çalışmaları nedeniyle Tunus kökenli Fransız Moungi Bawendi, ABD'li Louis Brus ve Rus Alexei Ekimov'a verildi. Nobel Ödülleri, İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine kurulan Nobel Vakfı tarafından, insanlığa hizmet eden kişi veya kuruluşlara veriliyor. Ödüller, dünyada en saygın ödüller arasında kabul ediliyor.
4 Ekim 2023

2023 Nobel Kimya Ödülü'nü kazananların isimleri, resmi açıklamadan yaklaşık dört saat önce İsveç basınına sızdırıldı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Genel Sekreteri Hans Ellegren, durumun talihsiz olduğunu ve ne olduğunu bilmediklerini belirtti. Ödülü kazananlar Moungi Gabriel Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov oldu. Bu bilim insanları, kuantum noktalarının keşfi ve senteziyle ilgili çalışmalarından dolayı ödülü kazandı.
5 Ekim 2023

Bilim insanları, beyin kanamasını durdurabilecek virüs boyutlarında nanorobotlar geliştirdi. Bu nanorobotlar, vücudun ulaşılması zor bölgelerine nokta atışı doğrulukta ilaç gönderebiliyor. Henüz insanlarda denenmemiş olsa da, yapılan deneylerde kobaylarda başarılı sonuçlar elde edildi. Bu teknoloji, cerrahi müdahalelerden daha az riskli bir tedavi yöntemi sunmayı hedefliyor.
23 Eylül 2024

2023 Nobel Fizik Ödülü, 'maddedeki elektron dinamiğinin incelenmesi için attosaniyelik ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler' ile ilgili çalışmalarından dolayı Fransız-Amerikan Pierre Agostini, Macar-Avusturya asıllı Ferenc Krausz ve Fransız Anne L’Huillier'e verildi. Nobel Ödülleri, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor ve insanlığa hizmette bulunanlara veriliyor. Ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen isimlere veriliyor.
3 Ekim 2023

Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

2023 Nobel Edebiyat Ödülü, 'söylenemeyene bir ses veren yenilikçi oyun ve düzyazılarından ötürü' Norveçli yazar Jon Fosse'ye verildi. Nobel Ödülleri, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor ve insanlığa hizmette bulunanlara veriliyor. Ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere beş ayrı dalda en başarılı kabul edilen isimlere veriliyor.
5 Ekim 2023

Bilim insanları, bağışıklık hücrelerini hasarlı beyin hücrelerinin yerini alacak şekilde başarıyla yeniden programladı. Bu, inme hastaları için yeni bir tedavi olabilir. Japonya'daki Kyushu Üniversitesi'nden bir ekip, mikrogliya adı verilen bağışıklık hücrelerini nöronlara dönüştürmeyi başardı. Bu teknoloji, fareler üzerinde test edildi ve başarılı oldu. Ancak, insan beyni bir fareninkinden oldukça farklı olduğu için, bu yöntemin inme hastalarına uygulanabilirliğini doğrulamak için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
30 Ekim 2023

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni koronavirüs varyantları Eris ve XXB’den korunmak için risk grubundakilere maske takmayı önerdi. Azap, Covid-19'un henüz mevsimsel bir hastalığa dönüşmediğini, ancak önümüzdeki yıllarda bu durumun değişebileceğini belirtti. Ayrıca, risk grubundakilerin test yaptırmalarının önemini vurguladı ve antibiyotik kullanımının gereksiz olduğunu ifade etti. Üçüncü nesil mRNA aşısının Türkiye'ye henüz gelmediğini belirten Azap, risk grubunda olmayanların eski aşıyı olmalarına gerek olmadığını, ancak yüksek riskli gruptakilerin mRNA aşısını yaptırabileceklerini söyledi.
23 Eylül 2023

ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

2023 Nobel Ekonomi Ödülü, 'kadınların iş gücündeki yeri' ile ilgili çalışmalarından dolayı ABD'li Claudia Goldin'e verildi. 77 yaşındaki Goldin, Harvard Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürüyor. Nobel Ödülleri, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor ve insanlığa hizmette bulunanlara veriliyor. Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankası'nın Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969'da verildi.
9 Ekim 2023

Genetik mutasyonlar ebeveynden çocuğa geçerek kansere yol açabiliyor. Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nden Prof. Dr. Banu Arun, meme kanseri tanısı alan hastaların genetik test yaptırması gerektiğini belirtti. Genetik testler, kanser riskini belirlemede ve tedavi planlamasında önemli rol oynuyor. Türkiye'de de yapılabilen bu testler, kişiye özgü tarama fırsatı sunuyor ve erken tanı ile koruyucu önlemler alınmasını sağlıyor.
10 Eylül 2024

Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Servet Altay, mikroplastiklerin inme ve kalp krizi riskini arttırdığını açıkladı. Altay, mikroplastiklerin besinler, solunum ve cilt teması yoluyla insan vücuduna girdiğini ve şah damarı tıkanıklığı yaşayan hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada mikroplastiklerin etkisinin ortaya konduğunu belirtti. New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir araştırmaya göre, şah damarında mikroplastik bulunan hastaların, bulunmayanlara göre dört buçuk kat daha fazla inme, kalp krizi ve ölüm yaşadığı tespit edildi. Altay, plastik materyallerden uzak durulması ve çevreyi koruma bilincinin önemine vurgu yaptı.
12 Eylül 2024

Türk bilim insanı Özden Baltekin’in de yer aldığı ekip, Britanya’da 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü’nü kazandı. İsveç’te geliştirilen antimikrobiyal direnç testi, idrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Bu test, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı sonuç vererek gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyor. Test, Avrupa’da piyasaya sürüldü ve Türkiye’ye getirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
21 Haziran 2024

Google'ın yapay zeka program geliştirme şirketi DeepMind, AlphaMissense adlı yeni bir sistemle insan DNA'sındaki hastalıklara yol açan genlerin tespitini hızlandırıyor. Sistem, DNA ipliklerindeki bileşenlerin sırasını kontrol ederek çalışıyor ve sıralamadaki hataların hastalığa yol açabileceğini belirliyor. Bu gelişme, hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunmasına yardımcı olabilir.
19 Eylül 2023

BioNTech tarafından üretilen ve BNT116 olarak bilinen mRNA akciğer kanseri aşısı, Türkiye dahil yedi ülkede klinik denemelere başladı. Aşı, küçük hücreli olmayan akciğer kanserini tedavi etmeyi hedefliyor ve yaklaşık 130 hasta bu denemelere dahil edilecek. Aşı, bağışıklık sistemine tümör belirteçlerini ileterek kanser hücreleriyle savaşmasını sağlıyor ve kemoterapiye göre daha güvenli bir tedavi süreci sunuyor.
23 Ağustos 2024

Britanya'da, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karşı dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA aşısı denemeleri gerçekleştiriliyor. 52 yaşındaki Steve Young, bu aşının denendiği ilk hastalardan biri olarak kaydedildi. Aşı, bağışıklık sisteminin kalan kanserli hücreleri tanıyıp yok etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor ve Moderna ile Merck Sharp and Dohme (MSD) tarafından üretiliyor. Ayrıca, aşı Avustralya'da da dahil olmak üzere diğer ülkelerde de denemeleri sürdürülüyor.
26 Nisan 2024

Nobel Vakfı, 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül törenine Rusya, Belarus ve İran'ı davet etti. Ayrıca, aşırı sağcı İsveç Demokratlar Partisi lideri Jimmie Akesson da davet edildi. Bu karar, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve İsveç Liberal Parti AP Milletvekili Karin Karlsbro tarafından eleştirildi. Nobel Vakfı Direktörü Vidar Helgesen, bu kararın dünyanın giderek daha fazla kutuplaşmasından ve farklı görüşlere sahip kişiler arasındaki diyaloğun azalmasından dolayı alındığını belirtti.
1 Eylül 2023

BBC, 2023 yılında ilham veren 100 kadını belirlediği listeyi yayınladı. Listede, meme kanserinin erken teşhisi için geliştirilen giyilebilir 'elektronik sütyen'in mucidi Türk bilim insanı Canan Dağdeviren de bulunuyor. Listede ayrıca insan hakları avukatı Amal Clooney, eski ABD First Lady'si Michelle Obama gibi tanınmış isimler yer alıyor. Listede farklı alanlarda etki yaratan kadınlar, kendi topluluklarına ve dünyaya katkılarıyla öne çıkıyor.
21 Kasım 2023
İşaretlediklerim